مجتمع مس سونگون از بهره‌برداری فاز اول نیروگاه خورشیدی ۱۰۰ مگاواتی خود در شهرستان هریس تا اواخر سال ۱۴۰۴ خبر داد. این پروژه که با پیشرفت فیزیکی ۱۵ درصدی همراه است، با استفاده از فناوری پنل‌های دوطرفه، توان تولید سالانه ۱۸۰ گیگاوات‌ساعت برق پاک را خواهد داشت. با این حال، چالش‌های جدی در سامانه ثبت سفارش برای واردات پنل‌ها، می‌تواند زمان‌بندی این پروژه استراتژیک را تهدید کند.
تأمین برق پایدار برای طرح‌های توسعه صنعت مس
مدیر مجتمع مس سونگون در بازدیدی میدانی از پروژه نیروگاه خورشیدی هریس، آخرین وضعیت این طرح زیرساختی را تشریح کرد. اصغر باقریان با اشاره به اهمیت حیاتی این پروژه برای شمال‌غرب کشور، اعلام کرد که فاز نخست این نیروگاه ۱۰۰ مگاواتی طبق برنامه‌ریزی‌ها تا پایان سال آینده به شبکه متصل خواهد شد. وی هدف از اجرای این پروژه را تأمین برق پایدار برای طرح‌های توسعه‌ای مس سونگون، کاهش فشار بر شبکه برق سراسری و حرکت به سمت تولید صنعتی سبز عنوان کرد. به گفته وی، سرمایه‌گذاری بر روی انرژی‌های تجدیدپذیر نه یک انتخاب، بلکه یک الزام راهبردی برای تضمین امنیت انرژی و تداوم تولید در آینده شرکت ملی صنایع مس ایران است.
فناوری پیشرفته و پیشرفت ۱۵ درصدی عملیات اجرایی
باقریان در تشریح جزئیات فنی پروژه، از پیشرفت ۱۵ درصدی عملیات اجرایی خبر داد. در حال حاضر، فعالیت‌هایی نظیر محوطه‌سازی، احداث جاده‌های دسترسی، نصب دیوارهای پیش‌ساخته و ایجاد زیرساخت‌های تأسیساتی با سرعت در حال انجام است. ویژگی بارز این نیروگاه، استفاده از تکنولوژی پیشرفته پنل‌های خورشیدی مونوکریستال دوطرفه (Bifacial) است. این پنل‌ها با قابلیت جذب نور از هر دو طرف، راندمان بالاتری داشته و پیش‌بینی می‌شود سالانه حدود ۱۸۰ گیگاوات‌ساعت برق پاک تولید کنند که رقم قابل‌توجهی در تراز انرژی منطقه خواهد بود.
گلوگاه ثبت سفارش؛ مانع اصلی بر سر راه پروژه
با وجود پیشرفت در بخش‌های عمرانی، مدیر مجتمع مس سونگون نسبت به یک چالش جدی هشدار داد. وی «مشکل ثبت سفارش پنل‌های خورشیدی» را مهم‌ترین گلوگاه فعلی پروژه دانست. به گفته باقریان، اختلالات چندماهه در سامانه ثبت سفارش باعث شده تا فرآیند تأمین و واردات پنل‌ها با بن‌بست مواجه شود. وی تأکید کرد که اگر این مانع بروکراتیک هرچه سریع‌تر رفع نشود، زمان‌بندی افتتاح پروژه و بهره‌برداری از آن در موعد مقرر (اواخر سال آینده) به شدت تحت‌الشعاع قرار خواهد گرفت و ممکن است با تأخیر مواجه شود.
الزام آغاز فوری فاز دوم برای پوشش نیازهای آتی
نگاه مدیریت مجتمع به آینده، فراتر از فاز فعلی است. باقریان با اشاره به حجم عظیم مگاپروژه‌های صنعتی در دست اجرای مس سونگون، نیاز انرژی این مجتمع را در سال‌های پیش‌رو بسیار فزاینده توصیف کرد. بر همین اساس، وی بر ضرورت آغاز بی‌درنگ عملیات اجرایی «فاز دوم نیروگاه خورشیدی هریس» تأکید کرد. استدلال وی این است که ظرفیت تولید برق پاک باید همگام با توسعه واحدهای صنعتی رشد کند تا در آینده با ناترازی انرژی و توقف خطوط تولید مواجه نشویم. این نیروگاه قرار است به عنوان الگویی برای توسعه پایدار صنعتی در استان آذربایجان شرقی عمل کند.
***
احداث نیروگاه خورشیدی برای صنایع انرژی‌بری مانند مس، یک راهکار هوشمندانه برای مدیریت ریسک «قطع برق» در پیک تابستان است. تولید ۱۸۰ گیگاوات‌ساعت برق داخلی، هزینه‌های سربار انرژی را در بلندمدت کاهش داده و وابستگی به شبکه سراسری ناپایدار را کم می‌کند. با این حال، گره خوردن تأمین تجهیزات اصلی (پنل‌ها) به بروکراسی واردات، نشان‌دهنده ریسک‌های محیطی کسب‌وکارهای صنعتی در ایران است. تأخیر در این پروژه می‌تواند هزینه‌های فرصت سنگینی (عدم‌النفع تولید مس) به دلیل قطعی احتمالی برق در سال‌های آتی به مجتمع تحمیل کند.