در نشست تخصصی همراه اول با مدیران صنعت پرداخت، بر ضرورت همگرایی دو صنعت تلکام و فین‌تک برای آینده اقتصاد دیجیتال ایران تأکید شد. در این رویداد، نقش حیاتی اپراتورها در توسعه پرداخت‌های نوین مبتنی بر 5G، امنیت تراکنش‌ها از طریق همکاری با شاپرک و اعتبارسنجی مبتنی بر داده مورد بررسی قرار گرفت. مدیران ارشد همراه اول، شاپرک و به‌پرداخت ملت، هویت دیجیتال مبتنی بر سیمکارت (eSIM) و لندتک را از فرصت‌های کلیدی همکاری خواندند. همچنین چالش‌هایی نظیر دوگانگی رگولاتوری و تفاوت مدل‌های درآمدی به عنوان موانع اصلی این همگرایی مطرح شد.
گفتگوی استراتژیک برای آینده اقتصاد دیجیتال
همراه اول با برگزاری نشست «اقتصاد دیجیتال و شبکه‌های ارتباطی نوین»، بستری برای یک گفتگوی راهبردی میان مدیران ارشد صنعت تلکام و پرداخت فراهم کرد. این نشست که در تاریخ 6 آبان 1404 برگزار شد، بر هم‌افزایی مبتنی بر داده و نقش اپراتورهای تلفن همراه در شکل‌دهی به آینده اقتصاد دیجیتال کشور متمرکز بود. محمد گودرزی و رضا طحان از همراه اول، سیاوش بیات سرمدی از همراه کسب‌وکارهای هوشمند، امیرحسین شبیری از شرکت شاپرک و محمدمهدی تقی‌پور از شرکت به‌پرداخت ملت، دیدگاه‌های خود را در این پنل تخصصی مطرح کردند.
زیرساخت ارتباطی: پیشران نوآوری در صنعت پرداخت
محمد گودرزی، مدیرکل فروش و کسب‌وکار سازمانی همراه اول، بر نقش زیرساخت‌های ارتباطی به عنوان موتور محرک نظام پرداخت کشور تأکید کرد. او اظهار داشت که شبکه پرداخت یکی از بزرگترین بهره‌برداران زیرساخت‌های ارتباطی است. گسترش فناوری‌های نوین ضمن افزایش بهره‌وری، به کاهش هزینه‌ها و چالش‌های ارتباطی در این حوزه منجر شده است. گودرزی افزود حرکت به سمت تکنولوژی 5G می‌تواند پذیرندگی خدمات پرداخت را گسترش دهد و مدل‌های کاملاً جدیدی از همکاری میان اپراتورها و صنعت پرداخت را خلق کند.
اپراتورها؛ بازوی اجرایی برای رگولاتوری هوشمند
امیرحسین شبیری، مدیرعامل شرکت شاپرک، نقش اپراتورها را از زاویه امنیت و نظارت تحلیل کرد. او بیان کرد که بدون ارتباطات پایدار، خدمات مالی مدرن ناقص خواهند بود و همکاری با اپراتورها به شفافیت و دقت نظارت بر تراکنش‌ها کمک شایانی کرده است. شبیری به تفاهم‌نامه با اپراتورها در حوزه سیمکارت‌های APN اشاره کرد که با هدف پایش دقیق موقعیت مکانی دستگاه‌های کارت‌خوان انجام شده است. این اقدام با تکیه بر ظرفیت مکان‌محوری اپراتورها، ابزاری مؤثر برای پیشگیری از تخلفات در شبکه پرداخت است و توسعه این همکاری‌ها در حوزه رگ‌تک (RegTech) ضروری است.
چالش دو رگولاتور و تفاوت در مدل‌های درآمدی
محمدمهدی تقی‌پور، مدیرعامل به‌پرداخت ملت، به موانع ساختاری در مسیر همگرایی دو صنعت اشاره کرد. او توضیح داد که یکی از چالش‌های اصلی، تفاوت در مدل‌های کسب‌وکار است؛ در صنعت تلکام شاخص ARPU (میانگین درآمد به ازای هر کاربر) ملاک است، اما در صنعت پرداخت، درآمد بر اساس تعداد و مبلغ تراکنش‌ها محاسبه می‌شود. تقی‌پور افزود وجود دو نهاد رگولاتور مجزا، یعنی بانک مرکزی و سازمان تنظیم مقررات، گاهی باعث کندی در اجرای پروژه‌های مشترک می‌شود. با این حال، او تجربه موفق «توثیق سیمکارت» را نشانه‌ای از هموار شدن مسیر تعامل دانست.
از کیف پول تا لندتک: قدرت داده در دست اپراتورها
سیاوش بیات سرمدی، مدیرعامل همراه کسب‌وکارهای هوشمند، به پتانسیل عظیم اپراتورها در ارائه خدمات فین‌تک اشاره کرد. او گفت اپراتورها با تکیه بر جامعه کاربران گسترده خود می‌توانند در لایه‌های مختلفی چون پرداخت، لندتک (وام‌دهی) و پِی‌تک فعال شوند. به گفته او، داده‌های دقیق اپراتورها از رفتار کاربران می‌تواند مبنای اعتبارسنجی مالی و ارائه سرویس‌های نوآورانه مانند اعتبار خرد (BNPL) باشد. این ظرفیت، امکان تحقق عدالت ارتباطی و دسترسی برابر به خدمات مالی را در سراسر کشور فراهم می‌آورد.
eSIM و هویت دیجیتال؛ ستون امنیت اقتصاد داده‌محور
رضا طحان، مدیرکل سرویس‌های نوین همراه اول، هویت دیجیتال (Digital Identity) را یکی از مهم‌ترین مباحث روز دانست و سیمکارت را بهترین ابزار تحقق آن معرفی کرد. او تأکید کرد که همراه اول به عنوان پیشگام عرضه eSIM در ایران، می‌تواند نقشی کلیدی در رمزنگاری، احراز هویت امن و حفاظت از داده‌ها ایفا کند. طحان افزود اپراتورها دیگر فقط ارائه‌دهنده ارتباط نیستند، بلکه تأمین‌کننده ظرفیت پردازشی، امنیتی و داده‌ای برای اقتصاد دیجیتال محسوب می‌شوند. پلتفرم API Gateway همراه اول نیز بستری برای تبادل امن داده با شبکه بانکی ایجاد کرده است.
گامی عملی به سوی همگرایی: پایلوت کیف پول ملی بحران
شرکت‌کنندگان در این نشست تأکید کردند که در شرایط بحرانی مانند زلزله، زیرساخت‌های ارتباطی اپراتورها پایداری تراکنش‌های مالی را تضمین می‌کنند. بر همین اساس، پایلوت «کیف پول ملی بحران» با همکاری اپراتور اول تلفن همراه کشور به صورت عملیاتی اجرا شده است. این پروژه، گامی مهم در مسیر همگرایی بیشتر صنایع تلکام و پرداخت به شمار می‌رود. محمد گودرزی نیز تأکید کرد که فصل مشترک تمام دیدگاه‌ها، همکاری برای اشتراک‌گذاری مطمئن داده میان دو صنعت است که آینده اقتصاد دیجیتال ایران بدون آن تصورناپذیر است.
***
همگرایی میان صنعت تلکام و فین‌تک، یک ضرورت استراتژیک برای تحقق اقتصاد دیجیتال در ایران است و از یک همکاری فنی فراتر رفته است. این نشست نشان داد که اپراتورهای ارتباطی از جایگاه یک ارائه‌دهنده زیرساخت، به یک توانمندساز داده‌محور در حال گذار هستند. استفاده از داده‌های عظیم اپراتورها برای اعتبارسنجی و خدمات نوین مالی، پتانسیل بالایی برای افزایش شمول مالی و توسعه مدل‌های کسب‌وکار جدید دارد. با این حال، موفقیت کامل این پیوند استراتژیک به حل چالش‌های رگولاتوری و ایجاد یک چارچوب درآمدی مشترک و برد-برد میان دو صنعت بستگی دارد. این هم‌زیستی داده‌محور، امنیت، سرعت و شفافیت را برای کل اکوسیستم مالی کشور به ارمغان خواهد آورد.