*روابط عمومی چه نقشی در رونق اقتصادی سازمان‌ها ایفا می‌کند؟
اقتصاد امروز، اقتصادی مبتنی بر برند، اعتبار و ارتباط است. دیگر تنها کیفیت فنی محصول یا خدمات تعیین‌کننده نیست؛ بلکه ذهنیت مشتری، برداشت عمومی و میزان اعتماد به برند در تصمیمات اقتصادی نقش اساسی دارد. روابط عمومی به‌عنوان بازوی نرم مدیریت، می‌تواند با مدیریت افکار عمومی و شکل‌دهی به روایت سازمان، زمینه‌ساز رشد اقتصادی شود.
روابط عمومی‌ها از طریق استراتژی‌های رسانه‌ای، تعامل با مشتریان، اطلاع‌رسانی شفاف و خلق روایت منسجم می‌توانند موقعیت رقابتی برند را تقویت کنند. در بسیاری از صنایع، تصویر عمومی برند تأثیر مستقیم بر ارزش سهام، سهم بازار و میزان وفاداری مشتری دارد. این تصویرسازی باید مبتنی بر شواهد واقعی و عملکرد شفاف باشد، نه صرفاً جلوه‌گری تبلیغاتی.
از سوی دیگر، روابط عمومی پل ارتباطی میان بازار و مدیریت است. تحلیل بازخورد مشتریان، رصد فضای رسانه‌ای، سنجش افکار عمومی و انتقال این داده‌ها به مدیریت، باعث بهبود تصمیم‌گیری اقتصادی می‌شود. در واقع، روابط عمومی موفق می‌تواند ضریب اطمینان و ریسک اقتصادی را در برنامه‌ریزی‌های سازمانی کاهش دهد.
* مسئولیت اجتماعی چه جایگاهی در استراتژی‌های روابط عمومی دارد؟
امروزه مسئولیت اجتماعی دیگر یک فعالیت تزئینی یا حاشیه‌ای نیست؛ بلکه بخشی از هویت برند و شاخصی مهم در ارزیابی عملکرد سازمان‌هاست. روابط عمومی نقش کلیدی در طراحی، اجرای و تبیین برنامه‌های مسئولیت اجتماعی دارد. جامعه از برندها می‌خواهد که فقط سود نبرند، بلکه بخشی از حل مسائل اجتماعی، زیست‌محیطی و فرهنگی نیز باشند.
روابط عمومی موفق، باید مسئولیت اجتماعی را به زبان مردم ترجمه کند. صرفاً انجام یک فعالیت خیریه یا حمایت از رویداد فرهنگی کافی نیست؛ باید این اقدامات با صداقت، استمرار و بر بستر نیاز واقعی جامعه انجام شود. روابط عمومی باید روایت این مسئولیت‌پذیری را به‌گونه‌ای روایت کند که اعتماد عمومی تقویت شود، نه شائبه تبلیغات و بهره‌برداری سیاسی ایجاد گردد.
مسئولیت اجتماعی، در نهایت یک سرمایه نمادین است. سازمان‌هایی که در بحران‌ها کنار مردم هستند، در حافظه جمعی ماندگار می‌شوند. روابط عمومی با هوشمندی می‌تواند از این سرمایه معنوی، برای تقویت برند، ایجاد مزیت رقابتی پایدار و حتی افزایش فروش بهره‌برداری کند؛ البته اگر این اقدامات از باور درونی سازمان نشأت گرفته باشد، نه صرفاً دستور اجرایی از بالا.
*چه ارتباطی میان سرمایه اجتماعی و روابط عمومی در نهادهای اقتصادی وجود دارد؟
سرمایه اجتماعی، همان پیوندی است که اعتماد، مشارکت و همبستگی را در جامعه تقویت می‌کند. وقتی سازمانی از اعتماد عمومی برخوردار باشد، مخاطبانش سریع‌تر به آن پاسخ می‌دهند، رسانه‌ها راحت‌تر روایت‌هایش را می‌پذیرند و مشتریان در خرید از آن تردید نمی‌کنند. روابط عمومی با ارتقای شفافیت، پاسخگویی و گفت‌وگوی دوطرفه، در ساخت این سرمایه نقش دارد.
در شرایطی که بی‌اعتمادی عمومی نسبت به برخی نهادها وجود دارد، روابط عمومی با صداقت و تعامل، می‌تواند این شکاف را ترمیم کند. این کار نه‌تنها به ارتقاء سرمایه اجتماعی می‌انجامد، بلکه اثر مستقیم بر رشد اقتصادی سازمان نیز دارد. اقتصاد بدون اعتماد، مثل بازاری بدون مشتری است؛ پر از محصول، اما بی‌مخاطب.
از طرفی، هر چقدر سرمایه اجتماعی سازمان بیشتر باشد، تاب‌آوری آن در برابر بحران‌ها و نوسانات بازار بیشتر خواهد بود. روابط عمومی مسئول و متعهد می‌تواند این اعتماد را حفظ و تقویت کند. به‌بیان دیگر، سرمایه اجتماعی همان بیمه‌نامه اخلاقی و اقتصادی سازمان‌هاست، و روابط عمومی صادرکننده و ضامن آن است.
* جایگاه روابط عمومی در تعاملات اقتصادی بین‌سازمانی چیست؟
در دنیای شبکه‌ای امروز، تعاملات اقتصادی تنها به ارتباطات درون‌سازمانی محدود نمی‌شود. روابط عمومی‌ها نقش فعالی در برقراری و تثبیت روابط تجاری، سرمایه‌گذاری، شراکت‌های راهبردی و تعامل با ذی‌نفعان ایفا می‌کنند. روابط عمومی حرفه‌ای، با درک مناسبات اقتصادی و تحلیل زمینه‌های همکاری، می‌تواند در مذاکرات و ایجاد اعتماد اولیه بسیار مؤثر باشد.
در تعاملات بین‌سازمانی، اولین برداشت‌ها بسیار مهم‌اند. روابط عمومی‌ها باید روایت سازمان را برای شرکای بالقوه به‌گونه‌ای طراحی کنند که شفافیت، ثبات، مسئولیت‌پذیری و قابلیت همکاری سازمان در آن برجسته باشد. این مسئله در برندینگ سازمانی، بازاریابی B2B و توسعه بازارهای خارجی بسیار حیاتی است.
همچنین، روابط عمومی می‌تواند نقش فعالی در مدیریت جلسات، برگزاری نشست‌ها، ارتباط با اتاق‌های بازرگانی، نهادهای صنفی و مراکز تصمیم‌ساز اقتصادی ایفا کند. هر جا که نیاز به ایجاد اعتماد، تصویر مثبت و ارتباط مؤثر وجود دارد، روابط عمومی می‌تواند محور پیوندهای اقتصادی باشد.
* چه پیش‌شرط‌هایی برای ایفای موفق نقش اقتصادی و اجتماعی روابط عمومی وجود دارد؟
اولین پیش‌شرط، درک راهبردی مدیران ارشد از جایگاه روابط عمومی است. اگر روابط عمومی صرفاً به‌عنوان یک واحد اجرایی و تشریفاتی دیده شود، نمی‌تواند در تصمیم‌سازی‌های اقتصادی و مسئولیت اجتماعی مؤثر باشد. باید روابط عمومی در سطح مدیریت کلان سازمان حضور داشته باشد و از اختیارات کافی برخوردار باشد.
دومین عامل، تربیت نیروی انسانی متخصص است. روابط عمومی اقتصادی و اجتماعی نیازمند دانش‌هایی فراتر از ارتباطات سنتی است: از جمله دانش اقتصاد رسانه، تحلیل داده، سواد رسانه‌ای، هوش اجتماعی و حتی آشنایی با مفاهیم CSR و برندینگ. آموزش مستمر و آشنایی با فناوری‌های نو، از ضروریات روابط عمومی امروز است.
سومین پیش‌نیاز، وجود زیرساخت‌های ارتباطی و اطلاعاتی است. روابط عمومی باید دسترسی به داده‌های واقعی، منابع معتبر و ابزارهای تحلیلی داشته باشد تا بتواند تحلیل‌های دقیق ارائه دهد. همچنین باید از فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی، تحلیل شبکه‌های اجتماعی و رایانش ابری بهره بگیرد تا در میدان رقابت ارتباطی و اقتصادی، یک قدم جلوتر از دیگران باشد.
دکتر عادل میرشاهی در این گفت‌وگو تأکید می‌کند که روابط عمومی، در اقتصاد امروز، صرفاً ابزار تبلیغاتی نیست بلکه موتور محرک اعتبار، اعتماد و ارزش‌آفرینی است. او بر این باور است که روابط عمومی هوشمند، نه‌تنها در رشد اقتصادی سازمان‌ها نقش دارد، بلکه مسئولیت اجتماعی آن‌ها را نیز به‌درستی روایت می‌کند. اگر روابط عمومی را از حاشیه به متن تصمیم‌سازی بیاوریم، هم جامعه نفع خواهد برد، هم بازار.
در نهایت، روابط عمومی در نگاه دکتر میرشاهی، نگهبان سرمایه اجتماعی و شریک توسعه اقتصادی است. او می‌گوید روابط عمومی موفق، آن است که هم پیام را درست منتقل کند، هم معنا بیافریند، هم اعتماد بسازد و هم مشارکت خلق کند. این نقش چندوجهی، تنها با ترکیب بینش راهبردی، مهارت ارتباطی و اخلاق حرفه‌ای محقق خواهد شد.