گروه فولاد مبارکه با ارتقای سطح بومی‌سازی از قطعات یدکی به اجرای کامل پروژه‌های صنعتی، مدلی نوین در توسعه زیرساخت‌های کشور ایجاد کرده است. اکنون بسیاری از پروژه‌هایی که پیش‌تر در انحصار شرکت‌های آلمانی بود، به صورت EPC و با تکیه بر توان مهندسی داخلی اجرا می‌شود. این شرکت با بومی‌سازی استانداردهای جهانی مدیریت پروژه و بهره‌گیری از هوشمندسازی، کیفیت و بهره‌وری طرح‌های توسعه‌ای خود را تضمین کرده است.
ارتقای سطح بومی‌سازی از قطعه به فرایند و پروژه
مسیر خودکفایی در فولاد مبارکه وارد فاز بلوغ شده است. جلیل نصر، مدیر برنامه‌ریزی و پشتیبانی توسعه گروه، تشریح کرد که چگونه مفهوم بومی‌سازی در این مجموعه تکامل یافته است. این فرایند که ابتدا با ساخت قطعات یدکی آغاز شده بود، اکنون به لایه‌های پیچیده‌تر شامل تجهیزات، فرایندهای صنعتی و در نهایت اجرای صفر تا صد پروژه‌ها تسری یافته است. امروز پروژه‌های بزرگ این گروه به روش‌های پیشرفته EPC (مهندسی، تدارکات، اجرا) یا PC مدیریت می‌شوند و ردپای تخصص داخلی در تمام ارکان آن مشهود است.
جایگزینی مهندسی ایرانی با پیمانکاران آلمانی
یکی از دستاوردهای استراتژیک فولاد مبارکه، قطع وابستگی به پیمانکاران خارجی در پروژه‌های کلیدی است. نصر اعلام کرد طرح‌هایی که در گذشته توسط شرکت‌های آلمانی اجرا می‌شد، اکنون به طور کامل توسط شرکت‌های مهندسی ایرانی انجام می‌شود. این تغییر رویکرد، تمام زنجیره پروژه از انتخاب فناوری در فاز مهندسی تا گزینش وندورها در بخش تأمین را تحت تأثیر قرار داده است. اولویت‌دهی به وندورهای داخلی و فناوری‌های بومی، سیاست قطعی در بخش تدارکات و اجراست.
هم‌راستایی با برنامه هفتم توسعه و اقتصاد چرخشی
اهداف توسعه‌ای فولاد مبارکه کاملاً منطبق با اسناد بالادستی کشور تنظیم شده است. تعریف پروژه‌ها بر اساس الزامات برنامه هفتم توسعه و اصول اقتصاد چرخشی صورت می‌گیرد. محور اصلی این استراتژی، دستیابی به «تأمین پایدار، اقتصادی و با کیفیت» است. همکاری نزدیک معاونت طرح و توسعه با معاونت خرید، تضمین می‌کند که اجرای طرح‌های توسعه‌ای با محوریت بومی‌سازی و مشارکت حداکثری شرکت‌های دانش‌بنیان پیش برود تا خروجی نهایی دارای بالاترین استانداردهای کیفی باشد.
خلق مدل بومی مدیریت پروژه و هوشمندسازی فرایندها
فولاد مبارکه تنها به استفاده از استانداردهای جهانی اکتفا نکرده، بلکه دست به نوآوری مدیریتی زده است. به گفته نصر، این شرکت استانداردهای بین‌المللی مدیریت پروژه را متناسب با فرهنگ سازمانی خود بومی‌سازی (Tailor) کرده و به مدل اختصاصی خود برای راهبری ابرپروژه‌ها دست یافته است. علاوه بر این، هوشمندسازی فرایندهای اجرایی و کنترلی به عنوان یک محور کلیدی، موجب کاهش خطای انسانی و ارتقای چشمگیر بهره‌وری شده است. نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در این اکوسیستم، از مهندسی تا ساخت، حیاتی و غیرقابل حذف توصیف شده است.
***
ارتقای توان فولاد مبارکه در اجرای پروژه‌های EPC داخلی، صرفه‌جویی ارزی کلانی را در هزینه‌های مهندسی (Engineering) و مدیریت پیمان (Contracting) به همراه دارد. جایگزینی شرکت‌های آلمانی با طرف‌های ایرانی، ضریب امنیت اجرای پروژه‌ها را در شرایط تحریم به شدت افزایش داده است. تدوین مدل بومی مدیریت پروژه و حرکت به سمت هوشمندسازی، نشان می‌دهد که این شرکت به دنبال صادرات خدمات فنی-مهندسی در آینده است و صرفاً یک تولیدکننده فولاد باقی نخواهد ماند. این رویکرد، ارزش افزوده بلندمدت برای سهامداران خلق خواهد کرد.