آمارهای 6 ماهه نخست سال 1404 نشان‌دهنده تحولی چشمگیر در زنجیره فولاد کشور است. بر اساس گزارش انجمن تولیدکنندگان فولاد، ارزش کل صادرات این زنجیره با رشد 26 درصدی به مرز 4 میلیارد دلار رسید. این در حالی است که حجم صادرات آهن و فولاد 34 درصد و مجموع حجم صادرات کل زنجیره 45 درصد افزایش یافته است. همچنین، ارزش صادرات ورق‌های فولادی تقریباً 3 برابر شده، اما صادرات میلگرد با افت 22 درصدی مواجه شده است.
ثبت رکورد 4 میلیارد دلاری در صادرات فولاد
ارزش صادرات محصولات زنجیره آهن و فولاد ایران در 6 ماهه ابتدایی سال جاری، با یک جهش قابل توجه 26 درصدی، به نزدیکی 4 میلیارد دلار رسیده است. این دستاورد در حالی ثبت می‌شود که آمار 3 ماهه نخست سال، روندی نزولی را نشان می‌داد. این رشد ارزش، همراه با افزایش 45 درصدی در مجموع حجم صادرات کل زنجیره فولاد بوده است. همچنین، حجم صادرات مستقیم آهن و فولاد نیز به تنهایی 34 درصد رشد را تجربه کرد.
جهش 3 برابری ارزش صادرات ورق‌های فولادی
یکی از درخشان‌ترین بخش‌های گزارش، عملکرد صادراتی انواع ورق‌های فولادی است. ارزش صادرات این محصولات با افزایشی نزدیک به 3 برابر، از مرز 320 میلیون دلار عبور کرده است. تحلیلگران این موفقیت را عمدتاً ناشی از تقویت رویکرد صادرات محور در شرکت‌های گروه فولاد مبارکه می‌دانند. در این میان، شرکت فولاد مبارکه و شرکت ورق خودرو چهارمحال و بختیاری نقش کلیدی ایفا کرده‌اند.
نگرانی از صادرات مواد اولیه؛ کنسانتره 2 برابر شد
روند صعودی در صادرات مواد اولیه زنجیره فولاد همچنان ادامه دارد که این موضوع نگرانی‌هایی را برای تولیدکنندگان داخلی ایجاد کرده است. حجم صادرات کنسانتره سنگ آهن در مقایسه با دوره مشابه سال گذشته، دقیقاً 2 برابر شده است. تداوم خروج مواد خام از کشور می‌تواند چالشی برای تأمین پایدار خطوط تولید فولادسازان داخلی باشد.
سقوط 22 درصدی صادرات میلگرد
در مقابل رشدهای ثبت شده، تداوم روند نزولی در حجم صادرات مقاطع طویل فولادی یکی از نکات منفی و مهم گزارش است. صادرات میلگرد که در سال گذشته بیش از 85 درصد از تناژ صادراتی مقاطع طویل را به خود اختصاص می‌داد، با افت 22 درصدی مواجه شده است. این کاهش قابل توجه نیازمند بررسی دلایل و اتخاذ راهکارهای حمایتی برای بازارهای صادراتی این محصول استراتژیک است.
***
گزارش 6 ماهه زنجیره فولاد، تصویری دوگانه از وضعیت این صنعت استراتژیک ارائه می‌دهد. از یک سو، جهش 26 درصدی ارزش صادرات و رسیدن آن به 4 میلیارد دلار، نشان از موفقیت در بازاریابی و افزایش تقاضای جهانی برای محصولات ایرانی دارد. موفقیت چشمگیر در صادرات ورق‌های فولادی، قدرت رقابت‌پذیری شرکت‌های بزرگ مانند فولاد مبارکه را به نمایش می‌گذارد. از سوی دیگر، افت شدید صادرات میلگرد و رشد 2 برابری صادرات ماده اولیه (کنسانتره) زنگ‌های خطر را به صدا درآورده است. این آمار بر ضرورت توازن در زنجیره ارزش و جلوگیری از خام‌فروشی برای تضمین پایداری تولید داخلی تأکید می‌کند.