سلطه 10 صنعت بر 83 درصد از ارزش بازار سهام
بر اساس گزارش منتشر شده توسط مدیریت پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار، تمرکز بالایی در ارزش بازار سهام مشاهده می‌شود. داده‌های مرداد ماه سال 1404 نشان می‌دهد که 10 صنعت بزرگ فعال در بورس تهران و فرابورس ایران، مجموعاً 83.2 درصد از کل ارزش بازار سهام را به خود اختصاص داده‌اند. این آمار نشان‌دهنده وزن قابل توجه و نقش محوری این صنایع در تعیین روندها و شاخص‌های کلی بازار سرمایه کشور است.
محصولات شیمیایی؛ پیشتاز بی‌رقیب بازار سرمایه
صنعت محصولات شیمیایی با اقتدار کامل، جایگاه نخست را در میان صنایع بزرگ بازار به دست آورده است. این صنعت به تنهایی 25.3 درصد از کل ارزش بازار سهام را در اختیار دارد که معادل ارزش بازاری برابر با 23,262,789 میلیارد ریال است. این تسلط چشمگیر، اهمیت استراتژیک و سودآوری شرکت‌های پتروشیمی و شیمیایی را در اقتصاد ایران و سبد سهامداران برجسته می‌کند.
فلزات اساسی و بانک‌ها در جایگاه‌های بعدی
پس از صنعت شیمیایی، گروه فلزات اساسی با فاصله قابل توجهی در رتبه دوم قرار دارد. این صنعت با در اختیار داشتن 14.75 درصد از کل ارزش بازار، ارزشی معادل 13,564,890 میلیارد ریال را به ثبت رسانده است. در جایگاه سوم، گروه بانک‌ها و موسسات اعتباری با سهم 9.27 درصدی و ارزش بازاری معادل 8,526,974 میلیارد ریال قرار گرفته است. این رتبه‌بندی نشان‌دهنده اهمیت صنایع کامودیتی‌محور و بخش مالی در ساختار بازار سهام ایران است.
چهار صنعت برتر بازار را بشناسید
در ادامه این رتبه‌بندی، شرکت‌های چند رشته‌ای صنعتی (هلدینگ‌ها) با سهمی معادل 6.89 درصد و ارزش بازاری بالغ بر 6,337,567 میلیارد ریال، در جایگاه چهارم صنایع بزرگ بازار سهام قرار دارند. مجموع سهم این چهار گروه صنعتی برتر به تنهایی بیش از نیمی از کل ارزش بازار سرمایه را تشکیل می‌دهد و نشان‌دهنده تمرکز بالای ارزش بازار در این حوزه‌ها است.
کاهش ارزش کل بازار سهام در مرداد ماه
گزارش مدیریت پژوهش سازمان بورس همچنین به بررسی تغییرات کلیت بازار پرداخته است. مجموع ارزش بازار سهام در بورس و فرابورس طی مرداد ماه امسال به رقم 91,948,923 میلیارد ریال رسید. این در حالی است که این رقم در تیر ماه 1404 معادل 106,656,418 میلیارد ریال برآورد شده بود که نشان‌دهنده افت ارزش کلی بازار در این بازه زمانی یک ماهه است.
***
تحلیل داده‌های سازمان بورس و اوراق بهادار، تصویر روشنی از ساختار فعلی بازار سرمایه ارائه می‌دهد. تمرکز 83.2 درصدی ارزش بازار در 10 صنعت، بیانگر وابستگی شدید شاخص کل به عملکرد تعداد محدودی از گروه‌های صنعتی بزرگ، به ویژه صنایع کامودیتی‌محور مانند شیمیایی و فلزات اساسی است. این ساختار، ضمن ایجاد فرصت‌های قابل توجه در این صنایع، ریسک بازار را نیز به نوسانات قیمت‌های جهانی کالاها و سیاست‌های مرتبط با این بخش‌ها گره می‌زند. افت ارزش کلی بازار در مرداد ماه نسبت به تیر، می‌تواند ناشی از عوامل متعددی از جمله شرایط اقتصاد کلان و انتظارات سرمایه‌گذاران باشد و اهمیت تحلیل بنیادی و دقیق را برای فعالان بازار دوچندان می‌کند.