فولاد مبارکه پیشگام در ارتقای فرهنگ ایمنی؛ راهبرد «مسئولیت درونی» برای پیمانکاران تعمیرات مرکزی کلید خورد
در راستای عزم راسخ شرکت فولاد مبارکه برای دستیابی به بالاترین سطوح ایمنی و صیانت از نیروی انسانی، جلسه مهم کمیته ارتقای ایمنی با حضور مدیران پروژه و سرپرستان گروه‌های اجرایی پیمانکاران شاغل در تعمیرات مرکزی، روز چهارشنبه، 77 خردادماه، در سالن جلسات مرکز تحقیقات این شرکت برگزار گردید. این گردهمایی، با هدف تقویت فرهنگ ایمنی و حرکت به سوی رویکردی نوین و مسئولانه‌تر در میان پیمانکاران، برنامه‌ریزی و اجرا شد.
تبیین دیدگاه مدیریت ارشد و نقش محوری آگاهی، کنترل و تعهد
به گزارش خبرنگار فولاد، بخش نخست این نشست تخصصی و هدفمند، با حضور چهره‌های کلیدی شامل رؤسای تعمیرات مرکزی، مدیران پروژه، سرپرستان گروه‌های اجرایی پیمانکاران، رئیس ایمنی، بهداشت حرفه‌ای و آتش‌نشانی، کارشناس ایمنی مرکز و کارشناس ایمنی تعمیرات مرکزی فولاد مبارکه، آغاز شد. در ابتدا، از طریق یک نماهنگ تأثیرگذار، دیدگاه‌ها و تأکیدات مدیریت ارشد فولاد مبارکه در خصوص اهمیت بنیادین ایمنی در تمامی لایه‌ها و فعالیت‌های سازمان، به تفصیل ارائه گردید و بر تعهد شرکت به ایجاد محیط کاری ایمن برای همگان تأکید شد.
در ادامه، ولی‌اله جعفری، کارشناس ایمنی فولاد مبارکه، طی سخنانی مبسوط، به تشریح ابعاد مختلف ایمنی پرداخت و نقش آن را در چارچوب مثلث “آگاهی، کنترل و تعهد مدیریت” توصیف نمود. وی افزود: “ایمنی، یک حضور آگاهانه، مداوم و انسانی در بطن کار و زندگی است. گزارش‌های ایمنی اگر به کنش آگاهانه و اقدامات پیشگیرانه و اصلاحی مؤثر منجر نشود، متأسفانه پژواک تلخ حوادث، دیر یا زود به گوش ما خواهد رسید و این چیزی است که باید با تمام توان از آن جلوگیری کنیم.”
ایمنی، فراتر از نبود حادثه: مدیریت فعال و مستمر خطرات
سپس، جواد کیانی، رئیس ایمنی، بهداشت حرفه‌ای و آتش‌نشانی فولاد مبارکه، با ارائه دیدگاه‌های تخصصی خود اظهار داشت: “ایمنی صرفاً به معنای نبود حادثه و رویداد ناگوار نیست، بلکه یک فرآیند پویا و نیازمند مدیریت فعال و مستمر خطرات بالقوه و بالفعل در محیط کار است.”
وی با اشاره به اینکه نگاه منفعلانه و واکنشی به مقوله ایمنی، سازمان را از هدف اصلی یعنی پیشگیری واقعی و ریشه‌ای از حوادث دور می‌سازد، تأکید کرد: “ایمنی زمانی به معنای واقعی خود دست می‌یابد و اثربخش خواهد بود که در تمام سطوح سازمان، از کارگران خط مقدم تا مدیران ارشد، به‌عنوان یک مسئولیت جمعی، مشترک و دائمی درک و پذیرفته شود.”
لزوم بازنگری، تقویت نظارت و ارتقای فرهنگ مسئولیت‌پذیری در پیمانکاران
کیانی در ادامه، با ارائه تحلیلی دقیق از شاخص‌های ایمنی پیمانکاران فعال در فولاد مبارکه، این شاخص‌ها را با معیارهای معتبر انجمن جهانی فولاد (Worldsteel) مقایسه نمود. وی هشدار داد که در فضای رقابتی جهانی امروز و با توجه به استانداردهای بالای مورد انتظار، شاخص فعلی حوادث پیمانکاران در سطح مطلوب قرار ندارد و دستیابی به تعالی در این حوزه، نیازمند بازنگری جدی در روش‌های اجرایی، تقویت سازوکارهای نظارتی و بیش از همه، ارتقای فرهنگ مسئولیت‌پذیری در میان شرکت‌ها و کارکنان پیمانکار است.
رئیس ایمنی فولاد مبارکه بر ضرورت حضور مؤثر و میدانی مدیران پروژه و سرپرستان گروه‌های اجرایی پیمانکاران در بطن عملیات‌ها تأکید ورزید و نظارت هدفمند و مستمر، برنامه‌ریزی دقیق و پیشگیرانه برای شناسایی و کنترل خطرات، و همچنین تقویت آموزش‌های کاربردی و متناسب با نیازهای شغلی را از الزامات دستیابی به بهبود پایدار در عملکرد ایمنی دانست.
شکل‌گیری حس آسیب‌پذیری درونی، کلید موفقیت پایدار
وی با بیان اینکه “در بازار رقابتی امروز، سازمانی موفق و پیشرو است که ایمنی را نه به‌عنوان یک هزینه اضافی، بلکه به‌عنوان یک سرمایه‌گذاری راهبردی و عامل مزیت رقابتی بپذیرد”، اظهار داشت: “باید تلاش کنیم تا حس آسیب‌پذیری و ضرورت رعایت اصول ایمنی، نه صرفاً بر روی دیوارها و از طریق پوسترها، بلکه در عمق وجود و باور افراد شکل بگیرد و به یک رفتار ذاتی تبدیل شود.”
کیانی با تأکید بر یک تغییر نگرش بنیادین، خاطرنشان کرد: “پیمانکاران باید از دیدگاه سنتی «مسئولیت تحمیلی» که در آن ایمنی صرفاً به دلیل ترس از جریمه یا فشار ناظر رعایت می‌شود، به‌سوی فرهنگ «مسئولیت درونی» حرکت کنند. این بدان معناست که ایمنی را نه از روی اجبار و تحت نظارت، بلکه به‌عنوان یک وظیفه وجدانی، یک اصل حرفه‌ای خدشه‌ناپذیر و یک تعهد انسانی بپذیرند و به آن عمل کنند.”
تحلیل چالش‌ها و ارائه راهکارهای عملیاتی
در ادامه این نشست سازنده، مجتبی میرزایی، کارشناس ایمنی تعمیرات مرکزی، به تشریح دقیق وضعیت شاخص‌های ایمنی پیمانکاران، ارائه آمار حوادث، بررسی مغایرت‌های شناسایی شده و مرور اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه صورت‌گرفته در سال گذشته پرداخت.
وی با تحلیل چالش‌های موجود، مواردی نظیر تداخل مسئولیت‌ها و وظایف میان سرپرستان و فورمن‌های پیمانکار، کمبود یا اثربخشی پایین آموزش‌های کاربردی و مهارت‌محور، فشارهای کاری مضاعف به‌ویژه در زمان توقفات اضطراری و تعمیرات برنامه‌ریزی نشده، کمبود یا نامناسب بودن برخی تجهیزات و ابزار ایمن، و بروز رفتارهای ناایمن از سوی برخی کارکنان پیمانکار را از جمله مهم‌ترین موانع برشمرد. میرزایی، توانمندسازی هرچه بیشتر سرپرستان پیمانکار از طریق آموزش و تفویض اختیار، اصلاح و بهبود فرایندهای نظارتی و بازرسی، و تمرکز ویژه بر تحلیل رفتارهای انسانی و عوامل مؤثر بر آن را به‌عنوان بخشی از راهکارهای کلیدی برای رفع عیوب و بهبود فرآیندهای موجود پیشنهاد داد.
در بخش پایانی جلسه، گزارش‌هایی مبسوط درباره وضعیت چالش‌های مرتبط با حوزه ابزار و تجهیزات ایمنی و همچنین تحلیل عمیق‌تر رفتارهای ناایمن در گروه‌های عملیاتی پیمانکاران ارائه گردید. مقرر شد جلسات آتی کمیته ارتقای ایمنی، با تمرکز ویژه بر این موارد و با هدف برنامه‌ریزی دقیق و عملیاتی برای اصلاح رفتارهای پرخطر و نهادینه‌سازی فرهنگ ایمنی، به‌صورت مستمر و با جدیت بیشتر برگزار شود.
***
برگزاری جلسه کمیته ارتقای ایمنی مدیران و سرپرستان پیمانکاران در فولاد مبارکه، نشان‌دهنده عزم و تعهد جدی این شرکت پیشرو صنعتی برای نهادینه‌سازی فرهنگ ایمنی در تمامی سطوح، به‌ویژه در میان شرکای تجاری و پیمانکاران است. تأکید بر گذار از “مسئولیت تحمیلی” به “مسئولیت درونی” یک نقطه عطف استراتژیک است که می‌تواند به تغییر نگرش بنیادین و پذیرش فعالانه اصول ایمنی توسط پیمانکاران منجر شود. این رویکرد، فراتر از رعایت صرف مقررات، به دنبال ایجاد باوری عمیق نسبت به اهمیت حفظ جان و سلامت نیروی انسانی و جلوگیری از بروز هرگونه حادثه است. سرمایه‌گذاری بر آموزش‌های کاربردی، تقویت نظارت‌های هوشمندانه، تحلیل ریشه‌ای حوادث و شبه‌حوادث، و ترویج مسئولیت‌پذیری فردی و جمعی، گام‌هایی اساسی در جهت دستیابی به محیط کاری ایمن‌تر، افزایش بهره‌وری و در نهایت، تحقق اهداف متعالی سازمان در مسیر توسعه پایدار است. این حرکت فولاد مبارکه، الگویی ارزشمند برای سایر صنایع در توجه به ایمنی پیمانکاران به عنوان بخش جدایی‌ناپذیر از زنجیره ارزش سازمان خواهد بود.