*توسعه ابزارهای نوین مالی در بورس انرژی
بورس انرژی ایران با تصویب هیئت‌مدیره خود، گامی جدید در مسیر توسعه ابزارهای مالی برداشته است. بر این اساس، معاملات گواهی سپرده کالایی برای دو محصول استراتژیک برش سبک (LHC) و نفتا برای اولین بار آغاز خواهد شد. این اقدام از روز 15 شهریور ماه سال 1404 در بازار «سایر اوراق بهادار قابل معامله» عملیاتی می‌شود و تنوع قابل توجهی به سبد محصولات قابل معامله در این بازار می‌افزاید.
*معرفی نمادهای جدید نفتا و برش سبک
بر اساس این مصوبه، دو نماد معاملاتی جدید با پشتوانه انبارهای شرکت پارس بهین پالایش نفت قشم تعریف شده است. نماد «نفتا0606پ1د» مربوط به گواهی سپرده نفتا با ظرفیت انبار 15 میلیون کیلوگرم است. همچنین نماد «برشس0606پ1د» برای گواهی سپرده برش سبک (LHC) با ظرفیت انبار 42 میلیون کیلوگرم در نظر گرفته شده و آماده معامله خواهد بود.
*سازوکار معاملات دلاری و تسویه ریالی
یکی از ویژگی‌های متمایز این اوراق جدید، انجام معاملات بر پایه دلار آمریکا است. با این حال، تسویه نهایی وجوه به صورت ریالی و بر اساس نرخ خرید حواله دلار در روز معامله صورت می‌پذیرد. این مکانیسم ضمن شفاف‌سازی قیمت‌ها بر اساس مبنای جهانی، فرآیند تسویه را برای فعالان داخلی تسهیل می‌کند و ریسک نوسانات ارزی را پوشش می‌دهد.
*شرایط معامله و سرمایه‌گذاری برای عموم
امکان خرید این گواهی‌های سپرده برای کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی فراهم شده است. این دسترسی گسترده، فرصتی برای سرمایه‌گذاران خرد و کلان جهت ورود به بازار حامل‌های انرژی ایجاد می‌کند. حداقل حجم برای ثبت هر سفارش، 1 گواهی تعیین شده که معادل 1 کیلوگرم از محصول مربوطه است و مشارکت حداکثری را ممکن می‌سازد.
*جزئیات فنی معاملات و سررسید اوراق
معاملات این 2 نماد جدید به شیوه حراج پیوسته و بدون اعمال هیچ‌گونه محدودیت نوسان قیمت انجام خواهد شد. این ویژگی به کشف قیمت واقعی محصولات بر اساس عرضه و تقاضای لحظه‌ای بازار کمک شایانی می‌کند. سررسید این اوراق 2 سال پس از تاریخ شروع معاملات تعیین شده و تسویه معاملات نیز در کوتاه‌ترین زمان ممکن، یعنی 1 روز کاری پس از انجام معامله (T+1) خواهد بود.
*معافیت از هزینه انبارداری و شرایط تحویل
یک مزیت مهم برای خریداران این گواهی‌ها، عدم وجود هزینه انبارداری است که جذابیت سرمایه‌گذاری را افزایش می‌دهد. همچنین، حداقل میزان برای تحویل فیزیکی محصول LHC معادل 42,000,000 کیلوگرم (برابر با 42,000,000 برگه) و برای محصول نفتا 15,000,000 کیلوگرم (برابر با 15,000,000 برگه) در نظر گرفته شده است.
***
آغاز معاملات گواهی سپرده برش سبک و نفتا با سازوکار دلاری در بورس انرژی، یک نقطه عطف در توسعه ابزارهای مالی بازار سرمایه ایران است. این اقدام نه تنها به تعمیق بازار و افزایش نقدشوندگی در بخش انرژی کمک می‌کند، بلکه ابزاری نوین برای پوشش ریسک و مدیریت دارایی در اختیار فعالان اقتصادی قرار می‌دهد. عرضه این اوراق توسط شرکت پارس بهین پالایش نفت قشم نشان‌دهنده ظرفیت بالای بخش خصوصی در استفاده از ابزارهای مالی مدرن برای تأمین مالی و شفافیت فروش است. این رویداد می‌تواند زمینه را برای عرضه محصولات دیگر با مکانیسم‌های مشابه فراهم کرده و جایگاه بورس انرژی را به عنوان یک هاب منطقه‌ای معاملات انرژی تقویت نماید.