معاون اول رئیس‌جمهور: راهبرد تمرکززدایی در جنگ 12 روزه با موفقیت آزمایش شد
دکتر محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور، طی بازدید از بانک مرکزی در عصر روز چهارشنبه، ضمن قدردانی از عملکرد این نهاد، جزئیاتی از راهبردهای اقتصادی دولت در طول جنگ 12 روزه را تشریح کرد. وی با اشاره به حمایت‌های دولت چهاردهم از سیاست‌های بانک مرکزی، به خصوص در ارائه بسته‌های حمایتی، بر نقش کلیدی این بانک در تأمین منابع مالی و ذخایر کالاهای اساسی کشور تأکید نمود.
تدوین برنامه اقتصادی زمان جنگ از روز اول دولت
دکتر عارف با بیان اینکه شکست دشمنان در نبرد 12 روزه بسیار سنگین بود، حضور مردم در این صحنه را بی‌بدیل و استثنایی خواند. او اظهار داشت که این حضور معنادار، پیامی قاطع برای بدخواهان ملت ایران به همراه داشت. معاون اول رئیس‌جمهور افزود که در جبهه اقتصادی نیز عملکرد کشور به دلیل حضور و همراهی مردم بسیار خوب بود. وی تصریح کرد: «از ماه‌های اول آغاز به کار دولت، جمع‌بندی ما این بود که کشور عملاً در یک وضعیت جنگی قرار دارد. بنا بر این بود که این وضعیت به مردم منتقل نشود و راهبرد بهترین شرایط برای مردم و بدترین شرایط برای دولت، در تصمیمات لحاظ گردد.» او اشاره کرد که به دلیل همزمانی اولین روز فعالیت دولت چهاردهم با ترور شهید هنیه، تیم اقتصادی دولت با کمک خبرگان، برنامه اقتصادی زمان جنگ را تدوین کرد که در طول جنگ 12 روزه ملاک عمل قرار گرفت.
تفویض اختیار؛ راهبردی که تخلیه کالا را 2 برابر کرد
معاون اول رئیس‌جمهور، تمرکززدایی و واگذاری اختیارات را یکی از برنامه‌های کلیدی کشور از برنامه سوم پیشرفت به بعد دانست. وی تأکید کرد: «بعد از ابلاغ سیاست‌های کلی اصل 44 و قانون مجلس، بهانه‌های مختلف برای عدم حضور بخش خصوصی در اقتصاد برداشته شد، اما موفقیت مورد انتظار حاصل نشد. دوران جنگ 12 روزه بهترین زمان برای آزمایش این راهبرد بود که طی آن به استانداران و وزرا در قالب 4 گروه، اختیارات لازم تفویض شد.» به گفته دکتر عارف، یکی از نتایج موفق این اقدام که در کارگروه اقتصادی زمان جنگ مصوب گردید، افزایش 2 برابری سرعت تخلیه کالاها از انبارهای مبادی ورودی کشور بود.
ثبات بازار و آمادگی برای آینده
وی با اشاره به کمک‌های بخش بانکی و سایر نهادها، خاطرنشان کرد که در طول درگیری 12 روزه هیچ کالایی نایاب نشد و کمبودهای جزئی نیز به سرعت جبران گردید. گزارش‌های دریافتی از سطح جامعه نیز روند طبیعی خرید کالا توسط مردم را تأیید می‌کرد. دکتر عارف با بیان اینکه امروز با توقف آتش مواجه هستیم، تأکید کرد که رژیم صهیونیستی و آمریکا قابل اعتماد نیستند. او گفت: «در زمان مذاکرات غیرمستقیم نشان دادیم که اهل گفتگو هستیم، اما طرف مقابل خلاف تعهدات خود عمل کرد؛ بنابراین دولت و حکومت باید آمادگی لحظه‌ای خود را حفظ کنند.»
بازسازی، امنیت سایبری و حفظ سرمایه اجتماعی
معاون اول رئیس‌جمهور بر ضرورت اسکان موقت آسیب‌دیدگان و بازسازی سریع منازل و اماکن تخریب‌شده تأکید کرد و از اتخاذ تصمیمات مناسب در این زمینه خبر داد. او همچنین با اشاره به اهمیت امنیت سایبری، خواستار همکاری دستگاه‌های اجرایی با جوانان تحصیل‌کرده و نهادهای علمی برای رسیدن به یک «مصونیت ذاتی» در برابر حملات سایبری شد. دکتر عارف در پایان به محاسبه غلط دشمنان بر روی سرمایه اجتماعی ایران اشاره نمود و تأکید کرد که باید با خدمتگزاری عملی به مردم، این سرمایه بزرگ را حفظ کرد. در این نشست، محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی، نیز گزارشی از اقدامات این بانک در قالب اتاق رصد و حمایت از کسب‌وکارها و نظام بانکی ارائه داد.
***
سخنان معاون اول رئیس‌جمهور در بانک مرکزی، بیش از یک گزارش عملکرد، یک بیانیه راهبردی است که هدف آن نمایش قدرت مدیریتی و انسجام داخلی در شرایط بحران است. پیام اصلی این است که دولت نه تنها غافلگیر نشده، بلکه بر اساس یک «برنامه از پیش تدوین‌شده» عمل کرده است. برجسته کردن موفقیت «تمرکززدایی» و «تفویض اختیار» یک پیام دوگانه دارد: اول، به مدیران میانی و استانی اطمینان می‌دهد که در ساختار تصمیم‌گیری نقش دارند و دوم، به افکار عمومی نشان می‌دهد که دولت توانایی مدیریت چابک و غیرمتمرکز را دارد. این اظهارات در عین حال که پاسخی به فشارهای خارجی است، تلاشی برای تقویت «سرمایه اجتماعی» در داخل کشور از طریق نمایش کارآمدی و کنترل بر اوضاع اقتصادی تلقی می‌شود.