هلدینگ آتیه‌فولاد نقش‌جهان، با بومی‌سازی فناوری آلمانی تولید لولههای بدون درز، گامی استراتژیک در جهت خودکفایی صنعت نفت و گاز برداشته است. شرکت صنایع آتیه‌لوله پارتاک، با ظرفیت تولید سالانه 150 هزار تن، این محصول حیاتی را با تکیه بر دانش فنی داخلی و همکاری با دانشگاه صنعتی اصفهان تولید می‌کند. این دستاورد ضمن کاهش هزینه‌ها و افزایش کارایی خط تولید، نیاز کشور به واردات قطعات حساس در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و نظامی را به شکل چشمگیری کاهش می‌دهد.
بومی‌سازی دانش‌بنیان؛ یک گام راهبردی در صنعت فولاد
هلدینگ آتیه‌فولاد نقش‌جهان در اقدامی دانش‌بنیان، تکنولوژی تولید لولههای بدون درز را بومی‌سازی کرده است. این لوله‌ها که از پرکاربردترین انواع لوله در صنعت نفت و گاز هستند، نقشی حیاتی در خطوط انتقال ایفا می‌کنند. مهدی کویتی، مدیرعامل هلدینگ، اعلام کرد در خط تولید شرکت صنایع آتیه لوله پارتاک، ابتدا از تکنولوژی آلمانی استفاده می‌شد. اکنون با ایجاد تغییرات، مدل بومی‌سازی‌شده ایرانی با موفقیت پیاده‌سازی شده است. این تحول، راهکاری برای رفع تنگناهای خطوط انتقال نفت و گاز کشور محسوب می‌شود.
کاهش هزینه و افزایش کارایی با مدل ایرانی
مدل بومی‌سازی شده در خط تولید لولههای بدون درز، تغییراتی را در بخش‌هایی از فرآیند تولید به وجود آورده است. این تغییرات به کاهش محسوس هزینه‌ها و افزایش کارایی منجر شده‌اند. به همین دلیل، این تحول فنی در ردیف تولیدات فناورانه و های‌تک کشور قابل ارزیابی است. بومی‌سازی این فناوری یکی از گلوگاه‌های مهم صنعتی کشور را مرتفع می‌سازد و وابستگی به واردات را کاهش می‌دهد.
ظرفیت تولید 150 هزار تنی لولههای استراتژیک
شرکت صنایع آتیه‌لوله پارتاک ظرفیت تولید سالانه 150 هزار تن لوله بدون درز را داراست. به گفته هومان یوسفیان، مدیرعامل این شرکت، محصولات تولیدی قطری از نیم اینچ تا 6 اینچ با ضخامت 25.4 میلی‌متر را پوشش می‌دهند. این لوله‌ها در صنایع استراتژیک همچون نفت، گاز، پتروشیمی، صنایع نظامی و صنایع فضایی کاربرد گسترده‌ای دارند.
غلبه بر تحریم‌ها با تکیه بر توان داخلی
تجهیزات خط تولید در سال 2021 از لهستان خریداری شد، اما همه‌گیری کرونا نصب آنها را با تأخیر مواجه کرد. پس از آن، قرارداد با یک شرکت مشاور آلمانی برای راه‌اندازی خط نیز به دلیل تشدید تحریم‌ها و قطع روابط بیمه‌ای متوقف شد. در این شرایط، تیم اجرایی پروژه با اتکا به توان داخلی و مهندسان جوان، عملیات نصب و تکمیل خط را آغاز کردند. آنها با تشکیل دفتر فنی مستقل، روند طراحی، نوآوری و بومی‌سازی تجهیزات را در دستور کار قرار دادند.
پیوند صنعت و دانشگاه؛ رمز موفقیت در بومی‌سازی
همکاری نزدیک با دانشکده مهندسی مواد دانشگاه صنعتی اصفهان، نقش کلیدی در پیشبرد این پروژه داشت. مسعود عطاپور، رئیس این دانشکده، این همکاری را نمونه‌ای موفق از پیوند واقعی صنعت و دانشگاه توصیف کرد. این همکاری منجر به تقویت تیم فنی و پیشرفت چشمگیر در مراحل کار شد. این دانشکده خود را خدمتگزار صنعت فولاد کشور می‌داند و این پروژه را ادامه مسیر همکاری با فولاد مبارکه می‌داند.
افزایش دوام قطعات و کاهش استهلاک خط تولید
پژوهش‌های دانشگاه صنعتی اصفهان به رفع گلوگاه‌های فناورانه خط تولید کمک شایانی کرده است. با تمرکز بر فرآیند MPM و فناوری‌های مهندسی سطح، دوام و مقاومت قطعات کلیدی مانند مندرل افزایش یافت. این نوآوری در کنار کاهش مصرف انرژی، استهلاک خط تولید را نیز به شکل محسوسی پایین آورده است.
توسعه روانکارهای نوین با فناوری نانو
یکی دیگر از پروژه‌های تحقیقاتی مشترک، توسعه روانکارهای مهندسی‌شده حاوی نانوذرات گرافن، مس و اکسیدهای فلزی است. عطاپور توضیح داد که طراحی این روانکارهای نوین برای نواحی با دمای بالا، به کاهش اصطکاک، سایش و مصرف انرژی کمک می‌کند. این موضوع یکی از اولویت‌های پژوهشی مشترک میان آتیه لوله پارتاک و دانشگاه صنعتی اصفهان محسوب می‌شود.
***
اقدام هلدینگ آتیه‌فولاد نقش‌جهان در بومی‌سازی فناوری تولید لولههای بدون درز، یک دستاورد استراتژیک برای زنجیره تأمین صنایع کلیدی کشور است. این موفقیت که با غلبه بر چالش‌های ناشی از تحریم‌ها و با اتکا به دانش فنی داخلی محقق شده، وابستگی به واردات را کاهش می‌دهد. ظرفیت تولید 150 هزار تنی شرکت آتیه لوله پارتاک، نه تنها پاسخگوی نیازهای داخلی در بخش‌های نفت، گاز و پتروشیمی است، بلکه مزیت رقابتی قابل توجهی ایجاد می‌کند. این همکاری موفق میان صنعت و دانشگاه نشان‌دهنده یک مدل کارآمد برای توسعه فناوری‌های پیشرفته و افزایش تاب‌آوری اقتصادی کشور در مقابل فشارهای خارجی است. در نهایت، این دستاورد به تقویت امنیت انرژی و کاهش هزینه‌های بلندمدت در صنایع مادر منجر خواهد شد.