فروش انفجاری خودروهای برقی؛ عامل اصلی رکود سوخت
گسترش خیره‌کننده خودروهای برقی، معادلات بازار انرژی چین را تغییر داده است. فروش این خودروها و همچنین کامیون‌های سنگین گازسوز (LNG)، مصرف سوخت‌های جاده‌ای را کاهش داده است. بر اساس گزارش شرکت تحقیقاتی «Rho Motion»، فروش خودروهای برقی در چین طی نیمه اول سال جاری با رشد 32 درصدی به 5.5 میلیون دستگاه رسید. این جهش فروش، دلیل اصلی کاهش 9 درصدی تقاضا برای بنزین و افت 6 درصدی تقاضا برای گازوئیل در ماه مه نسبت به آوریل بوده است. تحلیلگران این روند را تهدیدی جدی برای رشد پایدار تقاضای نفت در بزرگترین واردکننده نفت خام جهان می‌دانند.
پیش‌بینی رشد حداقلی تقاضای نفت در چین
با توجه به افت مصرف سوخت در بخش حمل‌ونقل جاده‌ای، چشم‌انداز رشد تقاضای نفت چین بسیار محدود شده است. تحلیل «Energy Intelligence» نشان می‌دهد که رشد تقاضای نفت این کشور در سال 2025 تنها 120 هزار بشکه در روز خواهد بود. این رقم تفاوت ناچیزی با رشد 110 هزار بشکه‌ای ثبت شده در سال گذشته دارد. این در حالی است که چین سال‌ها به عنوان موتور اصلی رشد تقاضای جهانی نفت شناخته می‌شد. شرکت‌های انرژی دولتی چین نیز تأیید کرده‌اند که خودروهای انرژی نوین، تقاضا برای بنزین و گازوئیل را به نقطه اوج خود رسانده و وارد فاز نزولی کرده‌اند.
هند؛ محرک جدید تقاضای جهانی نفت
با توقف رشد تقاضای نفت در چین، هند به سرعت در حال تبدیل شدن به بازیگر اصلی و محرک رشد تقاضای نفت در جهان است. آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) نیز هم‌صدا با نهادهای چینی معتقد است تقاضای سوخت در چین به یک سطح ثابت رسیده است. در مقابل، پیش‌بینی می‌شود تقاضای نفت هند در سال 2025 با افزایشی قابل توجه به 180 هزار بشکه در روز برسد. این جابجایی نقش، نشان‌دهنده یک تغییر ساختاری مهم در جغرافیای مصرف انرژی جهانی است، جایی که هند جایگزین سلطه دو دهه‌ای چین بر بازار شده است.
افزایش ذخایر استراتژیک همزمان با کاهش مصرف
با وجود کاهش مصرف سوخت‌های جاده‌ای، چین همچنان به عنوان بزرگترین واردکننده نفت خام جهان، به خرید خود ادامه می‌دهد. سیاست‌های دولت چین مبنی بر ذخیره‌سازی نفت خام، خرید نفت ارزان‌قیمت توسط پالایشگاه‌ها و الزام شرکت‌های دولتی به افزایش ذخایر، به بالا رفتن موجودی نفت خام در این کشور منجر شده است. با این حال، این استراتژی ذخیره‌سازی نتوانسته است ضعف تقاضای داخلی برای بنزین و گازوئیل را جبران کند. این موضوع در نهایت رشد کلی تقاضای واقعی نفت در این غول اقتصادی را محدود کرده است.
***
داده‌های اخیر نشان‌دهنده یک نقطه عطف استراتژیک در بازار جهانی انرژی است. کاهش تقاضای سوخت‌های جاده‌ای در چین، که مستقیماً ناشی از موفقیت سیاست‌های این کشور در ترویج خودروهای برقی است، سلطه چندین ساله آن بر رشد تقاضای نفت را پایان داده است. این تحول ساختاری، ضمن تغییر دادن کانون رشد تقاضا از چین به هند، یک هشدار جدی برای تولیدکنندگان نفت محسوب می‌شود. شرکت‌های انرژی و کشورهای صادرکننده نفت باید مدل‌های کسب‌وکار خود را برای مواجهه با جهانی که در آن بزرگترین مصرف‌کننده، تقاضای فزاینده‌ای برای نفت ندارد، بازنگری کنند. این روند نشان می‌دهد که گذار به انرژی‌های پاک، دیگر یک چشم‌انداز دور نیست، بلکه یک واقعیت اقتصادی تأثیرگذار است.