*1. هدفگذاری ملی؛ سیگنال قدرتمند به بازار
تعیین اهداف مشخص و بلندپروازانه در سطح ملی برای توسعه خودروهای برقی و زیرساختهای شارژ، یک ضرورت است. این اقدام سیگنالی روشن و قدرتمند برای سرمایهگذاران، صنعتگران و مصرفکنندگان ارسال میکند. چنین هدفگذاریهایی اعتماد به بازار را افزایش میدهد و سرمایهها را به سمت ایجاد زیرساختهای ضروری هدایت میکند. به عنوان یک نمونه موفق، کشور شیلی هدفگذاری کرده است تا سال 2035 فروش خودروهای سبک و اتوبوسهای عمومی را به صورت 100 درصدی به مدلهای برقی اختصاص دهد.
*2. ترویج حملونقل پایدار در کلانشهرها
با توجه به رشد سریع جمعیت شهری در بازارهای در حال توسعه، تمرکز بر برقیسازی بهتنهایی کافی نیست. سیاستگذاران باید به طور همزمان برای کاهش استفاده از خودروهای شخصی برنامهریزی کنند. شهرها میتوانند با ترویج الگوهای طراحی شهری فشرده و کاربری ترکیبی، نیاز به سفرهای طولانی را کاهش دهند. اقداماتی مانند اجرای محدودیتهای تردد بر اساس پلاک، ایجاد مناطق کمآلاینده و تدوین مقررات هوشمند پارکینگ، تقاضا برای حملونقل پاک را افزایش میدهد. ارائه مشوق برای استفاده از خودروهای برقی نیز این روند را تکمیل میکند.
*3. تأمین مالی توسعهای برای ناوگان عمومی برقی
سیستمهای حملونقل عمومی گزینهای کارآمد، مقرونبهصرفه و حیاتی برای توسعه پایدار به شمار میروند. این سیستمها به ویژه برای جوامعی که توانایی مالی خرید خودروی شخصی را ندارند، اهمیت بالایی دارند. تأمین هزینه ناوگان اتوبوسهای برقی و زیرساختهای آن برای بسیاری از کشورهای در حال توسعه یک چالش بزرگ است. برای رفع این مانع میتوان از منابع مالی بانکهای توسعه چندجانبه بهره برد. وام بانک توسعه بینآمریکایی به بوگوتا (کلمبیا)، تأمین مالی بانک جهانی برای سیستم اتوبوسرانی در داکار (سنگال) و وامهای بانک توسعه آسیایی برای خرید اتوبوس برقی در هند نمونههای موفق این رویکرد هستند.
*4. حمایت از مدلهای کسبوکار نوآورانه
وسایل نقلیه دو و سهچرخ برقی نقشی کلیدی در حملونقل روزانه، خدمات تاکسی و تحویل کالا در بازارهای نوظهور دارند. این وسایل نقلیه گزینهای مقرونبهصرفهتر از خودروها هستند و فرصتهای مناسبی برای تولید محلی ایجاد میکنند. برای غلبه بر چالش هزینه اولیه خرید و نگرانی از عمر باتری، مدلهای کسبوکار نوآورانهای مانند «اجاره باتری» و «تعویض باتری» بسیار موثر عمل کردهاند. در کشورهایی مانند کنیا و تایلند، این مدلها هزینه تمامشده وسایل نقلیه دوچرخ برقی را از نمونههای بنزینی آن کمتر کردهاند. همچنین در چین، شبکههای تعویض باتری به رانندگان اجازه میدهند تا در کمتر از 1 دقیقه وسیله نقلیه خود را شارژ کامل کنند.
*5. گذار عادلانه و توجه به گروههای آسیبپذیر
فرآیند گذار به سمت حملونقل برقی ممکن است به معیشت گروههای وابسته به زنجیره سوخت فسیلی آسیب بزند. رانندگان و فعالان این بخش که توانایی مالی جایگزینی وسایل نقلیه خود را ندارند، در معرض خطر هستند. برای جلوگیری از این آسیب و تحقق یک گذار عادلانه، سیاستگذاران باید فرآیندهای مشاورهای فراگیر ایجاد کنند. مشارکت دادن فعالان بخشهای رسمی و غیررسمی برای تدوین طرحهای مقرونبهصرفه و قابل دسترس ضروری است. این طرحها باید نیازها و دیدگاههای همگان را در نظر گرفته و معیشت افراد را تضمین کنند.
***
گزارش آژانس بینالمللی انرژیهای تجدیدپذیر یک چارچوب استراتژیک و عملیاتی برای کشورهای در حال توسعه ترسیم میکند. این نقشه راه نشان میدهد که گذار به حملونقل برقی نیازمند یک رویکرد چندبعدی است. موفقیت در این مسیر صرفاً به فناوری وابسته نیست، بلکه به سیاستگذاری هوشمند، تأمین مالی خلاقانه، مدلهای کسبوکار نوآور و عدالت اجتماعی گره خورده است. پیادهسازی این 5 سیاست کلیدی میتواند موانع موجود را برطرف سازد. این اقدامات به بازارهای نوظهور کمک میکند تا ضمن کاهش آلایندگی، به اهداف اقلیمی جهانی دست یابند و رشد اقتصادی پایدار را تجربه کنند.