بورس کالای ایران هفته‌ای پرکار را با تمرکز بر نوآوری‌های مالی پشت سر گذاشت. بررسی راه‌اندازی گواهی سپرده بیت‌کوین و طراحی صندوق‌های «مولتی NAV» برای هدایت نقدینگی به تولید، از مهم‌ترین اقدامات بود. همچنین، امکان توثیق گواهی سپرده کالایی برای تأمین مالی تولیدکنندگان فراهم شد. این بازار با ثبت معامله بیش از 56 تن طلا و نقره و موجودی 2.7 میلیارد دلاری شمش طلا در خزانه‌ها، اعتماد سرمایه‌گذاران را به خود جلب کرده است.
گام‌های اولیه برای راه‌اندازی گواهی سپرده بیت‌کوین
بورس کالای ایران با برگزاری دومین نشست هم‌اندیشی، جزئیات راه‌اندازی معاملات گواهی سپرده بیت‌کوین را بررسی کرد. در این جلسه با حضور بیش از 20 نهاد مالی، ساختاری مشابه گواهی سپرده شمش طلا برای این ابزار جدید پیشنهاد شد. رحمان آراسته، مدیر بازارهای مشتقه، اعلام کرد این طرح نیازمند موافقت کمیته فقهی و سازمان بورس است. هدف از این نوآوری، تنوع‌بخشی به ابزارهای مالی و ایجاد مسیری برای ورود سرمایه‌گذاران سنتی به بازار رمزارزهاست.
صندوق‌های مولتی NAV؛ پیوند نقدینگی خرد و تولید
بورس کالا با طراحی صندوق‌های «مولتی NAV» یا چندکالایی، گامی جدید برای جذب منابع خرد مردمی برداشته است. این صندوق‌ها با خرید گواهی‌های سپرده کالاهای مختلف مانند مس، آهن و خودرو، به طور غیرمستقیم نقدینگی را به چرخه تولید تزریق می‌کنند. این مدل به سرمایه‌گذاران امکان مشارکت در تولید ملی را می‌دهد. صندوق‌ها منابع جمع‌آوری‌شده را مستقیماً وارد خرید گواهی‌های سپرده کالایی می‌کنند.
توکن کالایی زعفران در آستانه عرضه
زعفران به عنوان گزینه‌ای پیشرو برای عرضه در قالب «توکن کالایی» انتخاب شده است. این محصول پیش از این ابزارهای مالی همچون گواهی سپرده، صندوق سرمایه‌گذاری و قراردادهای مشتقه را تجربه کرده است. به گفته رحمان آراسته، مجوزهای فقهی و بسترهای قانونی لازم برای توکنیزه کردن زعفران آماده است. این اقدام، مسیر تکمیل ابزارهای مالی مبتنی بر یک محصول استراتژیک را هموار می‌سازد.
توثیق گواهی سپرده؛ میانبری برای تأمین مالی تولید
با اجرای قانون «تأمین مالی تولید» و مصوبه هیأت وزیران، مسیر جدیدی برای تأمین سرمایه در گردش فعالان اقتصادی ایجاد شد. جواد فلاح، مدیر خزانه‌داری بورس کالا، اعلام کرد تولیدکنندگان می‌توانند اوراق بهادار مبتنی بر کالا را توثیق کنند. آنها با این روش بدون فروش دارایی خود، اعتبار بانکی دریافت خواهند کرد. گواهی‌های سپرده شمش طلا و نقره به دلیل ارزش بالا، گزینه‌هایی جذاب برای وثیقه‌گذاری هستند.
معامله 56 تن طلا و نقره در بورس کالا
بازار فلزات گرانبهای بورس کالا از ابتدای فعالیت خود شاهد معامله بیش از 56 تن طلا و نقره بوده است. بر اساس آمار، 27.6 تن طلا به ارزش 195 هزار میلیارد تومان و 28.4 تن نقره به ارزش 3 هزار میلیارد تومان دادوستد شده است. این آمار به همراه موجودی 2.7 میلیارد دلاری شمش طلا در خزانه‌ها، نشان از اعتماد بالای سرمایه‌گذاران دارد. این بستر به عنوان یکی از شفاف‌ترین گزینه‌های سرمایه‌گذاری در کشور شناخته می‌شود.
پذیرش 3 کالای جدید در بازار اصلی
مدیریت پذیرش بورس کالا از پذیرش 3 محصول جدید برای عرضه در بازار اصلی خبر داد. این کالاها شامل 400,000 تن آهن اسفنجی شرکت فولاد سفید دشت، ورق گالوانیزه شرکت دانیال استیل و 7,915 تن استایرن منومر شرکت Sabic عربستان هستند. این پذیرش‌ها در چهارصد و پنجاه و دومین جلسه کمیته عرضه در تاریخ 1 مهرماه به تصویب رسید.
کاهش زمان پیش‌گشایش بازارهای مشتقه
بورس کالا زمان دوره پیش‌گشایش معاملات در بازارهای مشتقه و مالی را از 30 دقیقه به 15 دقیقه کاهش داد. این مصوبه هیئت مدیره از تاریخ 1 مهرماه اجرایی شده است. بر این اساس، ساعت شروع جلسه معاملاتی برای گواهی سپرده، قراردادهای آتی و اختیار معامله ساعت 11:45 با 15 دقیقه دوره پیش‌گشایش خواهد بود.
ساخت مدرسه در راستای مسئولیت اجتماعی
بورس کالای ایران در چارچوب ایفای مسئولیت‌های اجتماعی خود، مدرسه‌ای در روستای تنگ‌زرد عاشورا از توابع کهگیلویه و بویراحمد ساخت. این مدرسه که «ایران» نام دارد، همزمان با آغاز سال تحصیلی به بهره‌برداری رسید. عملیات ساخت و تجهیز این مدرسه با همراهی اهالی روستا طی 3 ماه به پایان رسید. این اقدام، امیدی تازه در این منطقه کم‌برخوردار ایجاد کرده است.
***
فعالیت‌های هفته گذشته بورس کالای ایران، نشان‌دهنده یک چرخش استراتژیک به سمت ابزارهای مالی نوین و تعمیق بازار است. معرفی طرح‌هایی مانند گواهی سپرده بیت‌کوین و صندوق‌های چندکالایی، ظرفیت این بازار را برای جذب نقدینگی و هدایت آن به سمت تولید افزایش می‌دهد. از سوی دیگر، تسهیل تأمین مالی از طریق توثیق دارایی‌های کالایی، یک راهکار هوشمندانه برای رفع مشکل سرمایه در گردش بنگاه‌هاست. آمارهای معاملاتی فلزات گرانبها و حجم دارایی‌های موجود در خزانه‌ها، اعتماد بالای بازار سرمایه به این نهاد را تایید می‌کند. این اقدامات در مجموع، بورس کالا را از یک بازار فیزیکی به یک مرکز نوآوری مالی پیشرفته تبدیل می‌کند.