** زنگ خطر برای صنعت استراتژیک؛ فولاد ایران بر سر دوراهی توسعه یا توقف
*صنعت فولاد در تنگنای چندگانه؛ از بحران انرژی تا رکود بازار
صنعت فولاد ایران، که زمانی موتور محرکه توسعه صنعتی کشور محسوب می‌شد، این روزها در محاصره بحران‌های متعدد قرار گرفته است. بهرام سبحانی، رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، در نشست خبری دومین همایش ملی فولاد که عصر چهارشنبه 5 شهریور 1404 در اتاق بازرگانی اصفهان برگزار شد، تصویر روشنی از وضعیت بحرانی این صنعت ارائه داد. او تأکید کرد که ناترازی انرژی، رکود عمیق در بازار داخلی و محدودیت‌های فزاینده صادراتی، سایه سنگینی بر آینده صنعت فولاد انداخته و این صنعت را در بزنگاهی تاریخی قرار داده است که باید میان ادامه مسیر توسعه یا توقف و عقب‌نشینی یکی را انتخاب کند.
*تغییر شعار از توسعه به تاب‌آوری؛ نشانه‌ای از عمق بحران
مهران محجوب‌نژاد، دبیر علمی دومین همایش ملی فولاد، با اشاره به تغییر معنادار شعار همایش نسبت به دوره قبل، گفت: «نخستین همایش ملی فولاد با شعار توسعه متوازن و پایدار برگزار شد، اما امروز که ناترازی انرژی، رکود ساختمان و محدودیت‌های صادراتی همچون طوفانی سهمگین زنجیره فولاد را در خود فرو برده، ناگزیر باید از تاب‌آوری سخن بگوییم». این تغییر رویکرد از توسعه به بقا، خود گویای عمق چالش‌هایی است که صنعت فولاد با آن روبروست. محجوب‌نژاد افزود که همین تغییر عنوان، بازتاب واقعیت تلخی است که باعث شده صنعت فولاد ایران در مرز باریک میان بقا و توسعه حرکت کند.
*اصفهان؛ قلب تپنده صنعت فولاد با آماری تکان‌دهنده
دبیر علمی همایش، اصفهان را قلب تپنده صنعت فولاد ایران توصیف کرد و با ارائه آمارهای دقیق، نقش محوری این استان را در تولید فولاد کشور برجسته ساخت. بر اساس داده‌های ارائه‌شده، بیش از 40 درصد از کل تولید فولاد کشور در استان اصفهان صورت می‌گیرد که دو غول صنعتی فولاد مبارکه و ذوب‌آهن اصفهان، 38 درصد از این میزان را به خود اختصاص داده‌اند. این آمار نه تنها جایگاه استراتژیک اصفهان را نشان می‌دهد، بلکه حساسیت هرگونه تصمیم‌گیری درباره آینده این صنعت در این استان را دوچندان می‌کند.
*سقوط 2 میلیون تنی تولید؛ زنگ خطری که به صدا درآمده
محجوب‌نژاد با ارائه آماری نگران‌کننده از کاهش تولید فولاد، گفت: «تولید فولاد خام کشور از 32 میلیون تن در سال 1402 به 30 میلیون تن در سال 1403 کاهش یافته است». این کاهش 2 میلیون تنی که معادل بیش از 6 درصد افت تولید است، به گفته وی، مستقیماً ناشی از محدودیت‌های انرژی بوده و نشان‌دهنده آسیب‌پذیری شدید این صنعت در برابر کمبود منابع انرژی است. او هشدار داد که اگر این روند ادامه یابد، نه تنها امکان دستیابی به اهداف سند چشم‌انداز از بین خواهد رفت، بلکه حفظ وضع موجود نیز با چالش جدی مواجه خواهد شد.
*رکود مصرف داخلی؛ رؤیای 400 کیلوگرم که محقق نشد
یکی از نکات تأمل‌برانگیز در سخنان دبیر علمی همایش، اشاره به رکود عمیق بازار داخلی فولاد بود. او گفت که مصرف سرانه فولاد در کشور همچنان در محدوده 230 کیلوگرم باقی مانده، در حالی که برنامه‌ریزی‌های کلان کشور، دستیابی به مصرف سرانه 400 کیلوگرم را هدف‌گذاری کرده بود. این شکاف 170 کیلوگرمی که معادل 42 درصد کمبود نسبت به هدف است، نشان‌دهنده رکود عمیق در بخش‌های مصرف‌کننده فولاد به‌ویژه صنعت ساختمان است. محجوب‌نژاد تأکید کرد که بدون رونق در بازار داخلی، امکان توسعه پایدار صنعت فولاد وجود نخواهد داشت.
*صادرات؛ رؤیای 20 میلیون تنی که به کابوس تبدیل شد
در ادامه تشریح چالش‌های صنعت فولاد، محجوب‌نژاد به وضعیت نابسامان صادرات این صنعت پرداخت. او یادآور شد که سند چشم‌انداز 1404، صادرات 20 میلیون تن فولاد را هدف‌گذاری کرده بود، اما تاکنون بیش از 12 میلیون تن از این هدف محقق نشده است. به عبارت دیگر، صنعت فولاد تنها توانسته است 40 درصد از اهداف صادراتی خود را محقق کند. او با صراحت اعلام کرد که برای عبور از این بن‌بست‌ها، دولت باید نقش حمایتی خود را به‌ویژه در حوزه ارائه مشوق‌های صادراتی به صورت جدی‌تری ایفا کند.
*چهار پنل تخصصی؛ نسخه‌ای برای درمان بحران
محجوب‌نژاد در بخش پایانی سخنان خود، به معرفی چهار پنل تخصصی همایش پرداخت که هر کدام به یکی از ابعاد بحران صنعت فولاد می‌پردازند. پنل «حکمرانی و سیاست‌گذاری» با حضور نمایندگان دولت، مجلس و بنگاه‌های اقتصادی به دنبال یافتن راهکارهای سیاستی برای خروج از بحران است. پنل «زنجیره تأمین، تولید و تجارت پایدار» با محوریت انجمن‌های تخصصی، به بررسی گلوگاه‌های تولید و تجارت می‌پردازد. پنل «تحول دیجیتال و هوشمندسازی» با مشارکت شرکت‌های پیشرو فناوری، راهکارهای نوین برای افزایش بهره‌وری را بررسی می‌کند. و در نهایت، پنل «زیرساخت و انرژی» که به گفته محجوب‌نژاد، مهم‌ترین گلوگاه صنعت محسوب می‌شود، به دنبال یافتن راه‌حل‌های عملی برای حل بحران انرژی است.
** رقابت منطقه‌ای و چالش‌های ساختاری؛ فولاد ایران در محاصره رقبای نوظهور
*ایران؛ غول فولاد خاورمیانه که در خطر از دست دادن جایگاه
بهرام سبحانی، رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، با ارائه تصویری جامع از جایگاه ایران در صنعت فولاد منطقه و جهان، هشدار داد که این جایگاه در معرض تهدید جدی قرار گرفته است. او گفت: «کشور ما بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد در خاورمیانه و دهمین فولادساز جهان محسوب می‌شود». این جایگاه که حاصل دهه‌ها سرمایه‌گذاری و تلاش است، اکنون با ظهور رقبای جدید در منطقه خلیج فارس به چالش کشیده شده است. سبحانی با نگرانی اضافه کرد که کشورهای حاشیه خلیج فارس از جمله امارات متحده عربی، عمان و قطر، رشد خیره‌کننده‌ای در صنعت فولاد تجربه می‌کنند و با سرمایه‌گذاری‌های کلان و دسترسی به انرژی ارزان، به سرعت در حال تبدیل شدن به قطب‌های جدید تولید فولاد در منطقه هستند.
*هشدار سبحانی؛ از صادرکننده به واردکننده فولاد
رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد با لحنی هشدارآمیز گفت که اگر سیاست‌های حمایتی جدی و فوری اتخاذ نشود، ایران نه تنها بخش قابل توجهی از بازارهای صادراتی خود را از دست خواهد داد، بلکه باید شاهد تبدیل شدن همین کشورهای همسایه به صادرکنندگان جدید فولاد به بازارهای سنتی ایران باشد. این هشدار در حالی مطرح می‌شود که ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی و دسترسی به مواد اولیه، همواره یکی از بازیگران کلیدی بازار فولاد منطقه بوده است. سبحانی تأکید کرد که از دست دادن این مزیت رقابتی، نه تنها ضربه‌ای به صنعت فولاد، بلکه شوکی به کل اقتصاد کشور خواهد بود.
*بحران انرژی؛ زخم کهنه‌ای که هر روز عمیق‌تر می‌شود
سبحانی در ادامه به تشریح دقیق‌تر بحران انرژی و تأثیر مخرب آن بر صنعت فولاد پرداخت. او با اشاره مجدد به کاهش 2 میلیون تنی تولید در سال گذشته، تأکید کرد که این کاهش تنها و تنها حاصل محدودیت‌های برق و گاز بوده است. به گفته وی، اگر محدودیت‌های انرژی در سال جاری نیز ادامه یابد، که متأسفانه نشانه‌ها حاکی از تداوم این وضعیت است، تولید فولاد کشور در خوش‌بینانه‌ترین حالت ممکن، همان 30 میلیون تن باقی خواهد ماند. این در حالی است که ظرفیت اسمی تولید فولاد کشور بسیار بیشتر از این میزان است و عملاً بخش قابل توجهی از سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده، به دلیل کمبود انرژی بلااستفاده مانده است.
*نسخه سبحانی برای نجات؛ از کاهش هزینه تا ورود فناوری
رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد، راه نجات صنعت را در اتخاذ استراتژی چندوجهی دانست که محور اصلی آن کاهش هزینه‌ها و افزایش سود عملیاتی است. او گفت که این راهبرد از مسیرهای مختلفی قابل تحقق است: افزایش بهره‌وری از طریق بهینه‌سازی فرآیندها، هوشمندسازی خطوط تولید با استفاده از فناوری‌های نوین، تولید فولادهای پیشرفته و با ارزش افزوده بالا، اصلاح قوانین و مقررات دست‌وپاگیر، و در نهایت تقویت صادرات از طریق حذف موانع و ارائه مشوق‌های مؤثر. سبحانی با تأکید بر اهمیت ورود فناوری‌های روز جهان، هشدار داد که بدون دسترسی به این فناوری‌ها، امکان تولید فولادهای پیشرفته که بازار جهانی به آن نیاز دارد، وجود نخواهد داشت.
*جدل انتقال صنایع به سواحل؛ سبحانی پاسخ می‌دهد
یکی از موضوعات داغ و بحث‌برانگیز صنعت فولاد در سال‌های اخیر، طرح انتقال واحدهای فولادی از مناطق مرکزی به سواحل جنوبی کشور بوده است. سبحانی در پاسخ به این موضوع، با صراحت اعلام کرد که این تصور بیش از آنکه بر داده‌های واقعی و محاسبات دقیق اقتصادی استوار باشد، بر سوءبرداشت‌ها و تصورات نادرست بنا شده است. او با ارائه مستندات و آمار، ادعای مصرف بالای آب توسط صنعت فولاد را رد کرد و گفت: «صنعت فولاد برخلاف باور عمومی که شکل گرفته، یکی از کم‌مصرف‌ترین صنایع در حوزه آب محسوب می‌شود و نقش جدی و تعیین‌کننده‌ای در بحران آبی کشور ندارد».
*منطق اقتصادی علیه جابجایی؛ چرا انتقال صنایع فولادی منطقی نیست؟
رئیس انجمن فولاد در ادامه استدلال خود علیه طرح انتقال صنایع، به دو عامل کلیدی اشاره کرد. نخست، تمرکز عمده مواد اولیه صنعت فولاد از جمله سنگ آهن در مناطق مرکزی کشور که انتقال این مواد به سواحل، هزینه‌های حمل‌ونقل را به شدت افزایش خواهد داد. دوم، پراکندگی مراکز مصرف محصولات فولادی در سراسر کشور که باعث می‌شود انتقال صنایع به سواحل، فاصله میان تولید و مصرف را افزایش دهد و در نتیجه هزینه‌های لجستیک را به میزان قابل توجهی بالا ببرد. سبحانی تأکید کرد که انتقال صنایع فولادی به سواحل، نه تنها از نظر اقتصادی غیرمنطقی و پرهزینه است، بلکه می‌تواند به رقابت‌پذیری صنعت فولاد کشور آسیب جدی وارد کند.
*پیام سبحانی؛ آینده در فناوری و حکمرانی رقم می‌خورد
در جمع‌بندی سخنان خود، سبحانی پیام روشنی برای سیاست‌گذاران و فعالان صنعت فولاد داشت. او گفت که آینده صنعت فولاد ایران نه در جابجایی‌های جغرافیایی پرهزینه و طرح‌های غیرعملی، بلکه در بهره‌گیری هوشمندانه از فناوری‌های نوین، بهبود حکمرانی انرژی از طریق تأمین پایدار و قابل اتکای منابع انرژی، و حفظ و توسعه بازارهای صادراتی از طریق دیپلماسی اقتصادی فعال رقم خواهد خورد. این رویکرد که بر پایه واقعیت‌های اقتصادی و مزیت‌های رقابتی موجود استوار است، می‌تواند مسیر روشنی برای عبور از بحران‌های کنونی و دستیابی به جایگاه شایسته در بازارهای جهانی ترسیم کند.
*فولاد مبارکه؛ از تاب‌آوری تا اکوسیستم‌سازی
محمدرضا شریفی، معاون استراتژی و توسعه فناوری فولاد مبارکه، در ادامه نشست با نگاهی آینده‌نگرانه به تحولات جهانی، بر اهمیت مفهوم تاب‌آوری در صنعت فولاد تأکید کرد. او یادآور شد که حتی نخستین متون منتشرشده درباره انقلاب صنعتی پنجم در کشورهای پیشرفته، تاب‌آوری را به عنوان یکی از ارکان اصلی توسعه صنعتی در کنار پایداری مطرح کرده‌اند. شریفی گفت که صنعت فولاد با سهم حدود 4 درصدی از تولید ناخالص داخلی، نه تنها یک صنعت معمولی نیست، بلکه موتور محرکه اقتصاد ایران محسوب می‌شود و جایگاه استراتژیک آن، نقش این صنعت را در توسعه ملی غیرقابل‌انکار می‌کند.
*گذر از روش‌های سنتی؛ ضرورتی اجتناب‌ناپذیر
شریفی با صراحت اعلام کرد که روش‌های گذشته مدیریت و توسعه صنایع، دیگر برای تضمین پایداری و رشد کافی نیستند. او هشدار داد: «اگر بخواهیم آینده را تنها بر پایه تجربه‌های گذشته پیش‌بینی کنیم و به همان روش‌های سنتی ادامه دهیم، در نهایت به نقطه توقف و رکود خواهیم رسید». این هشدار در شرایطی مطرح می‌شود که بسیاری از واحدهای صنعتی کشور همچنان به روش‌های سنتی مدیریت و تولید وابسته هستند و در برابر تغییرات مقاومت نشان می‌دهند.
** از نوآوری تا اکوسیستم‌سازی؛ نسخه جهانی برای نجات فولاد ایران
*الگوبرداری از غول‌های جهانی؛ درس‌هایی از پوسکو و آرسلورمیتال
محمدرضا شریفی در ادامه سخنان خود، به تجربه موفق شرکت‌های بزرگ جهانی فولاد اشاره کرد و گفت که این شرکت‌ها راز موفقیت خود را در ایجاد اکوسیستم‌های نوآوری یافته‌اند. او به طور خاص به دو شرکت پوسکو کره جنوبی و آرسلورمیتال اروپا اشاره کرد که نه تنها در تولید فولاد، بلکه در توسعه صنعتی کشورهای خود نقش کلیدی ایفا کرده‌اند. شریفی توضیح داد که این شرکت‌ها با ایجاد اکوسیستم‌های پایدار، توانسته‌اند دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها، استارتاپ‌ها و حتی رسانه‌ها را به عنوان بازیگران مؤثر در توسعه صنعت به کار گیرند. این مدل که بر همکاری و هم‌افزایی میان بخش‌های مختلف استوار است، توانسته نتایج شگفت‌انگیزی در افزایش بهره‌وری و نوآوری به همراه داشته باشد.
*نقش حیاتی رسانه‌ها در تقویت تاب‌آوری صنعتی
یکی از نکات جالب توجه در سخنان معاون فولاد مبارکه، تأکید بر نقش رسانه‌ها در ایجاد و تقویت اکوسیستم نوآوری بود. شریفی گفت که رسانه‌ها می‌توانند با انعکاس دستاوردها، انتقال دانش، ایجاد گفتمان عمومی و نقد سازنده، نقش مؤثری در ارتقای تاب‌آوری زنجیره معدن و فولاد ایفا کنند. او معتقد است که رسانه‌ها نه تنها باید اخبار و رویدادهای صنعتی را پوشش دهند، بلکه باید به عنوان پل ارتباطی میان بخش‌های مختلف اکوسیستم عمل کرده و در شکل‌گیری گفتمان توسعه صنعتی مشارکت فعال داشته باشند.
*چشم‌انداز شریفی؛ آینده‌ای تاب‌آور و متعالی
شریفی در پایان سخنان خود با اشاره به برنامه‌های همایش، گفت که پنل‌های تخصصی با محوریت نوآوری، توسعه فناوری و اکوسیستم‌سازی طراحی شده‌اند تا بتوانند شرایط مطلوبی برای توسعه زنجیره معدن و فولاد فراهم آورند. او با امیدواری تأکید کرد که علی‌رغم همه چالش‌ها و مشکلات موجود، آینده صنعت معدن و فولاد ایران، آینده‌ای تاب‌آور، متعالی و پویا خواهد بود، به شرط آنکه از تجارب جهانی درس بگیریم و با نگاهی نو به ایجاد اکوسیستم‌های نوآوری بپردازیم.
*واقعیت تلخ از زبان نایب‌رئیس کمیسیون معدن
محمد ابکا، نایب‌رئیس کمیسیون معدن اتاق بازرگانی اصفهان، با نگاهی واقع‌بینانه به وضعیت صنعت فولاد پرداخت. او به سرمایه‌گذاری‌های عظیمی اشاره کرد که طی دو دهه گذشته در زنجیره آهن و فولاد ایران انجام شده است؛ سرمایه‌گذاری‌هایی که از معادن سنگ آهن تا واحدهای تولید محصولات نهایی را شامل می‌شود. اما نکته تأسف‌بار این است که به گفته ابکا، بهره‌وری این سرمایه‌گذاری‌ها با استانداردهای جهانی فاصله معناداری دارد. او توضیح داد که این فاصله دو بُعد اساسی دارد: نخست، ظرفیت‌های تولیدی ایجادشده که به دلایل مختلف از جمله کمبود انرژی، به طور کامل مورد بهره‌برداری قرار نمی‌گیرند؛ و دوم، میزان مصرف داخلی که بسیار کمتر از ظرفیت تولید است.
*زنجیره‌ای از مشکلات؛ از صادرات گره‌خورده تا بازار داخلی راکد
ابکا تصویر جامعی از مشکلات صنعت فولاد ارائه داد و گفت که ترکیب عدم استفاده کامل از ظرفیت‌ها و کمبود تقاضای داخلی، زنجیره‌ای از مشکلات را به وجود آورده است. این زنجیره از صادراتی آغاز می‌شود که با گره‌های ساختاری متعدد از جمله تعرفه‌های صادراتی، محدودیت‌های بانکی و مشکلات لجستیکی مواجه است و تا بازار داخلی ادامه می‌یابد که به دلیل رکود عمیق در بخش ساختمان و کاهش سرمایه‌گذاری‌های عمرانی، قدرت جذب تولیدات را ندارد. او تأکید کرد که این وضعیت باعث شده تقریباً همه فولادسازان و حتی شرکت‌های معدنی، روزگار بسیار سختی را سپری کنند.
*سقوط سودآوری؛ هشداری برای آینده
نایب‌رئیس کمیسیون معدن اتاق بازرگانی اصفهان با اشاره به گزارش‌های مالی منتشرشده شرکت‌های فولادی در بازار سرمایه، هشدار داد که سودهای سالانه صنایع بزرگ فولادی در سال 1404 نسبت به سال‌های گذشته به وضوح کاهش یافته است. این کاهش سودآوری که در برخی موارد به بیش از 50 درصد می‌رسد، نشان‌دهنده عمق بحران مالی این صنعت است. ابکا هشدار داد که با توجه به شرایط اقتصادی داخلی و تحولات بین‌المللی، فعالان زنجیره آهن و فولاد باید تمام توان و تمرکز خود را معطوف به حفظ بقا کنند و این تنها راه عبور از دوران پرمخاطره کنونی است.
*امید به گفت‌وگوی سازنده؛ نقش کلیدی دولت و مجلس
ابکا در پایان سخنان خود، به اهمیت حضور نمایندگان دولت و مجلس در همایش اشاره کرد و گفت که این حضور می‌تواند فرصت مناسبی برای گفت‌وگوی سازنده و یافتن راه‌حل‌های عملی باشد. او ابراز امیدواری کرد که اگر این گفت‌وگو به شکل واقعی و با نگاه به منافع ملی شکل بگیرد، مسیر برای خروج از وضعیت بحرانی فعلی و بازگشت به دوران رونق و شکوفایی چندان دور از دسترس نخواهد بود. این امیدواری در حالی مطرح می‌شود که بسیاری از فعالان صنعت معتقدند بدون حمایت جدی دولت و تصویب قوانین حمایتی در مجلس، امکان عبور از بحران‌های موجود وجود نخواهد داشت.
*متالکس؛ ویترین بین‌المللی صنعت فولاد ایران
محمود بندرچی، دبیر اجرایی همایش ملی فولاد، در بخش پایانی نشست به معرفی نمایشگاه متالکس پرداخت که همزمان با همایش برگزار می‌شود. او با افتخار اعلام کرد که امسال برای هشتمین سال متوالی، نمایشگاه بین‌المللی متالورژی، فولاد و ریخته‌گری (متالکس) برگزار خواهد شد. هفدهمین دوره این نمایشگاه از 12 تا 15 شهریورماه 1404، هر روز از ساعت 16 تا 22 پذیرای بازدیدکنندگان و متخصصان صنعت خواهد بود. بندرچی اعلام کرد که بیش از 150 شرکت داخلی و خارجی از کشورهای مختلف شامل چین، روسیه، ترکیه، ایتالیا و آلمان در این رویداد مهم حضور خواهند داشت.
*متالکس؛ صحنه دیپلماسی اقتصادی و انتقال فناوری
بندرچی تأکید کرد که این گستردگی حضور شرکت‌های خارجی، متالکس را از یک نمایشگاه صرف صنعتی به صحنه‌ای برای دیپلماسی اقتصادی، تبادل فناوری و ایجاد مشارکت‌های بین‌المللی تبدیل کرده است. او به حضور هیأت 20 نفره بلندپایه از صنایع ذوب آهن افغانستان اشاره کرد که نشان‌دهنده اهمیت منطقه‌ای این رویداد است. این هیأت پس از بازدید از نمایشگاه، در نشست مشترکی در اتاق بازرگانی اصفهان شرکت خواهند کرد که می‌تواند زمینه‌ساز همکاری‌های جدید صنعتی میان دو کشور شود.
*کارگاه‌های آموزشی؛ سرمایه‌گذاری بر دانش و مهارت
دبیر اجرایی همایش از برگزاری چندین کارگاه آموزشی تخصصی در روزهای پنجشنبه، جمعه و شنبه خبر داد که نشان‌دهنده توجه برگزارکنندگان به ارتقای دانش و مهارت‌های تخصصی در صنعت فولاد است. این کارگاه‌ها که با حضور اساتید و متخصصان برجسته داخلی و خارجی برگزار می‌شود، فرصتی برای انتقال دانش روز جهان و آشنایی با آخرین دستاوردهای علمی و فناورانه در صنعت فولاد خواهد بود.
*دل شیری در شرایط سخت؛ پیامی برای آینده
بندرچی با اشاره به شرایط دشوار اقتصادی و چالش‌های متعدد صنعت، گفت: «در شرایطی که آینده صنعت با ابهامات بسیاری روبروست، برگزاری چنین نمایشگاه و همایشی دل شیر می‌خواهد». این جمله نشان‌دهنده عزم و اراده فعالان صنعت فولاد برای ادامه مسیر علی‌رغم همه مشکلات است. او در پایان یادآور شد که همایش ملی فولاد و نمایشگاه متالکس به همت مشترک اتاق بازرگانی اصفهان و شرکت فولاد مبارکه برگزار می‌شود؛ همکاری‌ای که نشان‌دهنده پیوند مستحکم میان بخش خصوصی و صنعت در مواجهه با چالش‌های پیش رو است.
***
دومین همایش ملی فولاد با محوریت «تاب‌آوری» در شرایطی برگزار می‌شود که صنعت فولاد ایران در حساس‌ترین مقطع تاریخی خود قرار دارد. تغییر شعار از «توسعه پایدار» به «تاب‌آوری» بیش از یک تغییر لفظی، بازتاب تحول عمیق در نگاه به آینده این صنعت استراتژیک است. کاهش 2 میلیون تنی تولید، رکود عمیق بازار داخلی با مصرف سرانه راکد در 230 کیلوگرم، و عدم تحقق 60 درصد از اهداف صادراتی، تصویری از صنعتی ارائه می‌دهد که در تنگنای چندگانه گرفتار آمده است.
اما در کنار این چالش‌ها، فرصت‌های مهمی نیز وجود دارد. حضور بیش از 150 شرکت داخلی و خارجی در نمایشگاه متالکس، تأکید بر اکوسیستم‌سازی و نوآوری، و تلاش برای الگوبرداری از تجارب موفق جهانی، نشان می‌دهد که صنعت فولاد ایران هنوز امید به بازآفرینی خود را از دست نداده است. پیام کلیدی این همایش، ضرورت گذار از رویکردهای سنتی به سمت مدل‌های نوین مبتنی بر فناوری، همکاری بین‌بخشی و دیپلماسی اقتصادی فعال است.
در نهایت، آینده صنعت فولاد ایران به تصمیمات امروز سیاست‌گذاران و میزان هم‌افزایی میان دولت، مجلس و بخش خصوصی بستگی دارد. این همایش می‌تواند نقطه عطفی برای تغییر مسیر از بحران به سمت تاب‌آوری و در نهایت بازگشت به مسیر توسعه پایدار باشد، به شرط آنکه خروجی‌های آن به سیاست‌های عملی و اجرایی تبدیل شود و صرفاً در حد توصیه‌های کاغذی باقی نماند. صنعت فولاد ایران در مقطعی تاریخی ایستاده است؛ مقطعی که در آن، تصمیمات امروز، سرنوشت دهه‌های آینده این صنعت استراتژیک را رقم خواهد زد.