3 ناترازی بنیادین؛ چالش‌های اصلی صنعت فولاد
فرید دهقانی، مدیرعامل شرکت چادرملو، مشکلات کلیدی صنعت فولاد ایران را در 3 سرفصل اساسی تشریح کرد. به گفته او، عدم توازن عرضه و تقاضای داخلی در زنجیره فولاد یک چالش بزرگ است. در کنار آن، ناترازی شدید انرژی و ناترازی مالی به عنوان مهم‌ترین موانع پیش روی این صنعت شناخته می‌شوند. او معتقد است برای این چالش‌های ساختاری می‌توان راهکارهای مشخصی ارائه کرد و باید برای عبور از شرایط فعلی، سیاست‌گذاری‌های کوتاه‌مدت و میان‌مدت اتخاذ شود.
سرمایه‌گذاری سنگین و اجباری فولادسازان در حوزه انرژی
مدیرعامل چادرملو با اشاره به ناتوانی دولت در تأمین زیرساخت‌های انرژی، از حرکت شرکت‌های بزرگ به سمت خودتأمینی خبر داد. او تأکید کرد که دولت منابع کافی برای بهبود شرایط انرژی متناسب با ظرفیت ایجاد شده در صنعت فولاد را ندارد. دهقانی نیاز انرژی شرکت چادرملو را 300 مگاوات اعلام کرد و گفت: «ما برای تولید 1000 مگاوات برق تاکنون سرمایه‌گذاری کرده‌ایم». این شرکت برنامه‌ریزی کرده است تا ظرفیت تولید برق خود را به 1700 مگاوات برساند. این سرمایه‌گذاری‌ها با هدف به حداقل رساندن عدم‌النفع ناشی از ناترازی انرژی صورت می‌گیرد. علاوه بر این، چادرملو برای تأمین آب نیز اقداماتی انجام داده که بسیار گران تمام شده است.
لزوم بازنگری فوری در سیاست‌های صادراتی
دهقانی سیاست‌های ارزی فعلی را مانعی برای توسعه صادرات دانست. او اذعان داشت در شرایطی که کشور به ارزآوری نیاز مبرم دارد، این سیاست‌ها انگیزه تولیدکننده برای صادرات را کاهش داده است. در نتیجه، شرکت‌های بزرگ تنها در حد تأمین نیازهای ارزی خود اقدام به صادرات می‌کنند. وی خواستار تغییر سریع و شناور شدن سیاست‌های صادراتی با تصمیم‌گیری درست و در زمان مناسب شد. مدیرعامل چادرملو پیشنهاد کرد بازنگری در این سیاست‌ها با محوریت بخش خصوصی و با هدف حداکثرسازی صادرات و ارزآوری برای کشور انجام شود.
توقف فوری طرح‌های فولادی در مناطق نادرست
یکی از محورهای اصلی سخنان دهقانی، درخواست برای توقف توسعه فولاد در مناطق جغرافیایی نادرست بود. او تصریح کرد که این امر نیازمند همت و همراهی قوای سه‌گانه کشور است. به گفته وی، هم‌اکنون طرح‌هایی با پیشرفت فیزیکی بین 3 تا 20 درصد در حال اجرا هستند. این پروژه‌ها بدون توجه به ظرفیت‌سنجی صحیح، مکان‌یابی درست و دسترسی به مواد اولیه تعریف شده‌اند و باید متوقف شوند.
هشدار بحران سنگ آهن و ضرورت توسعه بالادستی
مدیرعامل چادرملو نسبت به وقوع بحران سنگ آهن در سال‌های آینده هشدار داد. او تأکید کرد که اگر در نقطه فعلی اکتشاف و توسعه بالادستی باقی بمانیم، با چالش جدی مواجه خواهیم شد. وی افزود با توجه به شرایط تحریم و دوری از بازارهای جهانی، استراتژی صنعت باید بر کشف ذخایر جدید داخلی متمرکز شود. دهقانی تغییر پارادایم و تعریف توسعه صنعت فولاد در بخش بالادستی (اکتشاف و استخراج) را یک ضرورت انکارناپذیر دانست.
عدم تناسب زیرساخت حمل‌ونقل با توسعه صنعت
فرید دهقانی در بخش دیگری از سخنان خود به عدم تناسب میان توسعه صنعت فولاد و زیرساخت‌های حمل و نقل کشور اشاره کرد. او خاطرنشان ساخت که فعالان اقتصادی و بخش خصوصی باید مسائل و چالش‌ها را به صورت دسته‌بندی شده پیگیری کنند. به باور وی، ارائه راهکارهای مشخص و پیگیری مستمر آن‌ها می‌تواند به حل این مشکلات منجر شود.
***
اظهارات مدیرعامل چادرملو یک نقشه راهبردی برای اصلاح ساختار صنعت فولاد کشور ارائه می‌دهد. تأکید بر «تغییر پارادایم» از توسعه کمی در بخش میانی به توسعه کیفی در بخش بالادستی (اکتشاف) و زیرساخت‌ها (انرژی)، نشان‌دهنده بلوغ استراتژیک در نگاه مدیران صنعتی است. سرمایه‌گذاری‌های عظیم شرکت‌های فولادی در تولید برق و آب، اگرچه هزینه‌بر است، اما بیانگر عمق بحران ناترازی انرژی و تلاش برای حفظ تولید در شرایط دشوار است. این تحلیل نشان می‌دهد که آینده پایدار صنعت فولاد ایران بیش از هرچیز به بازنگری فوری در سیاست‌گذاری‌های داخلی، به ویژه در حوزه‌های انرژی، صادرات و آمایش سرزمینی، وابسته است.
