سید اردشیر افضلی، مدیرعامل ذوب‌آهن اصفهان در بیست‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی متافو، از کاهش سرعت رشد زیان این شرکت به یک‌سوم در سال ۱۴۰۴ خبر داد. این مجموعه صنعتی با عبور از بحران‌های متوالی نظیر حوادث بندری و ناترازی شدید انرژی، موفق به تثبیت شرایط تولید و تحویل ۱۸۵ هزار تن تعهدات معوقه شده است. افضلی با اشاره به جهش خیره‌کننده قیمت گاز و چالش‌های تأمین زغال‌سنگ، اصلاح اساسی فرآیندهای تولید را تنها راهکار خروج پایدار از زیان اعلام کرد.
تشریح سال طوفانی در نمایشگاه متافو
نشست خبری مدیرعامل ذوب‌آهن اصفهان در حاشیه بیست‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی متافو برگزار شد و طی آن کارنامه عملکردی این شرکت در یک سال پرچالش مورد واکاوی قرار گرفت. سید اردشیر افضلی در جمع اصحاب رسانه، روایتی شفاف از مدیریت این مجتمع عظیم صنعتی در میان طوفانی از مشکلات پیش‌بینی‌نشده ارائه داد. وی با تشریح وضعیت تولید و فروش، تصویری واقعی از موانع موجود و چشم‌انداز آتی شرکت برای سهامداران و فعالان بازار سرمایه ترسیم کرد.
مدیریت بحران در شرایط فورس‌ماژور
مدیرعامل ذوب‌آهن سال سپری شده را دوره‌ای پرتلاطم توصیف کرد که با رخدادهای بی‌سابقه‌ای مانند جنگ ۱۲ روزه و پیامدهای امنیتی و لجستیکی آن همراه بوده است. علاوه بر این، وقوع انفجار در اسکله شهید رجایی منجر به از بین رفتن ۱۶ کانتینر حیاتی شرکت شد که حاوی تجهیزات استراتژیک از جمله قطعات «باتری ۲» بود. همزمانی این حوادث با اعتصاب سراسری کامیون‌داران، زنجیره تأمین و توزیع را با اختلال جدی مواجه کرد و مدیران را ناچار به اتخاذ تصمیمات سخت نظیر تخلیه مخازن و کاهش اجباری تولید به حداقل ممکن نمود.
تحمیل زیان سنگین از تعهدات سنواتی
افضلی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع تعهدات باقی‌مانده از دوره‌های مدیریت پیشین پرداخت که بار مالی سنگینی را به شرکت تحمیل کرده است. وی اعلام کرد که مدیریت جدید ناچار به تحویل ۱۸۵ هزار تن محصول مربوط به تعهدات گذشته شده است. محاسبات نشان می‌دهد که تنها اختلاف نرخ زمان تحویل با قیمت روز بازار در این حجم از محصول، زیانی معادل ۲.۶ همت (هزار میلیارد تومان) را به صورت‌های مالی شرکت تحمیل کرده است که خارج از کنترل مدیریت فعلی بوده است.
مهار سرعت رشد زیان در سال ۱۴۰۴
با وجود تمام چالش‌های ذکر شده، آمارهای ارائه شده توسط مدیرعامل نشان‌دهنده تغییر روند در شاخص‌های مالی ذوب‌آهن اصفهان است. طبق توضیحات افضلی، هرچند روند زیان‌دهی از سال ۱۴۰۲ تا ۱۴۰۳ صعودی بوده، اما در سال ۱۴۰۴ با اقدامات اصلاحی انجام شده، نرخ رشد زیان به حدود یک‌سوم کاهش یافته است. این آمار سیگنالی مثبت مبنی بر شکل‌گیری روند بهبود و بازگشت تدریجی ثبات به این بنگاه اقتصادی بزرگ محسوب می‌شود.
شوک قیمتی حامل‌های انرژی به تولید
بخش مهمی از زیان‌دهی صنایع فولادی ناشی از سیاست‌های قیمتی در حوزه انرژی است که مدیرعامل ذوب‌آهن به تفصیل به آن پرداخت. قیمت گاز مصرفی صنایع از نرخ ۲۷۹ تومان به ارقام نجومی بین ۷۰۰۰ تا ۸۰۰۰ تومان افزایش یافته است که رشدی چند ده برابری را نشان می‌دهد. این در حالی است که قیمت فروش محصولات فولادی رشدی بسیار ملایم داشته و این شکاف قیمتی، حاشیه سود شرکت‌ها را به شدت تحت فشار قرار داده و ناترازی انرژی را به ابرچالش صنعت تبدیل کرده است.
چالش زغال‌سنگ و استراتژی‌های اصلاحی
افضلی با تاکید بر اینکه هزینه انرژی و زغال‌سنگ بخش اعظم مخارج شرکت را تشکیل می‌دهد، از مشکلات ساختاری در تأمین این نهاده استراتژیک سخن گفت. به گفته وی، زغال‌سنگ داخلی از نظر کمیت و کیفیت پاسخگوی نیاز کوره‌های ذوب‌آهن نیست و واردات نیز با سد محکم تخصیص ارز مواجه است. راهکار مدیریت برای عبور از این وضعیت، تمرکز بر پروژه‌های بهینه‌سازی مانند راه‌اندازی کارگاه اکسیژن ۲۵ هزار مترمکعبی و پروژه تصفیه‌خانه فاضلاب است که وارد فاز آزمایشی شده‌اند.
***
اظهارات مدیرعامل ذوب‌آهن نشان‌دهنده عبور این شرکت از یک «شوک درمانی» ناخواسته ناشی از عوامل برون‌زا (جنگ، لجستیک، انرژی) است. کاهش شیب زیان در سال ۱۴۰۴ علی‌رغم جهش هزینه‌های انرژی، گویای افزایش تاب‌آوری عملیاتی و انضباط مالی در این مجموعه است. عدم برنامه برای افزایش سرمایه و تمرکز بر «اصلاح فرآیند تولید»، استراتژی شرکت را از «توسعه کمی» به «بهینه‌سازی کیفی» تغییر داده است که در شرایط رکود تورمی، منطقی‌ترین رویکرد برای حفظ بقا و آماده‌سازی برای جهش سودآوری محسوب می‌شود.