شرکت فولاد سنگان با اتکا به معدن عظیم سنگان، که 30% ذخایر سنگ آهن کشور را در خود جای داده، 100% خوراک خود را تأمین می‌کند. با این حال، بر اساس آمار رسمی، ذخایر فعلی تنها پاسخگوی نیاز 42 سال آینده صنعت فولاد کشور خواهد بود. حسین عباس‌نیا، معاون امور معدنی این شرکت، سرمایه‌گذاری در اکتشافات عمیق و سیستماتیک را یک الزام بنیادی برای تضمین پایداری بلندمدت زنجیره فولاد می‌داند. او همچنین بر لزوم نوسازی ناوگان معدنی و مدیریت چالش یارانه انرژی برای حفظ رقابت‌پذیری تأکید کرد.
نقش استراتژیک معدن سنگان در زنجیره فولاد
پایداری تولید در شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان به طور مستقیم به معدن سنگان وابسته است. این مجتمع معدنی عظیم با ذخیره‌ای نزدیک به 1 میلیارد تن، حدود 30% از کل ذخایر سنگ آهن ایران را تشکیل می‌دهد. این معدن سالانه تا 25 میلیون تن استخراج واقعی دارد. فولاد سنگان تقریباً 100% خوراک مورد نیاز کارخانه کنسانتره‌سازی خود را از این منبع تأمین می‌کند. عملکرد دقیق و سریع در این بخش، راندمان بالای تولید در حلقه‌های بعدی زنجیره یعنی کنسانتره و گندله را تضمین می‌کند.
زنگ خطر کمبود سنگ آهن در بلندمدت
حسین عباس‌نیا تصریح کرد که خطر کمبود سنگ آهن از نظر کمی و کیفی منتفی نیست. با گسترش واحدهای فرآوری و افزایش تقاضا برای خوراک اولیه، این چالش جدی‌تر می‌شود. به گفته وی، بزرگ‌ترین حمایت از این صنعت، افزایش کمیت و کیفیت خوراک معدنی متناسب با برنامه‌های توسعه است. اگرچه دولت تعهدی 20 ساله برای تأمین سنگ آهن فولاد سنگان ارائه داده است، اما شرکت با مدیریت پیمانکاران و عملیات مهندسی به دنبال حداقل‌سازی مشکلات است.
چالش ذخایر محدود؛ افق 42 ساله تولید
یکی از مزیت‌های رقابتی اصلی شرکت فولاد سنگان، دسترسی به بزرگ‌ترین ذخیره سنگ آهن کشور است. با این حال، یک چالش بزرگ در این زمینه وجود دارد. بر اساس آمار رسمی، با نرخ مصرف کنونی، ذخایر شناسایی‌شده سنگ آهن تنها برای 42 سال آینده تولید فولاد کافی خواهد بود. این در حالی است که عمر صنعت فولاد و زیرساخت‌های آن بسیار طولانی‌تر از این بازه زمانی است. این واقعیت، توسعه اکتشافات و شناسایی ذخایر جدید را به یک الزام بنیادی تبدیل می‌کند.
فرصت‌های اکتشافی در کمربند متالوژنیک جهانی
معاون امور معدنی فولاد سنگان بر یک فرصت بزرگ تأکید کرد. ایران بر روی کمربند متالوژنیک جهانی قرار گرفته است و پتانسیل بالایی برای کشف ذخایر جدید و ارزشمند دارد. تحقق این پتانسیل نیازمند اجرای اکتشافات سیستماتیک، دقیق و عمیق است. در حال حاضر برنامه‌هایی برای افزایش حفاری‌های اکتشافی در دستور کار قرار دارد. این تلاش‌ها منجر به رشد بیش از 50% در برخی بخش‌های عملیاتی شده است.
الزام رعایت استانداردهای ایمنی در معادن
حوزه ایمنی یکی دیگر از محورهای مورد تأکید است. دستورالعمل‌های سازمان نظام مهندسی معدن به صورت کاملاً طبقه‌بندی‌شده وجود دارد. اجرای دقیق این استانداردها توسط مسئولین فنی و ایمنی معادن برای جلوگیری از حوادث و توقف فعالیت‌ها ضروری است. خوشبختانه نقش سازمان نظام مهندسی معدن در سال‌های اخیر پررنگ‌تر شده و رعایت دستورالعمل‌های ایمنی برای همه فعالان الزامی است.
چالش یارانه انرژی و ضرورت نوسازی ناوگان
موضوع سوخت ماشین‌آلات و احتمال حذف یارانه انرژی، به‌ویژه گازوئیل، یک چالش اساسی دیگر است. حذف این یارانه‌ها بهای تمام‌شده محصول را افزایش می‌دهد و رقابت‌پذیری را تضعیف می‌کند. این موضوع حتی می‌تواند بقای معادن را با تهدید مواجه سازد. راه‌حل این مشکل، بهینه‌سازی و نوسازی ناوگان ماشین‌آلات معدنی است. ورود ماشین‌آلات جدید با بهره‌وری بالاتر می‌تواند مصرف انرژی را کاهش دهد و پایداری تولید را تضمین کند.
***
تحلیل اظهارات معاون امور معدنی فولاد سنگان نشان می‌دهد این شرکت در یک نقطه عطف استراتژیک قرار دارد. با وجود مزیت رقابتی دسترسی به 30% ذخایر سنگ آهن کشور، افق 42 ساله برای اتمام این منابع، زنگ خطری جدی برای پایداری بلندمدت است. این امر، سرمایه‌گذاری فوری در اکتشافات عمیق را از یک گزینه به یک ضرورت حیاتی تبدیل می‌کند. علاوه بر این، چالش‌هایی مانند یارانه انرژی و فرسودگی ناوگان، بهای تمام‌شده و قدرت رقابت‌پذیری را مستقیماً تحت تأثیر قرار می‌دهند. بنابراین، آینده فولاد سنگان و کل زنجیره فولاد کشور به ترکیبی از مدیریت هوشمندانه منابع فعلی و سرمایه‌گذاری جسورانه در توسعه ذخایر جدید گره خورده است.