امین صفری، مدیرعامل شرکت آهن و فولاد ارفع، در سمپوزیوم فولاد کیش، یک نقشه راه سه‌گانه برای مقابله با بحران تأمین خوراک فولادسازان ارائه کرد. وی بهره‌گیری از قراضه، فعال‌سازی معادن زیرزمینی داخلی و سرمایه‌گذاری در معادن فراسرزمینی را برای ادامه حیات این صنعت حیاتی خواند. صفری همچنین به چالش‌هایی نظیر توسعه نامتوازن زنجیره فولاد، نبود آمار دقیق و قوانین متضاد اشاره کرد و خواستار نقش‌آفرینی جدی ایمیدرو برای حل این معضلات شد.
راهکار سه‌گانه برای عبور از بحران تأمین خوراک
امین صفری، مدیرعامل شرکت آهن و فولاد ارفع، در پنل تخصصی اکوایران در سمپوزیوم فولاد کیش، راهکارهای عملیاتی برای تضمین آینده صنعت فولاد کشور را تشریح کرد. او تاکید کرد که برای ادامه حیات فولادسازان، باید به سه منبع کلیدی توجه شود. اولین راهکار، افزایش بهره‌گیری از قراضه است. با توجه به چرخه مصرف 30 تا 35 ساله فولاد در کشور، پیش‌بینی می‌شود حجم قراضه در سال‌های آتی به طور طبیعی افزایش یابد. راهکار دوم، بهره‌برداری از معادن زیرزمینی بزرگ‌مقیاس است که به گفته وی، با وجود شناسایی پتانسیل‌های عظیم از حدود 15 سال پیش در استان یزد، این ظرفیت مغفول مانده است. سومین راهکار، حضور فعال در معادن فراسرزمینی در کشورهای دوست و همسایه مانند قزاقستان و ارمنستان و حتی قاره آفریقا است.
غفلت از معادن زیرزمینی و ضرورت نقش‌آفرینی ایمیدرو
صفری با انتقاد از عدم توجه به ظرفیت‌های داخلی، اظهار داشت که کشورمان به رغم شناسایی معادن زیرزمینی طی دهه‌های گذشته، از این موهبت استفاده نکرده است. او با اشاره به اینکه استخراج از معادن زیرزمینی بزرگ‌مقیاس از اواخر قرن 18 در جهان مرسوم بوده، گفت که در ایران به دلایلی چون ریسک بالا و نیاز به تکمیل اکتشافات، این معادن در اولویت نبوده‌اند. مدیرعامل آهن و فولاد ارفع، نقش سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) را در این زمینه برجسته و تعیین‌کننده خواند. او تصریح کرد اکنون زمان آن است که این سازمان حاکمیتی با استفاده از محدوده‌هایی که در اختیار دارد، پروژه فعال‌سازی معادن زیرزمینی را به طور جدی کلید بزند.
توسعه نامتوازن و قوانین متضاد؛ موانع ساختاری صنعت فولاد
مدیرعامل آهن و فولاد ارفع به مشکلات ساختاری در زنجیره فولاد نیز پرداخت و گفت که توسعه نامتوازن، چالش‌های جدی در تأمین خوراک ایجاد کرده است. به عنوان مثال، توسعه بیش از حد واحدهای آهن اسفنجی باعث شده کارخانه‌های فولادسازی با ظرفیتی پایین‌تر از حد اسمی خود فعالیت کنند. او همچنین اشاره کرد که وجود قوانین و دستورالعمل‌های متضاد برای توسعه این بخش، به سردرگمی فعالان صنعت دامن زده است. صفری به نبود تعریف مشخص از «ماده خام» نیز اشاره کرد و گفت اقتصاد هر کشور مشخص می‌کند که تولید در کدام بخش از زنجیره، مزیت رقابتی دارد.
چالش‌های قیمت‌گذاری ارز و موفقیت مدل کنسرسیوم
امین صفری در بخش دیگری از سخنان خود، به موضوع عرضه ارز زنجیره فولاد در تالار دوم بورس کالا پرداخت. او معتقد است قیمت‌گذاری نرخ ارز صادراتی بهتر است به صورت شناور تعیین شود تا از چندگانگی قیمت در آینده جلوگیری گردد. به گفته وی، نبود قیمت‌گذاری صحیح برای خرید ارز باعث شده صادرات برای تولیدکننده اصلی از صرفه اقتصادی خارج شود و تنها واسطه‌ها از حفره‌های قانونی منتفع شوند. صفری در مقابل، تشکیل کنسرسیوم‌های معدنی در مناطقی مانند مهدی‌آباد یزد و جانجای سیستان و بلوچستان را نمونه‌ای موفق برای توسعه زنجیره و ایجاد تحول در مناطق کم‌برخوردار دانست. او خواستار ایجاد نهادی برای بازبینی و تعیین تکلیف طرح‌های غیراقتصادی با پیشرفت زیر 20 درصد شد.
***
سخنان مدیرعامل آهن و فولاد ارفع یک هشدار استراتژیک درباره امنیت پایدار یکی از مهم‌ترین صنایع مادر کشور است. نقشه راه سه‌گانه ارائه‌شده، نشان‌دهنده ضرورت گذار از یک استراتژی تک‌بعدی (متکی بر معادن سطحی) به یک رویکرد متنوع و تاب‌آور در تأمین مواد اولیه است. غفلت 15 ساله از معادن زیرزمینی و عدم ورود به سرمایه‌گذاری‌های فراسرزمینی، بیانگر فقدان نگاه بلندمدت در سیاست‌گذاری کلان این صنعت است. چالش‌هایی مانند توسعه نامتوازن، قوانین متضاد و سیاست‌های ارزی ناکارآمد، هزینه تولید را افزایش داده و مزیت رقابتی فولاد ایران را در بازارهای جهانی تضعیف می‌کند. اجرای راهکارهای پیشنهادی، نه تنها می‌تواند بحران خوراک را مدیریت کند، بلکه با بهینه‌سازی زنجیره ارزش، به رشد اقتصادی پایدار و توسعه منطقه‌ای نیز کمک خواهد کرد.