با حضور مدیرعامل شستا و تاصیکو، عملیات اجرایی پروژه تولید چدن گرانوله و بهره‌برداری از خط تولید چدن سورل در شرکت ذوب‌آهن اصفهان آغاز شد. طبق برنامه‌ریزی‌ها، قرار است از ظرفیت کلی 600 تا 700 هزار تنی تولید چدن در این مجتمع، حدود 350 هزار تن به محصول استراتژیک گرانوله اختصاص یابد. این تغییر تکنولوژی علاوه بر کاهش شدید مصرف آب، امکان شارژ مستقیم کوره‌های قوس الکتریکی و تولید محصولاتی با ارزش افزوده بالاتر برای صنایع خودروسازی و ریلی را فراهم می‌کند.
تغییر ریل تولید به سمت محصولات با ارزش افزوده
مراسم آغاز عملیات اجرایی دو پروژه مهم صنعتی در ذوب‌آهن اصفهان با حضور محمدرضا سعیدی مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی (شستا)، سیدعلیرضا سیاسی‌راد مدیرعامل هلدینگ صدرتأمین و جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی برگزار شد. سید اردشیر افضلی، مدیرعامل ذوب‌آهن اصفهان، در تشریح اهداف این پروژه‌ها اعلام کرد که استراتژی جدید شرکت، عبور از خام‌فروشی و حرکت به سمت تولید محصولاتی است که حاشیه سود بالاتری دارند. به گفته او، در روش‌های سنتی پیشین، بخش عمده‌ای از چدن به صورت شمش تولید می‌شد که این فرایند علاوه بر ارزش اقتصادی پایین‌تر، حجم بسیار زیادی از منابع آبی را مصرف می‌کرد؛ اما با اجرای پروژه چدن گرانوله، برای اولین بار در کشور این محصول در مقیاس صنعتی و با مصرف آب بسیار کمتر تولید خواهد شد.
مزایای فنی و اقتصادی چدن گرانوله
مدیرعامل ذوب‌آهن اصفهان در ادامه به تشریح ویژگی‌های فنی محصول جدید پرداخت. چدن گرانوله به دلیل ساختار فیزیکی خاص خود، امکان شارژ مستقیم به کوره‌های قوس الکتریکی (EAF) را فراهم می‌کند. این ویژگی باعث می‌شود دیگر نیازی به باز کردن درب کوره نباشد که نتیجه آن کاهش شوک‌های حرارتی و صرفه‌جویی در مصرف انرژی است. همچنین استفاده از این محصول موجب کاهش مصرف الکترود و مواد نسوز در کوره‌ها می‌شود و عملیات پفکی‌کردن سرباره را تسهیل می‌کند. افضلی تاکید کرد که کربن بالاتر موجود در چدن گرانوله، مزیت رقابتی مهمی برای فرایند فولادسازی محسوب می‌شود و در نهایت مجموع هزینه‌های تمام‌شده تولید را به شکل قابل توجهی کاهش می‌دهد.
هدف‌گذاری کمی برای تسخیر بازار
بخش دیگری از سخنان مدیرعامل ذوب‌آهن به آمارهای تولید اختصاص داشت. افضلی ظرفیت فعلی تولید چدن در این مجتمع عظیم صنعتی را بین 600 تا 700 هزار تن در سال اعلام کرد. بر اساس نقشه‌راه ترسیم شده، مدیریت شرکت برنامه دارد که بخش بزرگی از این ظرفیت را از تولید چدن معمولی به چدن گرانوله تغییر وضعیت دهد. برای دستیابی به این هدف، راه‌اندازی 2 تا 3 خط تولید مجزا پیش‌بینی شده است. رسیدن به تیراژ تولید 350 هزار تن چدن گرانوله در سال، دستاورد بزرگی است که می‌تواند تراز مالی شرکت را متحول کند و جایگاه ذوب‌آهن را در تامین مواد اولیه صنایع پایین‌دستی ارتقا دهد.
ورود به بازار قطعه‌سازی با چدن سورل
پروژه دوم که مورد بهره‌برداری قرار گرفت، تولید چدن سورل (داکتایل) بود. این محصول مهندسی‌شده از ترکیب چدن پایه با منیزیم حاصل می‌شود که طی آن ساختار گرافیت از حالت ورقه‌ای و شکننده به حالت کروی و مقاوم تغییر شکل می‌دهد. افضلی با اشاره به احیای واحد گوگردزدایی کارخانه که سال‌ها پیش نصب شده بود، گفت که این واحد طی ماه‌های اخیر با تلاش متخصصان داخلی وارد مدار شده است. اکنون چدن سورل به صورت مستقیم از پاتیل استحصال شده و برای کارخانه‌های قطعه‌سازی ارسال می‌شود. بر خلاف چدن خاکستری که ترد و شکننده است، چدن داکتایل مقاومت کششی بالایی دارد و در صنایع حساس نظیر راه‌آهن، ساخت لوکوموتیو و صنعت خودرو کاربرد حیاتی دارد.
بازدید مقامات عالی‌رتبه از خطوط تولید
در حاشیه این مراسم رسمی، محمدرضا سعیدی مدیرعامل شستا به همراه مدیرعامل تاصیکو و نمایندگان مردم شهرهای لنجان، خمینی‌شهر و فلاورجان در مجلس شورای اسلامی، از بخش‌های مختلف خط تولید بازدید کردند. این بازدید شامل بررسی میدانی محل اجرای دو پروژه چدن گرانوله و سورل و همچنین بازدید از پالایشگاه قطران بود. اکبر پولادی، حجت‌الاسلام محمدتقی نقدعلی و رمضان رحیمی از جمله نمایندگان حاضر در این برنامه بودند که از نزدیک در جریان روند پیشرفت پروژه‌های توسعه‌ای و زیست‌محیطی ذوب‌آهن اصفهان قرار گرفتند. تمرکز اصلی این بازدید بر ارزیابی تاثیر این پروژه‌ها بر افزایش بهره‌وری، کاهش ضایعات و ارتقای جایگاه صنعتی استان اصفهان بود.
***
اقدام ذوب‌آهن اصفهان برای تولید چدن گرانوله و سورل، یک حرکت هوشمندانه جهت فرار از تله «تولید سنتی کم‌بازده» است. در شرایطی که صنایع فولادی با فشار هزینه‌های انرژی و محدودیت منابع آبی دست‌وپنج نرم می‌کنند، تولید محصولی که هم مصرف آب را کاهش دهد و هم به عنوان یک خوراک بهینه (با کاهش مصرف الکترود) در کوره‌های قوس الکتریکی عمل کند، توجیه اقتصادی بالایی دارد. از سوی دیگر، ورود به بازار چدن داکتایل، ذوب‌آهن را به زنجیره تامین صنایع خودروسازی و ریلی متصل می‌کند که این امر تنوع سبد درآمدی و کاهش ریسک‌های بازار را برای سهامداران این شرکت به همراه خواهد داشت.
