فرابورس ایران هم‌زمان با هفته بازار سرمایه، میزگرد تخصصی «تأمین مالی ارزی کسب‌وکارها از بستر کرادفاندینگ» را برگزار کرد. در این نشست، تجربه اولین تأمین مالی ارزی ۲۰۰ هزار دلاری و موانع توسعه آن بررسی شد. مدیران سکوها بر چالش‌هایی نظیر محدودیت شرکت‌های دانش‌بنیان و ضمانت‌نامه‌های ارزی تأکید کردند. فرابورس نیز از پیگیری اصلاح ضوابط با همکاری بانک مرکزی خبر داد.
بررسی تجربه نخستین کرادفاندینگ ارزی
میزگرد تخصصی «تأمین مالی ارزی کسب‌وکارها؛ از تجربه تا توسعه» به میزبانی فرابورس ایران برگزار شد. این نشست بخشی از برنامه‌های هفته بازار سرمایه بود که با حضور فعالان و نمایندگان سکوهای تأمین مالی جمعی تشکیل گردید. میثم زارع‌زاده، مدیر ابزارها و نهادهای مالی فرابورس، ضمن اشاره به تصویب ضوابط جدید، از اجرای موفق نخستین طرح خبر داد. طبق گفته‌های وی، امسال یک شرکت موفق شد مبلغ ۲۰۰ هزار دلار را از طریق این بستر نوین تأمین مالی کند. هدف اصلی این نشست، دریافت بازخورد از این تجربه عملیاتی برای بهبود فرآیندهای آتی بود.
گلوگاه‌های توسعه؛ از محدودیت دانش‌بنیانی تا چالش ضمانت
نماینده سکوی «نوین کراد»، مجری اولین طرح ارزی، به تشریح موانع اجرایی پرداخت. یکی از نقدهای اصلی، انحصار مجوز برای شرکت‌های دانش‌بنیان بود. به گفته وی، بسیاری از شرکت‌های تولیدی توانمند غیر دانش‌بنیان نیز نیازمند این ابزار هستند، اما قوانین فعلی مانع ورود آن‌ها می‌شود. چالش دیگر، پیچیدگی‌های اخذ ضمانت‌نامه معتبر برای طرح‌های ارزی عنوان شد. همچنین فرآیند طولانی صدور مجوز معاملاتی برای سرمایه‌گذاران خارجی، به عنوان ترمزی در مسیر جذب سرمایه خارجی معرفی گردید.
پیشنهاداتی برای تسهیل و پوشش ریسک نوسانات
فعالان حوزه کرادفاندینگ راهکارهای عملیاتی مشخصی را روی میز گذاشتند. یکی از پیشنهادات کلیدی، استفاده از تعهد پرداخت بانکی ریالی بود که بتواند نوسانات نرخ ارز را پوشش دهد. این مکانیزم می‌تواند ریسک سرمایه‌گذار و متقاضی را در تلاطمات ارزی مدیریت کند. همچنین درخواست شد تا فرآیندهای اداری برای سرمایه‌گذاران خارجی چابک‌تر شود. مدیران سکوها معتقدند رفع این موانع بوروکراتیک، جذابیت کرادفاندینگ ارزی را به شدت افزایش خواهد داد.
پرونده باز جذب ارز فیزیکی داخلی
یکی از مباحث داغ مطرح شده، امکان دریافت نقدی و فیزیکی ارز از سرمایه‌گذاران داخلی بود. بسیاری از سکوها معتقدند ارزهای خانگی ظرفیت بزرگی برای تأمین مالی پروژه‌ها دارند. اما زارع‌زاده، موضع شفاف نهاد ناظر را در این خصوص اعلام کرد. طبق مصوبات فعلی و نظر بانک مرکزی، منشأ ارز ورودی الزاماً باید خارجی باشد. بنابراین، استفاده از منابع ارزی داخلی فعلاً در دستور کار قرار ندارد و مسیر جذب سرمایه صرفاً به منابع برون‌مرزی محدود شده است.
رایزنی فرابورس با نهادهای بالادستی
مدیر ابزارها و نهادهای مالی فرابورس در پایان به دغدغه‌های فعالان پاسخ داد. وی تأکید کرد که تمامی محدودیت‌ها و چالش‌های مطرح شده شناسایی شده‌اند. فرابورس در حال مذاکره مستمر با سازمان بورس و بانک مرکزی برای رفع این موانع است. بسته‌های پیشنهادی اصلاحی تدوین شده، اما تصویب نهایی آن‌ها نیازمند هماهنگی با سیاست‌های کلان ارزی کشور است. رویکرد فرابورس، تسهیل‌گری حداکثری در چارچوب ملاحظات قانونی نهادهای پولی و مالی است.
***
برگزاری این میزگرد نشان‌دهنده عزم جدی بازار سرمایه برای عبور از روش‌های سنتی تأمین مالی و ورود به بازارهای بین‌المللی است. موفقیت مدل کرادفاندینگ ارزی می‌تواند راهکاری حیاتی برای دور زدن تحریم‌ها و جذب سرمایه‌های خرد خارجی باشد. با این حال، محدود کردن آن به شرکت‌های دانش‌بنیان و منشأ ارز خارجی، پتانسیل این ابزار را محدود کرده است. اگر اصلاحات مورد نظر سکوها اعمال شود، این بستر می‌تواند به یک کانال پایدار برای تأمین ارز مورد نیاز صنایع کوچک و متوسط (SME) تبدیل شود. توسعه این ابزار، فشار تقاضای ارز را از روی سامانه نیما و بازار آزاد نیز خواهد کاست.