بسته حمایتی؛ اولین گام برای بازگرداندن آرامش
ابوالفضل شهرآبادی، مدیرعامل سبدگردان داریک پارس، علت اصلی وضعیت کنونی بازار سرمایه را وقوع جنگ بین ایران و اسرائیل دانست و رفتار فعلی سرمایهگذاران را قابل درک خواند. او به عنوان اولین راهبرد، بر لزوم اعلام یک بسته حمایتی جامع تاکید کرد. به گفته شهرآبادی، وزارت اقتصاد، سازمان بورس و بانک مرکزی باید مشترکاً یک بسته حمایتی برای سهامداران طراحی کنند. او توضیح داد که حتی اگر جزئیات کامل این بسته آماده نباشد، اعلام کلیات آن برای بازار ضروری است. به عنوان مثال، اعلام شود که برای 2 هفته کاری آینده از بازار حمایت قاطع صورت میگیرد و مبلغی حدود 50 همت منابع برای جمعآوری صفهای فروش شرکتهای بزرگ تخصیص یافته است.
اوراق تبعی؛ ابزار بیمه سهام در شرایط بحرانی
شهرآبادی تشویق به انتشار اوراق تبعی یا همان بیمه سهام را به عنوان راهبرد دوم معرفی کرد. او تاکید کرد که سهامداران عمده شرکتهای بزرگ و اثرگذار بر شاخص باید برای انتشار این اوراق تشویق شوند. مدیرعامل سبدگردان داریک پارس معتقد است شرایط فعلی بهترین زمان برای استفاده از این ابزار مالی است. برای تحقق این امر، او پیشنهاد داد که مشوقهایی مانند تخفیفهای مالیاتی یا معافیتهای خاص برای شرکتهای پیشقدم در نظر گرفته شود. این اقدام میتواند به شکل مؤثری تنشهای موجود در بازار را کاهش دهد و حتی صرفاً اعلام خبر آن، اثر روانی مثبت و مشهودی بر کلیت بازار خواهد داشت.
تزریق اعتبار به کارگزاریها برای تقویت طرف تقاضا
راهبرد دیگری که مورد تاکید قرار گرفت، تزریق مجدد اعتبار به شرکتهای کارگزاری بود. شهرآبادی توضیح داد که بانکها اخیراً اعتبارات تخصیصی به کارگزاریها را کاهش دادهاند. او خواستار آن شد که بانکها بار دیگر نسبت به تزریق اعتبار اقدام کنند تا کارگزاریها بتوانند این منابع را به شرکتها و بازارگردانها اختصاص دهند. در حال حاضر، بسیاری از بازارگردانها و شرکتهای سرمایهگذاری به دلیل کمبود اعتبار، توانایی لازم برای حمایت موثر از بازار سهام و جمعآوری صفهای فروش را ندارند. او افزود که بانک مرکزی میتواند با صدور یک دستورالعمل، بانکها را موظف به تسهیل تخصیص اعتبار به شرکتهای فعال در بازار سرمایه کند.
محدودیت فروش سهامداران عمده و تغییر دامنه نوسان
شهرآبادی محدود کردن فروش توسط سهامداران عمده را یک راهکار کنترلی ضروری دانست. او گفت سازمان بورس میتواند دستورهای فروش غیرضروری از سوی سهامداران حقوقی و عمده را برای یک دوره زمانی مشخص محدود کند. این اقدام از تشکیل صفهای فروش سنگین که با فروش سهامدار عمده تشدید میشود، جلوگیری میکند. به عنوان آخرین راهبرد، او تغییر دامنه نوسان را پیشنهاد کرد و گفت: اگر پیشنهادهای قبلی موثر واقع نشد، سازمان بورس میتواند دامنه را از مثبت و منفی 3 درصد به منفی 1 و مثبت 3 درصد یا حتی صفر و مثبت 3 درصد تغییر دهد. این کار مانع از زیان سرمایهگذاران میشود و به صندوقهای درآمد ثابت نیز اجازه میدهد سهام خود را به دلیل عدم ثبت زیان، نگهداری کنند.
***
پیشنهادهای 6 گانه مدیرعامل سبدگردان داریک پارس، یک نقشه راه عملیاتی و چندلایه برای مدیریت بحران در بازار سرمایه ارائه میدهد. این راهبردها از اقدامات روانشناختی و اعتمادساز مانند اعلام بسته حمایتی آغاز شده و به ابزارهای فنی و مالی مانند اوراق تبعی و تزریق اعتبار میرسد. در نهایت نیز راهکارهای کنترلی و دستوری نظیر محدودیت فروش و تغییر دامنه نوسان به عنوان آخرین سنگر دفاعی مطرح شده است. این رویکرد جامع نشان میدهد که برای عبور از شرایط فعلی، به ترکیبی از سیاستهای پولی، نظارتی و اقدامات حمایتی از سوی نهادهای سیاستگذار و بازیگران بزرگ بازار نیاز است. تاکید بر ابزارهایی چون اوراق تبعی و اعتبار کارگزاریها، نشاندهنده تلاش برای فعالسازی مکانیسمهای درونی بازار جهت دستیابی به ثبات است.