در نخستین روز اردیبهشت ۱۴۰۴، بورس انرژی ایران با ثبت رکورد ۲۹.۹ هزار میلیارد ریال ارزش معاملات، نقش خود را در تأمین مالی صنایع انرژی و تسهیل صادرات هیدروکربوری پررنگ کرد. ۶۱ درصد از این حجم متعلق به رینگ بینالملل و معاملات صادراتی فرآوردههایی چون نفتای سبک و گاز مایع توسط شرکتهایی مانند نفت ستاره خلیج فارس و پالایش نفت آبادان بود. در بازار داخلی نیز پتروشیمی زاگرس با فروش متانول در صدر قرار گرفت. معاملات برق و اوراق صرفهجویی انرژی نیز سهم قابل توجهی داشتند و عرضههای بزرگتری در روزهای آتی برنامهریزی شده است.
*رکوردشکنی ارزش معاملات در روز اول اردیبهشت
در نخستین روز اردیبهشت، مجموع ارزش معاملات بورس انرژی ایران به رقم چشمگیر ۲۹ هزار و ۹۵۶ میلیارد ریال رسید. این میزان فروش، از معاملات متنوعی شامل حاملهای انرژی، برق، صندوقهای سرمایهگذاری و اوراق صرفهجویی انرژی حاصل شد و بازتابدهنده رونق نسبی و جذابیت معاملات انرژی در این روز بود.
*سلطه صادرات هیدروکربوری بر بازار فیزیکی
طبق آمارها، بخش عمده ارزش معاملات (معادل ۶۱ درصد) مربوط به رینگ بینالملل بازار فیزیکی بود که حاصل فروش صادراتی فرآوردههای هیدروکربوری است. این نکته نشان میدهد صادرات انرژی همچنان پیشران اصلی در ارزشزایی بورس انرژی ایران است.
*برترینهای صادراتی؛ صدرنشینی نفت ستاره و پالایش نفت آبادان
در بخش صادرات، شرکت نفت ستاره خلیج فارس با فروش ۳۰ هزار تن نفتای سبک در قیمت پایه منفی ۲۷ پریمیوم دلار و ثبت ارزش ۱۰ هزار و ۷۴۰ میلیارد ریال بیشترین سهم فروش صادراتی را داشت. شرکت پالایش نفت آبادان نیز با عرضه ۲۲ هزار تن گاز مایع و ثبت ارزش ۶ هزار و ۴۷۷ میلیارد ریال، دومین عرضهکننده بزرگ روز بود. بهطور کلی، ۵۶ هزار تن فرآورده هیدروکربوری در این بازار معامله شد و مجموع معاملات رینگ بینالملل به ۱۸ هزار و ۴۰۹ میلیارد ریال رسید.
*رونق بورس انرژی با معاملات صندوقهای قابل معامله
بخش صندوقهای کالایی نیز با دادوستد ۵۶ میلیون و ۹۴۷ هزار واحد صندوق سینرژی، ارزش ۷۱۱.۶ میلیارد ریالی را ثبت کرد که نقش مهمی در گستردگی ابزارهای مالی این بازار ایفا میکند.
*جهش معاملات اوراق صرفهجویی انرژی
در روز مذکور، ۸۵ میلیون و ۳۸۵ هزار ورقه گواهی صرفهجویی از جمله گواهی صرفهجویی گاز غیر اوج و اوج معامله شد و ارزش ۶ هزار و ۴۱۷ میلیارد ریال را ثبت کرد. رشد بازار اوراق صرفهجویی، توجه فعالان بازار به حوزه بهینهسازی و صرفهجویی انرژی را تأیید میکند.
*صدرنشینی متانولسازان در رینگ داخلی
در رینگ داخلی بازار فیزیکی، ۲۲ هزار و ۹۹۴ تن انواع حامل انرژی به ارزش مجموع هزار و ۵۳۵ میلیارد ریال معامله شد. پتروشیمی زاگرس با عرضه ۲۲۰۰ تن متانول و ثبت ارزش ۳۱۲ میلیارد ریال در صدر پرفروشترینها ایستاد. همچنین با فروش دوم متانول به ارزش ۲۶۴ میلیارد ریال، این شرکت دومین معامله بزرگ روز را نیز رقم زد. سایر واحدهای عرضهکننده متانول نیز با استقبال مطلوب مواجه شدند که بیانگر جایگاه این محصول در بازارهای داخلی است.
*بازار برق؛ معامله ۲۰۵ میلیون کیلووات ساعت
در بخش برق، مجموعا ۲۰۵ میلیون و ۷۶۸ هزار و ۸۰۰ کیلووات ساعت برق در تابلوهای سلف و آزاد معامله شد که ارزش این معاملات به ۲ هزار و ۸۸۱ میلیارد ریال رسید. ۱۳۴ میلیون کیلووات ساعت در تابلو سلف و ۷۱ میلیون کیلووات ساعت برق نیروگاههای کوچک مقیاس و خودتأمین در تابلو آزاد معامله شد. تابلو برق آزاد ارزش ۲۶۳۹ میلیارد ریال داشت.
*عرضههای چشمگیر پیش رو در رینگ داخلی و بینالملل
برای دوم اردیبهشت، بورس انرژی ایران خود را برای عرضه قابل توجه فرآوردههایی نظیر ۱۰ هزار تن تهمانده تصفیهشده RCD پالایش نفت امام خمینی و ۳ هزار تن MTBE شیمی بافت در رینگ بینالملل آماده کرده است. در رینگ داخلی هم عرضه ۴ هزار تن برش پنتان پالایش گاز بیدبلند خلیج فارس و ۳ هزار تن بنزین پیرولیز پتروشیمی شازند، رخدادی مهم خواهد بود.
ثبت ارزش معاملات نزدیک به ۳۰ هزار میلیارد ریال در یک روز، نشانه روشنی بر نقش آفرینی بورس انرژی ایران در تامین مالی، توسعه صادرات و پاسخ به نیازهای صنایع داخلی است. ورود گسترده هیدروکربورها به رینگ صادراتی، حضور فعال شرکتهای بزرگ پتروشیمی، گسترش ابزارهای مالی مانند اوراق صرفهجویی انرژی و توسعه بازار برق، چشماندازی روشن از رشد و تنوع این نهاد مالی را ترسیم میکند. همچنین برنامه عرضههای جدید در رینگ داخلی و بینالملل نشان از پویایی و جذابیت بازار برای بازیگران اصلی حوزه انرژی دارد. استمرار این روند، بورس انرژی را به عنوان یکی از ارکان کلیدی بازار سرمایه و موتور رشد شفافیت و تامین مالی در اقتصاد انرژی کشور تثبیت خواهد کرد.