علیرضا چایچی، عضو هیئت مدیره فولاد آلیاژی مرکزی بافق، در حاشیه نمایشگاه متافو از آغاز تولید این مجتمع تا اردیبهشت ۱۴۰۶ خبر داد. این شرکت با سرمایه‌گذاری مشترک بخش خصوصی و شرکت سنگ آهن مرکزی ایران، ظرفیت تولید سالانه ۴۰۰ هزار تن انواع فولاد آلیاژی را خواهد داشت. مهمترین دستاورد این پروژه، تولید انحصاری بیلت‌های گرد با قطر ۳۰۰ میلی‌متر برای نخستین بار در ایران است که مزیت رقابتی ویژه‌ای در بازارهای داخلی و صادراتی ایجاد خواهد کرد.
شمارش معکوس برای اولین ذوب در بهار ۱۴۰۶
علیرضا چایچی، عضو هیئت مدیره شرکت فولاد آلیاژی مرکزی بافق، در نشست خبری ویژه نمایشگاه متافو، نقشه راه عملیاتی این مجتمع صنعتی را تشریح کرد. وی با اعلام اینکه فاز اجرایی پروژه حدود یک سال است با مشارکت «سنگ آهن مرکزی ایران بافق» و بخش خصوصی آغاز شده، از برنامه‌ریزی دقیق برای انجام اولین عملیات ذوب تا ۱۸ ماه آینده خبر داد. طبق زمان‌بندی اعلام شده، این مجتمع در اردیبهشت ۱۴۰۶ به طور رسمی وارد مدار تولید خواهد شد و ظرفیت نهایی آن به ۴۰۰ هزار تن در سال می‌رسد.
رکوردشکنی ملی با تولید بیلت ۳۰۰ میلی‌متری
یکی از محورهای کلیدی سخنان چایچی، تشریح تمایز تکنولوژیک این پروژه بود. وی اعلام کرد که فولاد آلیاژی مرکزی بافق برای نخستین بار در تاریخ صنعت فولاد کشور، موفق به تولید بیلت‌های گرد تا قطر ۳۰۰ میلی‌متر خواهد شد. این دستاورد فنی، امکان ورود ایران به بازارهای بکر و کمتر توسعه‌یافته را فراهم می‌کند و مزیت رقابتی منحصربه‌فردی برای این شرکت در برابر سایر تولیدکنندگان داخلی ایجاد خواهد کرد. محصولات این شرکت شامل انواع فولاد پایه آلیاژی و مخصوص در مقاطع متنوع بیلت و چهارگوش (گرد، مستطیل و مربع) خواهد بود.
استراتژی سه‌مرحله‌ای برای تکمیل زنجیره ارزش
چایچی فرآیند راه‌اندازی تولید را در سه فاز مجزا و هدفمند ترسیم کرد:
- فاز اول: تمرکز بر تولید مقاطع نیمه‌ساخته شامل بلوم و بیلت.
- فاز دوم: نصب تجهیزات پیشرفته و یونیت‌های کمکی مانند واحدهای گاززدایی در خلأ (VOD/VD) برای تولید فولادهای آلیاژی خاص.
- فاز سوم: تکمیل زنجیره با راه‌اندازی خطوط نورد برای تولید محصولات نهایی به صورت مقاطع گرد، تسمه و چهارگوش.
این استراتژی گام‌به‌گام، امکان مدیریت بهینه منابع و ورود تدریجی اما قدرتمند به بازار را فراهم می‌کند.
پیشرفت فیزیکی و ورود تجهیزات استراتژیک
عضو هیئت مدیره فولاد بافق در تشریح وضعیت فعلی پروژه، پیشرفت بخش سیویل و سازه را ۴۷ درصد و پیشرفت فیزیکی کل پروژه (شامل مهندسی، خرید و اجرا) را ۳۱ درصد اعلام کرد. وی خبر داد که فرآیند خرید خارجی تجهیزات با موفقیت انجام شده و بالغ بر ۳۰۰۰ تن ماشین‌آلات حیاتی شامل کوره‌های قوس الکتریکی (EAF)، واحد پالایش پاتیلی (LF) و ماشین ریخته‌گری مداوم (CCM) خریداری شده است. اولین محموله از این تجهیزات هم‌اکنون بارگیری شده و پیش‌بینی می‌شود تا ۴۰ روز آینده به گمرکات کشور برسد. عملیات نصب تجهیزات از اوایل فروردین ۱۴۰۵ با در اختیار داشتن بیش از نیمی از ماشین‌آلات آغاز خواهد شد.
هدف‌گذاری صادراتی فراتر از منطقه
چایچی با تفکیک بازارهای هدف، استراتژی فروش شرکت را تبیین کرد. به گفته وی، اگرچه کشورهای همسایه مانند عراق، ترکیه و حاشیه خلیج‌فارس بازاری مناسب برای محصولات ساختمانی هستند، اما هدف اصلی فولادهای آلیاژی بازارهای پیشرفته‌تری همچون کشورهای اروپایی، خاور دور و آسیای میانه است. وی تأکید کرد که تولید بیش از ۴۰۰ نوع گرید فولادی (از کم‌کربن تا پایه کروم و نیکل) در ۲۰ گروه مختلف، انعطاف‌پذیری بالایی به این شرکت برای پاسخگویی به نیازهای متنوع صنایع جهانی می‌دهد.
راهکار پایدار برای چالش انرژی و آب
مدیران فولاد آلیاژی مرکزی بافق برای مقابله با ناترازی انرژی که پاشنه آشیل صنعت فولاد است، تدابیر ویژه‌ای اندیشیده‌اند. علاوه بر دیماند ۸۰ مگاواتی شبکه، مطالعات احداث یک نیروگاه خورشیدی ۱۸۰ تا ۲۰۰ مگاواتی در زمینی به مساحت ۳۰۰ هکتار در دستور کار است تا از پتانسیل تابشی منطقه بافق بهره‌برداری شود. در بخش آب نیز، استراتژی شرکت بر استفاده از پساب شهری و اتصال به خط انتقال آب دریای عمان استوار است تا فشار بر منابع آب زیرزمینی منطقه به حداقل برسد.
تعهد به صنعت سبز و اشتغال‌زایی منطقه
رویکرد زیست‌محیطی پروژه با شعار «صنعت سبز، فولاد سبز» پیگیری می‌شود. نصب سیستم‌های غبارگیر پیشرفته با سرمایه‌گذاری سنگین و احداث تصفیه‌خانه مدرن برای بازچرخانی آب، از جمله اقدامات در این راستاست. همچنین برنامه ایجاد ۶ تا ۷ هکتار فضای سبز در محوطه کارخانه وجود دارد. از منظر اجتماعی، این پروژه عظیم صنعتی موجب اشتغال‌زایی مستقیم برای ۵۰۰ نفر و اشتغال غیرمستقیم برای ۵۰۰۰ نفر خواهد شد که تأثیر بسزایی در اقتصاد منطقه بافق خواهد داشت.
***
ورود “فولاد آلیاژی مرکزی بافق” به عرصه تولید با محصولی انحصاری (بیلت ۳۰۰ میلی‌متری)، یک تغییر بازی (Game Changer) در صنعت فولاد آلیاژی ایران محسوب می‌شود. سرمایه‌گذاری بر روی نیروگاه خورشیدی اختصاصی، ریسک توقف تولید ناشی از قطعی برق را که بزرگترین تهدید فعلی صنایع است، پوشش می‌دهد. همچنین تمرکز بر صادرات به بازارهای اروپایی و آسیای دور به جای اکتفا به بازار اشباع‌شده منطقه، چشم‌انداز درآمد ارزی پایداری را ترسیم می‌کند. با توجه به سهم اندک (۳ تا ۵ درصد) تولید فولاد آلیاژی در کشور نسبت به استاندارد جهانی (۱۵ درصد)، این پروژه ظرفیت بالایی برای پر کردن خلاء عرضه و جایگزینی واردات قطعات صنعتی دارد.