معاون طرح و توسعه فولاد مبارکه، از اجرای 102 پروژه توسعه‌ای با سرمایه‌گذاری 17.7 هزار میلیارد تومان به علاوه 1.4 میلیارد یورو خبر داد. این برنامه‌ها که با سیاست‌های کلان توسعه کشور همسو هستند، بر تولید «فولاد سبز»، تکمیل زنجیره ارزش و تأمین زیرساخت‌های حیاتی مانند انرژی و آب تمرکز دارند. این نقشه راه استراتژیک، ظرفیت تولید فولاد خام گروه را به 11.1 میلیون تن رسانده و هدف آن ارتقای جایگاه جهانی شرکت تا افق 1414 است. پروژه‌های کلانی همچون نورد گرم 2 و نیروگاه سیکل ترکیبی، جهش در صادرات و بهره‌وری را هدف گرفته‌اند.
همسویی استراتژیک با سیاست‌های کلان توسعه کشور
برنامه‌های توسعه‌ای شرکت فولاد مبارکه اصفهان، یک همسویی استراتژیک و هدفمند با برنامه‌های پنجم توسعه و سیاست‌های ابلاغی دولت دارد. حمیدرضا خسروانی‌پور، معاون طرح و توسعه این شرکت، توسعه را یک ضرورت انکارناپذیر برای فولاد مبارکه دانست. این شرکت در سه محور کلیدی اقتصادی، زیربنایی و علمی-فناوری، برنامه‌های خود را با اهداف کلان ملی هماهنگ کرده است. در محور اقتصادی، تمرکز بر بهره‌وری حداکثری از ظرفیت‌های موجود و تولید محصولات ویژه مانند ورق خودرو و لوازم خانگی قرار دارد. همچنین، توسعه متوازن زنجیره ارزش و زیرساخت‌های حیاتی مانند نیروگاه و خطوط انتقال آب، در دستور کار است.
روند صعودی ظرفیت تولید از تاسیس تا امروز
ظرفیت تولید فولاد خام در گروه فولاد مبارکه مسیری رو به رشد و پیوسته را طی کرده است. این شرکت در سال 1370 با ظرفیت 2.4 میلیون تن کار خود را آغاز کرد. این میزان در سال 1378 به 4.2 میلیون تن و با الحاق فولاد سبا در سال 1385 به 4.9 میلیون تن رسید. خرید فولاد هرمزگان در سال 1390 ظرفیت را به 6.4 میلیون تن افزایش داد. با اجرای فازهای توسعه زیرسقف، ظرفیت تولید در سال 1391 به 7.6 میلیون تن و در سال 1395 به 9.4 میلیون تن جهش یافت. در نهایت، این رقم در سال 1396 به 10.3 میلیون تن و با راه‌اندازی فولاد سفیددشت در سال 1401 به 11.1 میلیون تن در سال افزایش یافت.
تأمین زیرساخت‌های انرژی و آب با نیروگاه‌های سبز
گروه فولاد مبارکه برای مقابله با ناترازی انرژی و تأمین پایدار منابع، سرمایه‌گذاری‌های عظیمی در حوزه زیرساخت انجام داده است. احداث نیروگاه سیکل ترکیبی 914 مگاواتی، نیروگاه خورشیدی 600 مگاواتی در شرق اصفهان و نیروگاه بادی 300 مگاواتی در سنگان، از جمله این اقدامات است. در زمینه تأمین پایدار آب نیز پروژه‌هایی نظیر انتقال آب از دریای عمان، احداث دریاچه‌های ذخیره و راه‌اندازی واحدهای اسمز معکوس (RO) اجرا شده است. این شرکت همچنین برای تأمین گاز پایدار، در پروژه اکتشاف و استخراج از میدان گازی مدار مشارکت می‌کند.
جزئیات سرمایه‌گذاری در 102 پروژه توسعه‌ای
در حال حاضر، 102 پروژه توسعه‌ای فعال در فولاد مبارکه در جریان است. این پروژه‌ها حوزه‌های مختلفی را شامل می‌شوند: 21 پروژه در انرژی و سیالات، 17 پروژه در فولادسازی، 17 پروژه در آهن‌سازی، 10 پروژه در نورد سرد، 5 پروژه در نورد گرم و 31 پروژه در حوزه پشتیبانی قرار دارند. حجم کل سرمایه‌گذاری ریالی این طرح‌ها به 17.7 هزار میلیارد تومان (همت) می‌رسد. مبلغ سرمایه‌گذاری ارزی نیز شامل 649 میلیون یورو و 780 میلیون یورو است. این پروژه‌ها به طور میانگین از پیشرفت فیزیکی 71.22 درصدی و پیشرفت مالی 73.05 درصدی برخوردار هستند.
پروژه نورد گرم 2؛ جهش در تولید و صادرات ورق
پروژه استراتژیک نورد گرم 2 با هدف تولید 4.2 میلیون تن فولاد سبک با استحکام بالا در سال تعریف شده است. این پروژه با بودجه 780 میلیون یورویی از مرداد 1402 آغاز شده و برای تکمیل در فروردین 1406 برنامه‌ریزی شده است. اجرای این طرح ظرفیت صادرات ورق گرم را از 400 هزار تن فعلی به حدود 2 میلیون تن در سال افزایش می‌دهد. این پروژه از خروج سالانه 325 میلیون دلار ارز جلوگیری کرده و ارزش افزوده‌ای معادل 290 میلیون دلار در سال ایجاد می‌کند. همچنین برای 1000 نفر به صورت مستقیم و 10000 نفر به طور غیرمستقیم اشتغال‌زایی خواهد کرد.
نیروگاه سیکل ترکیبی؛ بهره‌وری انرژی با استاندارد جهانی
این پروژه با ظرفیت 914 مگاوات و بودجه 415 میلیون دلار، پیشرفت فیزیکی کلی 91.65 درصدی دارد. نیروگاه کلاس F فولاد مبارکه، با افزایش بازدهی از 34 درصد به 58 درصد، یک رکورد در صنعت کشور محسوب می‌شود. این نیروگاه مصرف آب را از 2800 لیتر به ازای هر مگاوات ساعت به 35 لیتر کاهش می‌دهد. مصرف گاز نیز از 350 مترمکعب به 170 مترمکعب کاهش می‌یابد که نشان‌دهنده بهره‌وری بسیار بالای آن است.
پروژه ورق رنگی 2؛ پاسخ به نیاز صنایع لوازم خانگی
پروژه احداث واحد ورق رنگی 2 با ظرفیت تولید سالانه 120 هزار تن، پاسخی به نیاز صنایع داخلی به‌ویژه لوازم خانگی است. این طرح که از دی ماه 1402 آغاز شده، با بودجه 47 میلیون یورو به علاوه 1.18 همت در حال اجراست و پیشرفت کلی 37.55 درصدی دارد. پیش‌بینی می‌شود این پروژه در مهرماه 1405 به بهره‌برداری برسد و برای حدود 200 نفر اشتغال‌زایی کند.
ارتقای کیفیت با پروژه گاززدایی RH-Top2
پروژه RH-Top2 با ظرفیت 1.2 میلیون تن در سال، با هدف افزایش کمیت و کیفیت محصولات ویژه راه‌اندازی شده است. این پروژه با بودجه 19 میلیون یورو و 662 میلیارد تومان، پیشرفت فیزیکی 84.28 درصدی را تجربه می‌کند. محصولات تولیدی این واحد در صنایع حساس نفت، پتروشیمی و سایر صنایع پیشرفته کاربرد خواهند داشت و خلوص ذوب را به شکل چشمگیری افزایش می‌دهند.
افزایش انعطاف‌پذیری تولید با کوره پاتیلی LF8
پروژه کوره پاتیلی شماره 8 (LF8) با هدف افزایش ظرفیت و انعطاف‌پذیری در تولید گریدهای مختلف فولادی در حال اجراست. این پروژه با بودجه 13 میلیون یورو و 97 میلیارد تومان، پیشرفت فیزیکی 44.04 درصدی دارد. پس از بهره‌برداری، این کوره تولید ناحیه فولادسازی را روزانه 200 تن (حدود 15 درصد) افزایش می‌دهد و برای 45 نفر اشتغال مستقیم و 100 نفر غیرمستقیم ایجاد می‌کند.
سرمایه‌گذاری 428 میلیون یورویی در پروژه‌های زیست‌محیطی
فولاد مبارکه 20 پروژه زیست‌محیطی را با سرمایه‌گذاری 428 میلیون یورو و 5.4 همت در دست اقدام دارد. این پروژه‌ها شامل استفاده از پساب شهرهای مجاور برای تأمین آب پایدار و جلوگیری از آلودگی آب‌های زیرزمینی است. همچنین، نصب غبارگیرهای متعدد با فناوری روز برای کاهش آلودگی هوا از دیگر اقدامات مهم این شرکت در راستای حفاظت از محیط زیست محسوب می‌شود.
تمرکز بر فناوری‌های نوین برای تحقق «فولاد سبز»
نگاه توسعه‌ای فولاد مبارکه مبتنی بر دانش روز و فناوری‌های نوین برای دستیابی به «فولاد سبز» است. این شرکت با اجرای پروژه بومی فرآوری لجن‌های صنعتی و پودرهای اکسیدی، به نتایج قابل توجهی دست یافته است. این دستاورد که منجر به بازیافت پسماندها و استفاده مجدد آن‌ها در خط تولید می‌شود، نشان تعالی در پایداری و کسب رتبه در میان 7 شرکت برتر انجمن جهانی فولاد (World Steel) را برای فولاد مبارکه به ارمغان آورده است.
نقش‌آفرینی در حوزه مسئولیت‌های اجتماعی
فولاد مبارکه در حوزه مسئولیت‌های اجتماعی نیز نقشی فعال ایفا می‌کند. مشارکت در پروژه‌هایی مانند قطار شهری مجلسی-مبارکه-بهارستان، احداث بیمارستان در مبارکه و سپاهان‌شهر اصفهان و بهسازی راه‌های جاده‌ای و ریلی منطقه، از جمله اقدامات این شرکت برای توسعه و بهبود شرایط زندگی در جوامع محلی است.
موانع و چالش‌های پیش روی ابرپروژه‌ها
اجرای این حجم از پروژه‌ها با چالش‌هایی نیز همراه است. کمبود پیمانکاران توانمند برای مگاپروژه‌ها و دانش فنی در تکنولوژی‌های خاص، از موانع داخلی هستند. در سطح بین‌المللی نیز محدودیت‌های ثبت سفارش، پیچیدگی تأمین اقلام به دلیل تحریم‌ها، افزایش قیمت تمام‌شده، عدم امکان همکاری با تکنولوگ‌های اصلی، نوسانات ارزی و مشکلات انتقال پول، از مهم‌ترین موانع پیش روی این پروژه‌های توسعه‌ای به شمار می‌روند.
***
نقشه راه توسعه فولاد مبارکه تا افق 1414، تصویری از یک استراتژی جامع و آینده‌نگر را به نمایش می‌گذارد. سرمایه‌گذاری عظیم در 102 پروژه، نشان‌دهنده عزمی جدی برای گذار از یک تولیدکننده صِرف به یک غول صنعتی خودکفا و پایدار است. حرکت هوشمندانه به سمت تأمین زیرساخت‌های حیاتی مانند برق و آب، ریسک‌های عملیاتی را به حداقل رسانده و تداوم تولید را تضمین می‌کند. تمرکز همزمان بر افزایش ظرفیت، تولید محصولات با ارزش افزوده بالا و تحقق اهداف زیست‌محیطی مانند «فولاد سبز»، این شرکت را در مسیر رقابت‌پذیری جهانی قرار می‌دهد. این برنامه‌ها نه تنها موجب رشد اقتصادی شرکت می‌شوند، بلکه با ایجاد اشتغال گسترده و همسویی با سیاست‌های کلان، نقشی کلیدی در توسعه صنعتی و پایدار کشور ایفا می‌کنند.