مصطفی سالاری، مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی، در نشستی راهبردی با کانون عالی انجمنهای صنفی کارفرمایی، از برنامه جامع این سازمان برای عبور از ناترازی مالی خبر داد. وی با اشاره به هزینههای ماهانه ۱۲۵ هزار میلیارد تومانی سازمان، از تدوین ۳۲ برنامه عملیاتی شامل راهکارهای درآمدی و کنترل هزینه رونمایی کرد. سالاری همچنین بر دیجیتالیسازی فرآیندها، راهاندازی مجدد شورای تنقیح بخشنامهها و مشارکت فعال ذینفعان در اصلاحات ساختاری تأکید نمود.
تأثیر مستقیم اقتصاد کلان بر معیشت بازنشستگان
مصطفی سالاری، مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی در نشستی تحت عنوان «هماندیشی برای تحولآفرینی»، وابستگی شدید این سازمان به وضعیت اقتصادی و تولید کشور را تشریح کرد. او با اشاره به اینکه «حال سازمان تأمین اجتماعی تابعی از حال تولید است»، از تأثیر مستقیم نوسانات اقتصادی بر منابع ورودی سازمان سخن گفت. سالاری تصریح کرد که پس از تحولات اخیر منطقهای (جنگ ۱۲ روزه) و تحتالشعاع قرار گرفتن فضای کسبوکار، میزان وصولیهای سازمان در ماههای تیر، مرداد و شهریور نسبت به گذشته کاهش یافته است. با این حال، وی تأکید کرد که پرداخت حقوق بازنشستگان اولویت تخطیناپذیر سازمان بوده است. به گفته مدیرعامل، هزینه ماهانه این سازمان بالغ بر ۱۲۵ هزار میلیارد تومان است که ۱۰۰ هزار میلیارد تومان آن صرفاً به پرداخت حقوق مستمریبگیران و بازنشستگان اختصاص مییابد.
بحران رشد نامتعارف بازنشستگان و ناترازی صندوقها
سالاری یکی از چالشهای بنیادین صندوقهای بازنشستگی را عدم تناسب قوانین قدیمی با مقتضیات روز دانست. وی با انتقاد از رویههای جاری، اظهار داشت که اگر قوانین بازنشستگی بر اساس محاسبات دقیق و بهروز اجرا میشد، تعداد فعلی ۵ میلیون نفری مستمریبگیران باید کمتر میبود. به اعتقاد او، قانون تأمین اجتماعی مصوب سال ۱۳۵۴، پاسخگوی نیازهای پیچیده اقتصادی و اجتماعی امروز نیست. عدم اصلاح فرآیندها و بهروزرسانی نشدن قوانین متناسب با تغییرات جمعیتی و اقتصادی، موجب بر هم خوردن تعادل منابع و مصارف شده است. سالاری تأکید کرد که برای تضمین استمرار خدمات به نسلهای آینده، بازنگری فوری و شجاعانه در قوانین و حذف رویههای هزینهزا یک ضرورت اجتنابناپذیر است.
نقشه راه ۳۲ مادهای برای خروج از بحران مالی
مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی از تدوین یک برنامه عملیاتی جامع و اولویتبندی شده برای مقابله با ناترازی مالی خبر داد. این بسته نجات شامل ۲۲ برنامه با هدف افزایش درآمدهای پایدار و ۱۰ برنامه استراتژیک برای کنترل و مدیریت هزینهها است. سالاری اعلام کرد که بخشی از این برنامهها که نیازمند مجوزهای قانونی بوده، به دولت و مجلس ارائه شده است. وی ابراز اطمینان کرد که با تصویب و اجرای دقیق این برنامهها، سازمان تأمین اجتماعی در سالهای آینده به تراز مثبت مالی بازخواهد گشت و از وضعیت شکننده فعلی خارج خواهد شد.
مشارکت ذینفعان در اصلاحات: احیای شورای تنقیح بخشنامهها
سالاری با رویکردی تعاملی، از راهاندازی مجدد و تقویت «شورای تنقیح و تلخیص بخشنامهها» خبر داد. این شورا که با حضور نمایندگان تشکلهای کارگری، کارفرمایی و بازنشستگان فعالیت میکند، نماد مشارکت مستقیم ذینفعان در تصمیمگیریهای کلان است. وی با ذکر مثالهایی از جمله اصلاح آییننامه مشاغل سخت و زیانآور و مسائل بیمهای اقشار خاص (کارگران ساختمانی، معلمان، ورزشکاران و هنرمندان)، تأکید کرد که هیچ تصمیم مهمی بدون نظرخواهی از شرکای اجتماعی اتخاذ نخواهد شد. تشکیل کارگروههای مشترک با کانون عالی کارفرمایی نیز گام عملی دیگری برای نهادینهسازی این مشارکت است.
تحول دیجیتال: پایان دوران کاغذبازی برای کارفرمایان
یکی از محورهای کلیدی سخنان سالاری، حرکت شتابان به سمت هوشمندسازی و خدمات غیرحضوری بود. او اعلام کرد که تحول دیجیتال و ارائه خدمات بر بستر فناوری اطلاعات، دیگر یک انتخاب نیست، بلکه تنها راهکار برای ارتقای سرعت و کیفیت خدمات است. خبر خوش برای کارفرمایان، الکترونیکی شدن فرآیندهای پیچیدهای مانند «محاسبه هوشمند ضریب پیمان» است. این اقدام که در حال اجرایی شدن است، میتواند تحولی بزرگ در کاهش مراجعات حضوری، شفافیت محاسبات و رضایتمندی کارفرمایان ایجاد کند.
***
اعتراف صریح مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی به ناترازی و وابستگی مستقیم درآمدهای این صندوق به نوسانات تولید، هشداری جدی برای ساختار اقتصادی کشور است. وابستگی معیشت ۵ میلیون خانوار به صندوقی که ورودیهای آن (حق بیمه) به شدت متأثر از رکود تورمی و شوکهای خارجی است، ریسک سیستماتیک بالایی دارد. با این حال، تدوین بسته ۳۲ گانه اصلاحی و حرکت به سمت «هوشمندسازی محاسبات بیمهای»، نشاندهنده گذار از مدیریت سنتی به مدیریت مبتنی بر داده و بهرهوری است. موفقیت این طرحها منوط به همراهی نهادهای قانونگذار برای اصلاحات پارامتریک (سن و سابقه بازنشستگی) است، در غیر این صورت کسری نقدینگی همچنان پاشنه آشیل بزرگترین صندوق بیمهای کشور باقی خواهد ماند.