گزارش بلومبرگ: بورس تهران، فرصتی مشابه بیت‌کوین در سال 2010
در شرایطی که بازار سرمایه ایران پس از یک وقفه بیش از یک هفته‌ای به دلیل تحولات اخیر، در مسیر بازگشت به تعادل قرار دارد، یک گزارش جدید از بلومبرگ نگاهی متفاوت را به آینده این بازار ارائه می‌دهد. در مصاحبه‌ای که این رسانه معتبر منتشر کرده است، مدیر یک صندوق سرمایه‌گذاری بین‌المللی، پتانسیل سرمایه‌گذاری در بورس تهران را با خرید بیت‌کوین در سال 2010 مقایسه می‌کند.
یک بازار ارزان با ریسک‌های مشخص
بازار سرمایه ایران که پس از تعطیلی موقت با موج فروش هیجانی روبرو شده بود، اکنون با حمایت‌های صورت گرفته روند متعادل‌تری را تجربه می‌کند. در همین راستا، بلومبرگ در گفت‌وگو با ماچی وویتال (Maciej Wojtal)، مدیر یک صندوق سرمایه‌گذاری بین‌المللی، چشم‌انداز این بازار را تحلیل می‌کند. وویتال سرمایه‌گذاری در بورس تهران را به خرید پرریسک بیت‌کوین در سال 2010 تشبیه می‌کند که در نهایت به سودی چشمگیر برای سرمایه‌گذاران اولیه خود منجر شد. به اعتقاد این مدیر صندوق، بازار سهام ایران یکی از ارزان‌ترین بازارهای نوظهور در سطح جهان از نظر ارزش‌گذاری است. البته او اذعان دارد که چالش‌هایی جدی نظیر تحریم‌های بین‌المللی، محدودیت‌های ارزی و قطع ارتباط سیستم بانکی ایران با سوئیفت وجود دارد.
فرصتی در دل موانع
این تحلیل‌گر بین‌المللی همچنین خاطرنشان می‌کند که بسیاری از شرکت‌های پذیرفته شده در بورس ایران، سودآوری خود را بر پایه دلار کسب می‌کنند. با این حال، ارزش سهام این شرکت‌ها به شکل قابل توجهی پایین‌تر از میانگین‌های جهانی معامله می‌شود. همین موضوع می‌تواند یک فرصت بسیار جذاب برای سرمایه‌گذارانی باشد که قادر به ارزیابی صحیح ریسک هستند. ماچی وویتال تاکید دارد که شرایط فعلی، ورود سرمایه‌گذاران خارجی به ایران را بسیار دشوار ساخته است. اما دقیقاً همین موانع و محدودیت‌ها می‌توانند فرصتی بی‌نظیر برای سرمایه‌گذاران جسور و ریسک‌پذیر فراهم آورند.
پتانسیل رشد انفجاری در انتظار سیگنال مثبت
وی پیش‌بینی می‌کند که در صورت وقوع هرگونه تغییر مثبت و گشایش در روابط بین‌المللی ایران، ارزش بازار سرمایه این کشور پتانسیل رشد سریع و چند برابری را دارد. این پدیده شباهت زیادی به اتفاقی دارد که برای بازار بیت‌کوین در اوایل دهه 2010 رخ داد. این مدیر صندوق، اقتصاد ایران را دارای پتانسیل رشد بالا و مشابه اقتصاد ترکیه می‌داند و می‌افزاید که سرمایه‌گذاران بزرگ جهانی منتظر دریافت سیگنال‌های مثبت برای ورود به این بازار هستند. چنین دیدگاهی از سوی نهادهای معتبر می‌تواند اعتماد سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر را به بازار سرمایه ایران بازگرداند.
***
گزارش بلومبرگ و تحلیل ماچی وویتال، سناریوی کلاسیک «ریسک بالا، پاداش بالا» را برای بورس تهران به تصویر می‌کشد. نکته کلیدی در این تحلیل، تفکیک میان «ریسک ژئوپلیتیک» و «ریسک عملیاتی» است؛ شرکت‌های ایرانی سودآور هستند، اما ارزش سهام آن‌ها به دلیل ریسک‌های سیاسی و تحریم‌ها سرکوب شده است. تشبیه به بیت‌کوین در سال 2010 بسیار هوشمندانه است، زیرا هر دو دارایی در آن مقطع با عدم قطعیت شدید، پذیرش محدود و ریسک نابودی کامل مواجه بودند، اما پتانسیل رشد نمایی را نیز در خود داشتند. این تحلیل نشان می‌دهد که از منظر بنیادین و نسبت‌های ارزش‌گذاری مانند P/E، بازار ایران به شدت ارزان است. هرگونه سیگنال مثبت در عرصه دیپلماسی می‌تواند به سرعت این شکاف ارزشی را پر کند و منجر به هجوم سرمایه‌های خارجی شود که منتظر کاهش ریسک سیاسی هستند.