شرکت فولاد مبارکه اصفهان با ثبت رکوردی بی‌نظیر در صنعت کشور، مصرف آب به ازای هر تن تولید را 83 درصد کاهش داده و با تامین 60 درصد آب مورد نیاز خود از پساب شهری، به الگوی مدیریت منابع در خاورمیانه تبدیل شده است. این غول صنعتی با بازیافت سالانه 25 هزار تن پسماند به کمک نانو تکنولوژی و دریافت نخستین گواهینامه بین‌المللی ردپای کربن، مسیر حرکت به سمت «فولاد سبز» را هموار کرده است. سرمایه‌گذاری 200 میلیارد تومانی در زیرساخت‌های زیست‌محیطی و حرکت به سمت استفاده از هیدروژن، نشان‌دهنده تعهد استراتژیک این مجموعه به توسعه پایدار است.
مدیریت هوشمند منابع آبی و کاهش 83 درصدی مصرف
فولاد مبارکه اصفهان با درک عمیق از چالش‌های کم‌آبی در فلات مرکزی ایران، استراتژی‌های سخت‌گیرانه و نوآورانه‌ای را برای حفظ مایه حیات اتخاذ کرده است. این مجموعه صنعتی با سرمایه‌گذاری‌های کلان در زیرساخت‌های تصفیه و بازچرخانی، موفق شد مصرف آب خام به ازای هر تن تولید فولاد را به میزان خیره‌کننده 83 درصد کاهش دهد. این دستاورد، فولاد مبارکه را در جایگاهی فراتر از استانداردهای معمول صنایع فلزی قرار می‌دهد.
علاوه بر روش‌های مکانیکی، ورود فناوری‌های تحول دیجیتال و هوش مصنوعی به خطوط تولید، نقشی کلیدی در این بهینه‌سازی ایفا کرده است؛ به‌طوری‌که مصرف آب از 2.5 مترمکعب به رقم بسیار پایین 2.25 مترمکعب در هر تن محصول رسیده است. همچنین، این شرکت با تغییر رویکرد در تامین منابع، اکنون حدود 60 درصد از آب مورد نیاز خود را از طریق جمع‌آوری و تصفیه پساب‌های شهری تامین می‌کند که گامی بزرگ در حفظ منابع آب شیرین منطقه محسوب می‌شود.
پیشگامی در اقتصاد چرخشی با نانو تکنولوژی
یکی دیگر از محورهای اصلی فعالیت‌های زیست‌محیطی فولاد مبارکه، تمرکز بر بازیافت پسماندهای صنعتی و خلق ارزش افزوده از ضایعات است. مهندسان و متخصصان این شرکت با بهره‌گیری از دانش روز و فناوری نانو، سالانه بیش از 25 هزار تن پسماند صنعتی را بازیافت کرده و به چرخه تولید بازمی‌گردانند.
در اقدامی دیگر و با مشارکت شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی، طرح تبدیل 30 هزار تن لجن صنعتی و پودرهای اکسیدی به کنسانتره آهن عملیاتی شده است. این پروژه علاوه بر جلوگیری از انباشت و دفن مواد خطرناک در محیط زیست، سودآوری اقتصادی قابل‌توجهی نیز به همراه داشته است. نوآوری‌های جسورانه در این بخش، جایزه معتبر جهانی «استیلی 2025» در بخش پایداری زیست‌محیطی را برای فولاد مبارکه به ارمغان آورد که تاییدی بر جایگاه بین‌المللی این شرکت است.
دریافت نخستین گواهینامه بین‌المللی ردپای کربن در ایران
تعهد فولاد مبارکه به استانداردهای جهانی تنها به مدیریت آب و پسماند محدود نمی‌شود؛ بلکه این شرکت در حوزه مدیریت اتمسفری نیز پیشتاز است. این مجموعه صنعتی موفق شد به عنوان اولین شرکت ایرانی، گواهینامه‌های معتبر بین‌المللی مدیریت انتشار گازهای گلخانه‌ای و استاندارد ISO 14067 (ردپای کربن محصولات) را دریافت کند. اخذ استانداردهای ISO 14064-1 نیز نشان می‌دهد که این بنگاه اقتصادی، شفافیت و دقت در پایش آلاینده‌ها را در اولویت قرار داده است. این گواهی‌ها سند معتبری برای صادرات محصولات فولادی به بازارهای جهانی و اروپا در آینده‌ای نزدیک خواهد بود، جایی که قوانین سخت‌گیرانه کربنی اعمال می‌شود.
گذار انرژی به سمت هیدروژن و انرژی‌های تجدیدپذیر
چشم‌انداز آینده فولاد مبارکه بر محور جایگزینی سوخت‌های فسیلی با حامل‌های انرژی پاک استوار است. بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده برای سال 2025، این شرکت استفاده از هیدروژن را جایگزین گاز طبیعی در فرایند احیا خواهد کرد. این تغییر تکنولوژیک، انتشار دی‌اکسید کربن را به طرز چشمگیری کاهش می‌دهد و گامی حیاتی برای تحقق رویای «فولاد سبز» است.
هم‌زمان با این تغییرات فرآیندی، سرمایه‌گذاری در احداث نیروگاه‌های خورشیدی و بادی با ظرفیت بالا در دستور کار قرار گرفته تا بخشی از سبد انرژی کارخانه از منابع تجدیدپذیر تامین شود. این اقدامات در کنار نگهداری و توسعه 1600 هکتار فضای سبز که با پساب تصفیه‌شده آبیاری می‌شود، اثرات جزیره حرارتی منطقه را کاهش داده و کیفیت هوای محیط پیرامونی را بهبود بخشیده است.
سرمایه‌گذاری 200 میلیارد تومانی برای پایداری اکوسیستم
حجم سرمایه‌گذاری‌های انجام شده نشان می‌دهد که حفاظت از محیط زیست در فولاد مبارکه یک شعار نیست، بلکه بخشی از بودجه عملیاتی است. اختصاص بیش از 200 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری ثابت و صرف سالانه 15 میلیارد تومان هزینه جاری برای پروژه‌های زیست‌محیطی، این شرکت را به یکی از بزرگترین حامیان محیط زیست در بخش صنعت تبدیل کرده است.
ایجاد شبکه گسترده جمع‌آوری پساب‌های خانگی و صنعتی در شهرهای اطراف، نه تنها آب مورد نیاز صنعت را تامین می‌کند، بلکه از ورود فاضلاب به سفره‌های آب زیرزمینی و آلودگی خاک جلوگیری می‌کند. این چرخه پایدار، تعادل اکولوژیک منطقه را حفظ کرده و مدلی موفق از همزیستی صنعت و محیط زیست را ارائه می‌دهد.
***
رویکرد فولاد مبارکه اصفهان در گذار از «تولید سنتی» به «تولید سبز»، فراتر از یک مسئولیت اجتماعی، یک استراتژی هوشمندانه برای بقا و رقابت در بازارهای آینده است. کاهش وابستگی به منابع آب خام ریسک‌های عملیاتی ناشی از خشکسالی را به حداقل می‌رساند و دریافت گواهینامه‌های کربن، مزیت رقابتی صادراتی این شرکت را در برابر رقبای جهانی حفظ می‌کند. سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین و انرژی‌های تجدیدپذیر، اگرچه در کوتاه‌مدت هزینه‌بر است، اما در بلندمدت موجب کاهش بهای تمام‌شده تولید و افزایش تاب‌آوری اقتصادی این بنگاه بزرگ صنعتی خواهد شد.