نیاز اقتصاد ایران به تحلیلگران خلاق برای حل مسائل پیچیده

اقتصاد ایران؛ نیازمند نسل جدید تحلیلگران

مرتضی زمانیان، سرپرست معاونت سیاستگذاری و راهبردی وزارت امور اقتصادی و دارایی، اعلام کرد که شرایط ویژه و پیچیدگی‌های اقتصاد ایران، نیاز به حضور جوانان باهوش، توانمند و صاحب‌تحلیل را دوچندان کرده است. او تصریح کرد که نباید اینگونه تصور شود که مسائل اقتصادی کشور خارج از چارچوب‌های علم اقتصاد قرار دارد. این اظهارات در مراسم اختتامیه المپیاد دانش‌آموزی اقتصاد و در جمع نخبگان آینده این رشته بیان شد.

اقتصاد؛ علمی با پیچیدگی فنی و ظرافت انسانی

زمانیان با اشاره به مسیر تحصیلی خود از مهندسی تا اقتصاد، این علم را دشوار و در عین حال بسیار مهم توصیف کرد. او دشواری اقتصاد را ناشی از ترکیب همزمان پیچیدگی‌های موجود در علوم فنی و ظرافت‌های присущ به علوم انسانی دانست. این مقام مسئول، فرصت آشنایی دانش‌آموزان با علم اقتصاد از سنین پایین را یک خوش‌اقبالی بزرگ برای نسل جدید نسبت به نسل‌های گذشته خواند.

کاربردی بودن علم اقتصاد در حل مسائل ایران

سرپرست معاونت سیاستگذاری وزارت اقتصاد، برخی دیدگاه‌ها مبنی بر عدم کارایی علم اقتصاد در ایران را به شدت رد کرد. او با استناد به تجربه‌ها و مطالعات جهانی تأکید کرد که این سخن به هیچ وجه درست نیست. به گفته زمانیان، همان مسائلی که در کتاب‌ها و مقالات معتبر اقتصادی جهان مطرح می‌شود، در ایران نیز کاملاً موضوعیت دارد. حتی پیچیدگی بیشتر شرایط در کشور، نیاز به تحلیل‌های عمیق‌تر و توانمندی‌های علمی بالاتری را ایجاب می‌کند.

اقتصاددان؛ مهندس حل مسائل واقعی

زمانیان فرایند حل مسائل واقعی اقتصادی را یک پروسه ساده و کاملاً تئوریک ندانست. او یک اقتصاددان موفق را به مهندسی تشبیه کرد که علاوه بر تسلط بر فرمول‌ها و نظریه‌ها، جعبه‌ابزاری غنی از تجربه و مهارت‌های عملی در اختیار دارد. این جعبه‌ابزار به او کمک می‌کند تا در موقعیت‌های واقعی، تصمیمات کارآمد و بهینه اتخاذ کند. در شرایط کنونی ایران که اقتصاد با چالش‌های متعددی روبروست، نیاز به خلاقیت و توان علمی بالا بیش از پیش احساس می‌شود.

اهمیت فزاینده اقتصاد در تحلیل‌های اجتماعی و سیاسی

این مقام مسئول تأکید کرد که حوزه نفوذ علم اقتصاد تنها به مباحثی مانند تورم یا سیاست‌های مالی محدود نمی‌شود. با توجه به داده‌محور شدن فزاینده جهان، اقتصاددانان امروزی ابزارها و توانایی لازم برای تحلیل بسیاری از مسائل پیچیده اجتماعی و سیاسی را نیز کسب کرده‌اند. این تحول، اهمیت و نقش راهبردی علم اقتصاد را در جهان امروز و به تبع آن در ساختار تصمیم‌گیری ایران دوچندان کرده است.

نظریه‌های اقتصادی؛ ابزاری برای تحلیل نه گزاره‌های ثابت

زمانیان هشدار داد که نباید تصور کرد در علم اقتصاد گزاره‌های کلی و تغییرناپذیر وجود دارد. او توضیح داد که مدل‌ها و نظریه‌های اقتصادی، ابزارهایی برای تحلیل هستند و یک اقتصاددان باید بداند که این ابزارها بسته به شرایط و زمینه‌های مختلف، نتایج متفاوتی ارائه می‌دهند. هنر واقعی یک اقتصاددان در این است که بتواند با استفاده هوشمندانه از این ابزارها، مسائل واقعی و پیچیده کشور را تحلیل کرده و راه‌حل‌های عملی و مؤثر ارائه دهد.

***

اظهارات سرپرست معاونت سیاستگذاری وزارت اقتصاد، بر یک تغییر پارادایم در مواجهه با مسائل اقتصادی ایران تأکید دارد و آن، گذار از راه‌حل‌های کلیشه‌ای به سمت تحلیل‌های خلاقانه و مبتنی بر دانش عمیق است. این دیدگاه، اقتصاد را نه مجموعه‌ای از نظریه‌های انتزاعی، بلکه یک “علم-هنر” کاربردی برای حل مشکلات واقعی معرفی می‌کند. تأکید بر نیاز به تحلیلگرانی که بتوانند پیچیدگی‌های منحصر به فرد ایران را درک کنند، نشان‌دهنده اهمیت سرمایه‌گذاری بر روی نسل جدید نخبگان اقتصادی است. این رویکرد، ارزش‌آفرینی واقعی را در توانایی ارائه راه‌حل‌های منحصربه‌فرد و غیرقابل جایگزین می‌داند و به طور ضمنی، سیاست‌گذاری اقتصادی را به سمت استقبال از نوآوری و تخصص‌گرایی سوق می‌دهد.