حجت‌اله صیدی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، در همایش برترین‌های بورس کالا اعلام کرد این بورس یک نقطه عطف در تاریخ بازار سرمایه کشور است. او تاکید کرد که بورس کالا قیمت‌گذار نیست، بلکه بستری برای کشف قیمت منصفانه بر اساس عرضه و تقاضا محسوب می‌شود. صیدی کاهش هزینه مبادله را مهم‌ترین دستاورد بورس کالا دانست و افزود این نهاد با ایجاد شفافیت و پیش‌بینی‌پذیری، نقشی تعیین‌کننده در کارآمدی اقتصاد ایفا کرده است. وی همچنین خواستار ورود سایر کالاهای استاندارد به این بازار برای حذف واسطه‌ها شد.
تقسیم تاریخ بازار سرمایه به قبل و بعد از بورس کالا
حجت‌اله صیدی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، در سومین همایش برترین‌های بورس کالای ایران، جایگاه این نهاد را بسیار کلیدی توصیف کرد. او گفت: «به‌جرات می‌توان تاریخ بازار سرمایه کشور را به دو بخش پیش از تاسیس بورس کالا و پس از آن تقسیم کرد». به گفته صیدی، با شکل‌گیری این بورس، شاهد جهشی چشمگیر در شفافیت، پیش‌بینی‌پذیری و انسجام در بازارهای مالی ایران بوده‌ایم. این مراسم با حضور وزیر اقتصاد و در حاشیه افتتاح ساختمان جدید بورس کالا برگزار شد.
ایجاد انسجام و کارآمدی در بازارها
رئیس سازمان بورس به شرایط بازارها پیش از تاسیس بورس کالا اشاره کرد. او افزود: «پیش از ایجاد بورس کالا، بازارها از انسجام کافی برخوردار نبودند». در آن دوران ارزیابی دقیق از قیمت‌ها و وضعیت محصولات ممکن نبود. اما با ورود استانداردها و سازوکارهای معاملاتی شفاف، بورس کالا توانست نقشی تعیین‌کننده و محوری در افزایش کارآمدی بازارها ایفا کند.
کاهش هزینه مبادله؛ مهم‌ترین دستاورد بورس کالا
صیدی کاهش هزینه مبادله را به عنوان مهم‌ترین اثر و دستاورد بورس کالا برای اقتصاد کشور معرفی کرد. او توضیح داد که در بسیاری از نظریه‌های اقتصادی، کاهش هزینه مبادله یکی از وظایف اصلی دولت‌ها به شمار می‌رود. شفافیت، عدالت قیمتی و توسعه بازارها همگی به کاهش این هزینه‌ها منجر می‌شوند. رئیس سازمان بورس تاکید کرد که بورس کالا در این زمینه عملکرد موفقی داشته و به افزایش کارایی اقتصاد کمک شایانی کرده است.
بورس کالا قیمت‌گذار نیست، بستر کشف قیمت است
صیدی در بخشی از سخنان خود به یک تصور رایج اما اشتباه درباره نقش بورس کالا پرداخت. او تصریح کرد: «برخلاف تصور رایج، بورس کالا قیمت‌ها را تعیین نمی‌کند، بلکه صرفاً بستری برای کشف قیمت منصفانه فراهم می‌آورد». وی توضیح داد که این بورس هیچ‌گونه دخالتی در تعیین قیمت پایه ندارد. وظیفه بورس کالا صرفاً نظارت بر اجرای دقیق فرمول‌های مورد توافق میان نهادهای ذی‌ربط و انجمن‌های صنفی است.
ظرفیت‌های جدید برای تامین مالی و مولدسازی
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، به ظرفیت‌های تازه بورس کالا در حوزه تامین مالی تولید نیز اشاره کرد. او اظهار داشت: «یکی از فرصت‌های طلایی بورس کالا، موضوع مولدسازی دارایی‌هاست». این ظرفیت می‌تواند در تامین مالی مستقیم و غیرمستقیم بخش تولید، نقشی کلیدی و اثرگذار ایفا کند. صیدی ابراز امیدواری کرد که در آینده نزدیک، شاهد تحقق کامل این پتانسیل بزرگ در اقتصاد کشور باشیم.
لزوم عرضه تمام کالاهای استاندارد در بورس
صیدی همچنین بر ضرورت گسترش عرضه کالاها در بورس تاکید کرد. او گفت با وجود توسعه قابل‌توجه بورس کالا، هنوز بسیاری از کالاهای استاندارد به این بازار وارد نشده‌اند. این در حالی است که تقاضای زیادی برای عرضه این کالاها وجود دارد. ورود این محصولات به بورس کالا با حذف واسطه‌های غیرضروری، به نفع تولیدکننده، مصرف‌کننده و کل اقتصاد کشور خواهد بود.
***
سخنان رئیس سازمان بورس، جایگاه راهبردی بورس کالا را در ساختار اقتصاد ایران تبیین می‌کند. تاکید بر نقش این بورس به عنوان «نقطه عطف» و عامل «کاهش هزینه مبادله»، نشان‌دهنده موفقیت آن در ایجاد یک بازار متشکل، شفاف و کارآمد است. تفکیک نقش بورس کالا به عنوان «بستر کشف قیمت» و نه «قیمت‌گذار»، یک شفاف‌سازی مهم برای سیاست‌گذاران و فعالان اقتصادی است. این رویکرد، استقلال بازار مبتنی بر عرضه و تقاضا را تقویت می‌کند. دعوت به عرضه کالاهای بیشتر و بهره‌گیری از ظرفیت مولدسازی دارایی‌ها، مسیر آینده بورس کالا را برای تعمیق نقش خود در تامین مالی تولید و حذف واسطه‌های ناکارآمد ترسیم می‌کند.