تداوم محدودیت‌های شدید برق در صنعت فولاد
سید امیر طباطبائیان، مدیر انرژی و سیالات فولاد مبارکه، اعلام کرد محدودیت‌های شدید برق در سال 1404 همچنان ادامه دارد. این محدودیت‌ها حتی با کاهش دمای هوا در شهریورماه نیز حفظ شده و تأثیر قابل توجهی بر تولیدات صنعتی گذاشته است. وی اشاره کرد که طی سال‌های گذشته، شدت این محدودیت‌ها به شکل چشمگیری افزایش یافته است. با این حال، فولاد مبارکه با احداث نیروگاه‌های حرارتی و فاز اول نیروگاه خورشیدی خود، بخش عمده‌ای از نیازهای انرژی گروه را تأمین کرده است.
تأمین انرژی از منابع داخلی در اوج محدودیت‌ها
وابستگی فولاد مبارکه به شبکه سراسری برق در ماه‌های اخیر به شدت کاهش یافته است. در حالی که طی تیر و مردادماه، این شرکت 5 تا 10 درصد از انرژی خود را از شبکه سراسری دریافت می‌کرد، این میزان در شهریورماه به صفر رسید. این اتفاق نشان‌دهنده عمق محدودیت‌های اعمال‌شده از سوی وزارت نیرو است که کاهش تولید نیروگاه‌های برق‌آبی را دلیل آن اعلام کرده است. با این وجود، برنامه‌ریزی‌ها برای حفظ سطح تولید فعلی و جبران عقب‌ماندگی‌ها با افزایش تولید نیروگاه‌های اختصاصی ادامه دارد.
قیمت انرژی در ایران؛ بالاتر از نرخ جهانی
یکی از چالش‌های اساسی پیش روی صنایع، قیمت‌گذاری حامل‌های انرژی است. طباطبائیان تأکید کرد که قیمت گاز و برق صنایع ایران در برخی ماه‌ها از کشورهای حوزه خلیج فارس و حتی واردکنندگان گاز مانند آمریکا و کانادا نیز بالاتر است. او این موضوع را یک زنگ خطر جدی برای صنایع استراتژیک کشور دانست. به گفته وی، سیاست‌گذاری قیمت انرژی باید بر اساس مزیت رقابتی ایران در دارا بودن منابع گازی باشد، نه مقایسه با کشورهای واردکننده انرژی.
فشار مضاعف قوانین بر هزینه‌های تولید
علاوه بر قیمت بالا، قوانین متعدد تصویب‌شده در حوزه انرژی نیز هزینه‌های تولید را افزایش داده است. قوانینی مانند حمایت از مصرف انرژی، هزینه‌های انتقال و توزیع گاز و آیین‌نامه‌های جدید مصرف، همگی به افزایش قیمت تمام‌شده محصولات منجر شده‌اند. این در حالی است که چالش‌هایی نظیر تحریم، مشکلات ارزی و عدم دسترسی به فناوری‌های روز، پیاده‌سازی استانداردهای جهانی انرژی را برای صنایع داخلی دشوار کرده است.
عملکرد بهینه فولاد مبارکه در مصرف انرژی و آب
فولاد مبارکه در حوزه مدیریت مصرف، دستاوردهای قابل توجهی داشته است. مصرف ویژه انرژی این شرکت برای تولید هر تن فولاد حدود 23 گیگاژول است که در محدوده مطلوب میانگین جهانی (18 تا 30 گیگاژول) قرار دارد. همچنین، این شرکت در مصرف آب به رکورد 2.2 لیتر برای هر کیلوگرم فولاد خام دست یافته و برنامه‌هایی برای بهبود این شاخص دارد. استفاده از گاز به عنوان خوراک در فرآیند تولید آهن اسفنجی نیز نشان از به‌کارگیری فناوری روز در این مجموعه صنعتی است.
سرمایه‌گذاری در پروژه‌های بهینه‌سازی مصرف
این شرکت سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی برای اجرای پروژه‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی انجام داده است. پروژه‌هایی مانند جایگزینی پساب‌های صنعتی و شهری، استفاده از سیستم‌های هیبریدی و بهینه‌سازی کولینگ‌تاورها، نقش مهمی در کاهش مصرف انرژی و ارتقای کارایی فرآیندهای تولید فولاد داشته‌اند. این اقدامات نشان‌دهنده تمرکز فولاد مبارکه بر فناوری‌های نوین برای عبور از چالش‌های انرژی است.
***
داده‌های ارائه شده از سوی فولاد مبارکه، تصویری دوگانه از وضعیت انرژی در صنعت فولاد ایران ترسیم می‌کند. از یک سو، این شرکت با چالش‌های کلان ملی مانند قیمت‌گذاری نامتناسب انرژی و محدودیت‌های شدید شبکه برق مواجه است که پایداری تولید را تهدید می‌کند. از سوی دیگر، سرمایه‌گذاری‌های استراتژیک فولاد مبارکه در احداث نیروگاه‌های اختصاصی و پروژه‌های بهینه‌سازی، نشان‌دهنده رویکردی فعالانه برای کاهش وابستگی و مدیریت هزینه‌هاست. دستیابی به استانداردهای مصرف انرژی و آب در سطح جهانی، این شرکت را به عنوان یک الگوی تاب‌آور در صنعتی معرفی می‌کند که برای بقا و رشد، نیازمند بازنگری جدی در سیاست‌های کلان انرژی کشور است.
