استراتژی «خودتأمینی سبز» در پاسخ به ناترازی انرژی
شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان، از شرکت‌های تابعه هلدینگ فولاد مبارکه، با چالش‌های جدی ناشی از ناترازی برق و گاز در شرق کشور روبرو شده است. این معضل منجر به خاموشی‌های مکرر، افت بهره‌وری تجهیزات و افزایش هزینه‌های تولید شده است. در واکنش به این محدودیت‌ها، فولاد سنگان استراتژی «خودتأمینی سبز» را تعریف کرد. هدف اصلی این برنامه، کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و شبکه برق، تأمین انرژی پایدار و بهبود شاخص‌های محیط‌زیستی، اجتماعی و حاکمیتی (ESG) است.
احداث نیروگاه بادی 200 مگاواتی در خواف-سنگان
محور اصلی برنامه خودکفایی فولاد سنگان، احداث یک نیروگاه بادی با ظرفیت 200 مگاوات در منطقه استراتژیک خواف-سنگان است. شرکت فراخوان رسمی برای اجرای این پروژه را منتشر کرده و قرارداد آن به شکل EPCF (طراحی، مهندسی، تأمین، ساخت و تأمین مالی) تنظیم خواهد شد. این ساختار قراردادی، بخشی از ریسک‌ها را به پیمانکار منتقل کرده و جذابیت پروژه را برای تأمین‌کنندگان مالی افزایش می‌دهد. انتخاب منطقه خواف-سنگان به دلیل پتانسیل بالای باد و ضریب ظرفیت بالاتر از میانگین ملی صورت گرفته است.
بهره‌برداری از بزرگترین نیروگاه خورشیدی کشور
در سطح هلدینگ، فولاد مبارکه پروژه عظیم خورشیدی «آفتاب شرق» را با ظرفیت 600 مگاوات در دست اجرا دارد. بخش‌هایی از این نیروگاه که بزرگترین پروژه خورشیدی ایران محسوب می‌شود، به بهره‌برداری رسیده است. این ظرفیت، امکان دسترسی شرکت‌های تابعه گروه، از جمله فولاد سنگان، به برق خورشیدی را فراهم می‌سازد. اتصال به این منبع عظیم، مدیریت سبد انرژی درون‌گروهی را ممکن کرده و به کاهش خرید برق در ساعات اوج مصرف کمک می‌کند.
هم‌افزایی استراتژیک انرژی بادی و خورشیدی
ترکیب منابع انرژی بادی و خورشیدی، یک مزیت استراتژیک برای فولاد سنگان ایجاد می‌کند. انرژی خورشیدی عمدتاً در ساعات میانی روز و فصول گرم تولید می‌شود، در حالی که تولید انرژی بادی در منطقه خواف-سنگان اغلب در ساعات عصر و شب فعال است. این هم‌افزایی مکمّل، نوسانات تولید برق را به شکل چشمگیری کاهش داده و پروفایل تولید انرژی شرکت را هموار می‌سازد. در نتیجه، تأمین پایدار برق برای بار پایه و اوج مصرف تضمین می‌شود.
مدیریت ریسک عملیاتی و تبدیل چالش به فرصت
خاموشی‌های مکرر، خطوط تولید پیوسته مانند کنسانتره و گندله‌سازی را با توقف و هزینه‌های هنگفت مواجه می‌کند. سرمایه‌گذاری در هر مگاوات ظرفیت تجدیدپذیر، ابزاری برای مدیریت ریسک عملیاتی و افزایش بازده سرمایه است. نیروگاه بادی با هزینه‌های عملیاتی پایین و بدون ریسک تأمین سوخت، نقش کلیدی در پیک‌سایی و تأمین برق بار پایه ایفا می‌کند. به این ترتیب، ریسک زیان‌ده توقف تولید به یک سرمایه‌گذاری پایدار و سودآور تبدیل می‌شود.
چالش‌های فنی، مالی و اجرایی پروژه
اجرای این پروژه بزرگ با چالش‌هایی نیز همراه است. توربین‌های در مقیاس بزرگ (3 تا 6 مگاوات) عمدتاً وارداتی هستند و وابستگی ارزی ایجاد می‌کنند. برای مدیریت این ریسک، پروژه در فازهای 50 مگاواتی اجرا خواهد شد. همچنین، محدودیت‌های خطوط انتقال برق در شرق کشور می‌تواند یک مانع جدی باشد که نیازمند احداث پست اختصاصی و هماهنگی با شرکت برق منطقه‌ای و توانیر است. ثبات قوانین خرید تضمینی برق و حضور هلدینگ فولاد مبارکه برای افزایش قدرت چانه‌زنی مالی، عوامل حیاتی موفقیت پروژه هستند.
***
استراتژی فولاد سنگان برای احداث نیروگاه بادی 200 مگاواتی و اتصال به ظرفیت خورشیدی 600 مگاواتی گروه، یک اقدام هوشمندانه برای پوشش ریسک ساختاری در برابر ناترازی انرژی کشور است. این رویکرد دوگانه نه تنها امنیت انرژی و پایداری تولید را برای یکی از صنایع انرژی‌بر کشور تضمین می‌کند، بلکه با بهبود شاخص‌های ESG، جایگاه شرکت را در بازارهای سرمایه و نزد سرمایه‌گذاران مسئولیت‌پذیر تقویت می‌نماید. این سرمایه‌گذاری بلندمدت، هزینه‌های متغیر انرژی را کاهش داده و با ایجاد یک جریان درآمدی پایدار از فروش برق مازاد، مزیت رقابتی شرکت را افزایش می‌دهد. موفقیت این نقشه راه می‌تواند فولاد سنگان را به الگویی برجسته برای گذار به اقتصاد کم‌کربن در صنعت فولاد ایران تبدیل کند.