*عملیاتی شدن سامانه جامع هوشمند مبارزه با پولشویی (سمام)
مرحله نخست سامانه جامع هوشمند مبارزه با پولشویی (سمام) در خرداد 1404 به طور کامل عملیاتی شد. این سامانه با ایجاد پروفایل‌های اطلاعاتی اقتصادی و مالی از 47 دستگاه اجرایی کشور، تحولی در حکمرانی داده ایجاد کرده است. سامانه سمام ابزارهای پیشرفته‌ای برای تحلیل، مصورسازی و تشخیص هوشمند ارتباطات در جرایم مالی فراهم می‌کند. یکی از دستاوردهای کلیدی این طرح، پیاده‌سازی الگوهای شناسایی فرار مالیاتی با بهره‌گیری از فناوری یادگیری ماشینی است.
*تکمیل 100 درصدی سامانه برخط استعلامات (سبا)
طرح سامانه برخط استعلامات (سبا) نیز تا خرداد امسال با پیشرفت 100 درصدی به اتمام رسید. این سامانه با تجمیع بیش از 1 میلیارد رکورد اطلاعات پایه و 500 قلم اطلاعاتی، به یک پایگاه داده عظیم تبدیل شده است. سامانه سبا به 32 وب‌سرویس اطلاعاتی از 15 دستگاه اجرایی و قضایی متصل است. امکان استعلام برخط نرخ ارز، سوابق بیمه تأمین اجتماعی و اظهارنامه گمرکی تنها با کد ملی از جمله خدمات این سامانه محسوب می‌شود.
*پایش سیستمی برنامه اقدام مبارزه با پولشویی
مرکز ملی اطلاعات مالی برای راهبری و کنترل برنامه‌های اقدام، سامانه مدیریت ویژه‌ای طراحی کرده است. این پروژه با برگزاری بیش از 160 نفرساعت جلسه توجیهی و 350 نفرساعت جلسه کارشناسی، به پیشرفت 100 درصدی رسید. سامانه مذکور با تعریف کاربران و سطوح دسترسی مشخص، پایش سیستمی برنامه اقدام مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم را در دستگاه‌های مختلف تسهیل می‌کند.
*تقویت همکاری‌های بین‌المللی در مبارزه با جرایم مالی
این مرکز اقدامات مؤثری در حوزه بین‌الملل نیز انجام داده است. انعقاد تفاهم‌نامه با وزارت دادگستری در تیر 1403 و شرکت در 3 اجلاس گروه منطقه‌ای اوراسیا (EAG) از جمله این فعالیت‌هاست. همچنین حضور در نشست دادستانی‌های کل اوراسیا در بلاروس (2024) و راه‌اندازی سامانه تبادل اطلاعات SOINET با روسیه، همکاری‌های بین‌المللی را تقویت کرده است. ارسال 2 گزارش عملکرد به کارگروه ICRG گروه اقدام مالی (FATF) در تیر و آذر 1403 نیز در همین راستا صورت گرفت.
***
عملیاتی‌سازی سامانه‌های «سمام» و «سبا» یک جهش فناورانه برای مرکز ملی اطلاعات مالی ایران به شمار می‌رود. این اقدام با تکیه بر حکمرانی داده و هوش مصنوعی، توانایی کشور را در شناسایی و رهگیری جرایم مالی پیچیده به شکل معناداری افزایش می‌دهد. اتصال به پایگاه‌های داده متعدد و تحلیل یکپارچه اطلاعات، شفافیت اقتصادی را تقویت کرده و ریسک پولشویی و فرار مالیاتی را کاهش می‌دهد.