حجتاله صیدی، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، در جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان که در دانشگاه تهران برگزار شد، سرمایهگذاری در حوزه علم و فناوری را مسیر اجتنابناپذیر توسعه اقتصادی خواند. وی با تشریح جایگاه تولید ناخالص داخلی (GDP) به عنوان شاخص اصلی قدرت ملتها، به فاصله معنادار اقتصادهای بزرگ جهان مانند آمریکا (۳۰ هزار میلیارد دلار) و چین (۱۹ هزار میلیارد دلار) اشاره کرد. صیدی سه رکن «تشکیل سرمایه، توسعه فناوری و حکمرانی شایسته» را عوامل حیاتی رشد تولید ناخالص داخلی دانست و بر نقش بازار سرمایه در تأمین مالی این چرخه تأکید کرد.
امیدآفرینی و نقش محوری دانشمندان در مسیر توسعه
حجتاله صیدی، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، در آیین پایانی جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان با محوریت «هوشمندسازی معدن و صنایع معدنی» که روز چهارشنبه ۲۶ آذرماه به میزبانی دانشگاه تهران برگزار شد، سخنرانی کرد. وی در آغاز سخنان خود، بزرگترین افتخار و سرمایه کشور را وجود اندیشمندان و نخبگان علمی دانست و تأکید کرد که برگزاری چنین رویدادهایی فراتر از یک گردهمایی علمی، به تزریق روحیه امید در شریانهای جامعه کمک میکند. به گفته او، امید همان نیروی پیشران و حیاتی است که جامعه را به سمت پویایی و حرکت سوق میدهد.
ارتباط ناگسستنی توسعه فردی و پیشرفت اجتماعی
رییس سازمان بورس با تبیین مفهوم توسعه خاطرنشان کرد که اگرچه توسعه فردی نقطه عزیمت و شروع هر تغییری است، اما این فرایند بدون سرریز شدن به بدنه جامعه ناقص خواهد ماند. هر فردی که دغدغه رشد و تعالی دارد، باید مسئولیت خود را در قبال قرار گرفتن کل جامعه در مسیر پیشرفت ایفا کند. وی تصریح کرد که آرزوی مشترک تمامی بزرگان، نخبگان و آحاد مردم ایران، دستیابی به توسعه پایدار است و کشور ایران با توجه به ظرفیتهایش، شایستگی تصاحب جایگاههای رفیع در تراز جهانی را دارد.
تولید ناخالص داخلی؛ دماسنج قدرت اقتصادی ملتها
صیدی در بخش دیگری از اظهارات خود به مباحث کلان اقتصادی پرداخت و «اقتصاد» را یکی از شاخصهای بنیادین برای سنجش میزان توسعهیافتگی کشورها معرفی کرد. وی توضیح داد برای اینکه بتوانیم پیشرفت را به صورت کمی و دقیق اندازهگیری کنیم، نیازمند متغیرهای استانداردی هستیم که مهمترین آنها «تولید ناخالص داخلی» است. این شاخص به روشنی نشاندهنده وزن و قدرت اقتصادی کشورها در صحنه بینالملل است.
مروری بر آمارهای جهانی و فاصله اقتصادها
وی برای شفافسازی جایگاه اقتصادها، به آمارهای جهانی اشاره کرد و گفت: تولید ناخالص داخلی ایالات متحده آمریکا رقمی در حدود ۳۰ هزار میلیارد دلار است که آن را در صدر قرار داده است. در رتبه دوم، کشور چین با فاصلهای قابل توجه ایستاده که تولید ناخالص داخلی آن حدود ۱۹ هزار میلیارد دلار برآورد میشود. پس از این دو ابرقدرت اقتصادی، کشور ژاپن با عددی نزدیک به ۵ هزار میلیارد دلار در جایگاه سوم جهان قرار گرفته است. کشورهای صنعتی اروپایی نظیر آلمان و انگلستان نیز در رتبههای بعدی جای دارند و این ارقام به وضوح سلسلهمراتب قدرت اقتصادی در جهان امروز را ترسیم میکنند.
سه ضلع کلیدی برای جهش تولید ناخالص داخلی
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، عوامل موثر بر افزایش تولید ناخالص داخلی را در سه مولفه کلیدی و علمی خلاصه کرد: «سرمایهگذاری و تشکیل سرمایه»، «فناوری و دانش» و «حکمرانی شایسته». او تشریح کرد که فرایند تشکیل سرمایه، مأموریت اصلی و ذاتی بازار سرمایه است. از سوی دیگر، شکوفایی علم و فناوری نیز تنها در بستر تأمین مالی صحیح و اعمال حکمرانی خوب امکانپذیر خواهد بود.
پیوند استراتژیک بازار سرمایه و نهاد علم
صیدی با ترسیم چرخهای از تعاملات متقابل، تأکید کرد که بازار سرمایه و حوزه علم و فناوری وابستگی جدی و ارگانیک به یکدیگر دارند. وی برگزاری جشنوارههایی نظیر جشنواره اندیشمندان جوان را حامل پیامی روشن برای سیاستگذاران و فعالان اقتصادی دانست؛ پیامی که ضرورت نگاه جدی و سرمایهگذاری کلان بر روی علم و فناوری را یادآوری میکند. او در پایان از نسل جوان درخواست کرد تا با تلاش خستگیناپذیر، چراغ نوآوری، علم و فناوری را پرفروغتر از همیشه در کشور روشن نگه دارند.
***
سخنان رییس سازمان بورس در جمع نخبگان علمی، تلاشی برای تبیین رابطه میان «بخش واقعی اقتصاد» (تولید و صنعت) و «بخش مالی» (بازار سرمایه) از دریچه فناوری است. تأکید بر تولید ناخالص داخلی (GDP) به عنوان متر اصلی سنجش قدرت، نشان میدهد که مدیران ارشد بازار سرمایه به دنبال تغییر ریلگذاری از اقتصاد منبعمحور به اقتصاد دانشمحور هستند. اشاره به ارقام ۳۰ هزار میلیارد دلاری و ۱۹ هزار میلیارد دلاری اقتصادهای برتر، هشداری درباره فاصله معنادار اقتصاد ایران با پیشروان جهانی است. نکته کلیدی تحلیل صیدی، معرفی «حکمرانی شایسته» به عنوان ضلع سوم مثلث توسعه است؛ اعترافی مهم که نشان میدهد تزریق پول (سرمایه) و وجود دانش (فناوری) بدون مدیریت صحیح (حکمرانی) منجر به رشد GDP نخواهد شد. تمرکز جشنواره بر «هوشمندسازی معدن» نیز سیگنالی برای هدایت نقدینگی بازار بورس به سمت صنایع مزیتدار اما نیازمند نوسازی تکنولوژیک است.