جواد فلاح، مدیر خزانه‌داری بورس کالا، اعلام کرد با اجرای مصوبه جدید هیأت وزیران، مسیر تازه‌ای برای تأمین مالی تولید باز شده است. تولیدکنندگان اکنون می‌توانند گواهی سپرده کالایی، به‌ویژه اوراق مبتنی بر شمش طلا و نقره را برای دریافت تسهیلات بانکی توثیق کنند. بر اساس این سازوکار که ذیل قانون «تأمین مالی تولید و زیرساخت‌ها» تعریف شده، بورس کالا به عنوان نهاد امین، فرآیند توثیق را از طریق «سامانه جامع وثایق» انجام می‌دهد. این روش، راهکاری برای حل مشکل سرمایه در گردش بنگاه‌های تولیدی است.
*مسیر جدید تأمین مالی تولید از طریق توثیق
جواد فلاح، مدیر خزانه‌داری و انبارهای بورس کالای ایران، از فراهم شدن مسیری نوین برای تأمین مالی تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی خبر داد. او با اشاره به قانون «تأمین مالی تولید و زیرساخت‌ها» و مصوبه اخیر هیأت وزیران، اعلام کرد اکنون امکان توثیق اوراق بهادار مبتنی بر کالا فراهم شده است. این اقدام به بنگاه‌های تولیدی اجازه می‌دهد تا بدون فروش دارایی‌های خود، سرمایه در گردش مورد نیاز را تأمین کنند.
*گسترش سبد وثایق قابل پذیرش در بانک‌ها
بر اساس ماده 7 قانون تأمین مالی، سبد وثایق قابل پذیرش برای دریافت تسهیلات بانکی بسیار گسترده شده است. این دارایی‌ها شامل اموال منقول و غیرمنقول، ماشین‌آلات، فلزات گران‌بها، اوراق بهادار و گواهی‌های سپرده کالایی می‌شوند. مصوبه هیأت وزیران در تاریخ 30 اردیبهشت 1404 جزئیات این فرآیند و نقش نهادهای ناظر مانند بانک مرکزی و سازمان بورس را مشخص کرده است.
*نقش محوری بورس کالا در فرآیند توثیق
مدیر خزانه‌داری بورس کالا تصریح کرد که دارایی‌های مالی ثبت شده نزد شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و اوراق بهاداری که تسویه آنها در بورس کالا انجام می‌شود، به عنوان دارایی قابل توثیق شناخته شده‌اند. این موضوع نشان‌دهنده نقش پررنگ بازار سرمایه و بورس کالا در تأمین مالی تولید است. به گفته فلاح، گواهی‌های سپرده کالایی شمش طلا، نقره و سکه به دلیل ارزش بالا، گزینه‌هایی جذاب برای نهادهای وثیقه‌گیر محسوب می‌شوند.
*زیرساخت الکترونیکی توثیق اوراق کالایی
فلاح با اشاره به بخشنامه مورخ 9 مرداد 1404 بانک مرکزی، تأکید کرد که امکان اخذ تسهیلات بر مبنای توثیق اوراق بهادار کالایی رسماً فراهم شده است. طبق آیین‌نامه، بورس کالا به عنوان «نهاد امین دارایی» تعیین شده است. اطلاعات دارایی در «سامانه جامع وثایق» ثبت می‌شود و بورس کالا از طریق همین سامانه، عملیات توثیق و جلوگیری از نقل و انتقال دارایی را به نفع بانک انجام می‌دهد.
*راهکاری عملی برای تأمین سرمایه در گردش
با اجرای این مصوبه، بنگاه‌های تولیدی می‌توانند مشکل تأمین سرمایه در گردش خود را حل کنند. به عنوان مثال، تولیدکنندگان طلا می‌توانند بخشی از موجودی آماده فروش خود را به گواهی سپرده تبدیل کرده و با وثیقه‌گذاری آن، تسهیلات بانکی دریافت نمایند. بورس کالا قصد دارد این سازوکار را با ورود دارایی‌های جدید مانند کالاهای صنعتی و معدنی به بازار گواهی سپرده کالایی، توسعه دهد.
***
فعال‌سازی ظرفیت توثیق گواهی سپرده کالایی، یک تحول ساختاری در نظام تأمین مالی کشور است. این مکانیسم با تبدیل دارایی‌های راکد بنگاه‌ها به وثایق نقدشونده، به طور مستقیم مشکل کمبود سرمایه در گردش را هدف قرار می‌دهد. این فرآیند، ضمن کاهش فشار بر منابع بانکی، وابستگی تولیدکنندگان به فروش فوری محصولات را کاهش داده و به ثبات بازار کمک می‌کند. تعریف نقش بورس کالا به عنوان «نهاد امین» و استفاده از «سامانه جامع وثایق»، شفافیت و امنیت این فرآیند را تضمین می‌کند. این اقدام گامی مهم در جهت توسعه بازارهای مالی مولد و تعمیق ابزارهای تأمین مالی در اقتصاد ایران به شمار می‌آید.