پروژه استراتژیک تولید کنسانتره سنگ آهن شرکت فولاد خراسان (فخاس) با مدیریت شرکت زیرمجموعه خود، فولاد شرق خراسان، تا پایان سال 1403 به پیشرفت فیزیکی 56.85 درصدی دست یافته است. این طرح 2.5 میلیون تنی که با مشارکت پیمانکاران متعددی در حال اجراست، پس از عبور از چالش‌های مالی و قراردادی، اکنون برای راه‌اندازی آزمایشی در آذر ماه 1404 برنامه‌ریزی شده است. برای تکمیل این پروژه عظیم، به تأمین منابعی بالغ بر 72 هزار و 201 میلیارد ریال نیاز است که 30 هزار و 286 میلیارد ریال آن تاکنون محقق شده است.
تکمیل 56.85 درصدی پروژه استراتژیک کنسانتره
شرکت فولاد خراسان با نماد «فخاس»، گام‌های نهایی را برای تکمیل پروژه عظیم کارخانه کنسانتره سنگ آهن خود برمی‌دارد. این پروژه که مدیریت آن به شرکت معدنی و صنعتی فولاد شرق خراسان (زیرمجموعه فخاس) سپرده شده است، تا پایان اسفند ماه 1403 توانست به پیشرفت کلی 56.85 درصدی دست یابد. این میزان پیشرفت، فاصله اندکی با برنامه زمان‌بندی شده شرکت (61.53 درصد) دارد و نشان‌دهنده عزم جدی برای به سرانجام رساندن این طرح ملی است.
ظرفیت 2.5 میلیون تنی در انتظار راه‌اندازی
مجوز اولیه این واحد صنعتی با ظرفیت اسمی 2.6 میلیون تن در سال 1386 صادر شد و در سال 1391 با مصوبه هیئت وزیران و ابلاغیه ایمیدرو، ظرفیت آن برای 2.5 میلیون تن تثبیت گردید. این کارخانه شامل واحدهای سنگ‌شکن، سیستم انتقال و تجهیزات انبارش سنگ آهن خرد شده با ظرفیت 5 هزار تن در سال است و در زمینی که سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) به صورت امانی واگذار کرده، احداث می‌شود.
تأمین مالی و بازنگری در هزینه‌ها
برآورد اولیه هزینه اجرای پروژه شامل 71 میلیون یورو بخش ارزی و 2 هزار و 271 میلیارد ریال بخش ریالی بود. در حالی که بخش ارزی قابلیت تعدیل نداشت، بخش ریالی پروژه در سال 1399 بر اساس شاخص‌های تعدیل سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور مورد بازنگری قرار گرفت. بر این اساس، شرکت فولاد خراسان هزینه‌های داخلی را به مبلغ 9 هزار و 171 میلیارد ریال به‌روزرسانی کرد تا پروژه با واقعیت‌های اقتصادی جدید تطبیق یابد.
تضمین خوراک با قرارداد 20 ساله ایمیدرو
برای تضمین پایداری تولید، شرکت فولاد خراسان قراردادی 20 ساله را با ایمیدرو منعقد کرده است. طبق این توافق، ایمیدرو موظف است مواد اولیه (کانسنگ) با عیار 24 درصد را برای تولید سالانه 2.5 میلیون تن کنسانتره سنگ آهن تأمین نماید. این قرارداد بلندمدت، ریسک تأمین خوراک کارخانه را به شکل مؤثری مدیریت می‌کند و پایداری عملیات را پس از راه‌اندازی تضمین می‌نماید.
مدیریت پروژه با مشارکت پیمانکاران بزرگ
فولاد خراسان برای اجرای این پروژه بزرگ، از توانمندی شرکت‌های تخصصی متعددی بهره گرفته است. قرارداد بخش طراحی مهندسی با شرکت ایریتک و شرکت کیسون به عنوان کارفرما و پیمانکار منعقد شد. شرکت ایریتک نیز برای تسریع امور، قراردادهایی را با تأمین‌کنندگان تجهیزات منعقد کرده و تضمین‌هایی به ارزش 4 هزار میلیارد ریال سفته و 5 هزار و 300 میلیارد ریال چک صیادی در سال 1403 به شرکت فولاد شرق خراسان ارائه داده است. در بخش مشاوره نیز شرکت ارکان تدبیر و در حوزه سرویس‌های جانبی، شرکت‌های طوسی آب و پیمان گستران عرصه مشارکت دارند.
چالش‌ها و برنامه‌ریزی برای افتتاح در سال 1404
اگرچه برنامه اولیه، راه‌اندازی آزمایشی در سال 1397 بود، اما چالش‌هایی نظیر مشکلات اخذ تسهیلات بانکی و ادعاهای پیمانکاران بابت تعدیل هزینه‌ها به دلیل تغییرات نرخ ارز، باعث طولانی شدن فرآیند اجرا شد. با این حال، با تکمیل بخش‌های مهندسی تفصیلی (62 درصد)، تدارکات (64.3 درصد)، سیویل (73.2 درصد) و نصب (26.5 درصد)، شرکت اکنون آذر ماه 1404 را برای راه‌اندازی آزمایشی پروژه هدف‌گذاری کرده است.
تأمین منابع برای گام نهایی
رسیدن به پیشرفت 56.85 درصدی تا پایان سال 1403 با تأمین مبلغ 30 هزار و 286 میلیارد ریال ممکن شده است که بخش عمده آن در طول سال 1403 تزریق شد. برای تکمیل نهایی پروژه و رسیدن به مرحله بهره‌برداری، شرکت به تأمین منابعی بالغ بر 72 هزار و 201 میلیارد ریال نیاز دارد که تلاش برای جذب آن در دستور کار قرار گرفته است.
***
پروژه کنسانتره سنگ آهن فولاد خراسان یک طرح استراتژیک برای تکمیل زنجیره ارزش این شرکت و کاهش وابستگی به خرید مواد اولیه است. دستیابی به پیشرفت نزدیک به 57 درصدی با وجود چالش‌های اقتصادی و مالی، نشان‌دهنده اهمیت بالای این پروژه برای مدیریت «فخاس» است. راه‌اندازی این کارخانه در سال 1404، نه تنها حاشیه سود شرکت را از طریق کاهش بهای تمام‌شده تولید به شکل قابل توجهی بهبود می‌بخشد، بلکه با ایجاد پایداری در تأمین خوراک، ریسک‌های عملیاتی را نیز به حداقل می‌رساند. این پروژه پس از بهره‌برداری، موقعیت فولاد خراسان را به عنوان یکی از تولیدکنندگان کامل و قدرتمند فولاد در شرق کشور تثبیت خواهد کرد.