*رشد پایدار اقتصاد و نقش کلیدی خدمات
در نهماهه نخست ۱۴۰۳، اقتصاد ایران رشد ۳ درصدی تولید ناخالص داخلی را ثبت کرد و بخش خدمات با سهم ۴۹ درصدی، نقشی محوری در این توسعه ایفا کرد. افزایش چشمگیر در زیربخشهایی چون “هنر”، “سرگرمی”، “ورزش” و خدمات متفرقه سبب شد تا جایگاه گروه خدمات بهعنوان موتور بیرقیب رشد اقتصادی محکمتر شود. این روند رشد با حرکت روبهجلوی حوزههایی مانند اطلاعات و ارتباطات (با رشد ۱۷ درصدی) و رونق عمدهفروشی و خردهفروشی، سیمای جدیدی از تحول در اقتصاد خدماتمحور ایران ترسیم کرده است.
*رکورد تاریخی در تولید و صادرات نفت خام
در زمستان ۱۴۰۳، میانگین روزانه تولید نفت خام ایران به ۳ میلیون و ۲۳۰ هزار بشکه جهش یافت که بالاترین رقم در سالهای اخیر است. این رقم نهتنها بیانگر جهش تولید، بلکه نتیجه بهکارگیری فناوریهای نوین و مدیریت راهبردی منابع ملی بهشمار میرود. صادرات نفتی نیز با ثبت ۱۵.۸ میلیارد دلار، جایگاه برتر ایران در بازارهای منطقهای و جهانی را تثبیت و تأمین امنیت انرژی منطقه را تقویت کرد.
*جهش بیسابقه صادرات غیرنفتی و تنوع بازارهای هدف
صادرات غیرنفتی ایران در زمستان با عبور از مرز ۱۱.۴۳ میلیارد دلار به رکورد تازهای دست یافت. تنوع بخشی محصولات صادراتی و حضور مؤثر صنایع پتروشیمی، معدنی، صنعتی و کشاورزی در بازارهای هدف به مدد فعالیت واحدهای دانشی و زیرساختهای لجستیکی محقق شد. این عملکرد، چهرهای نوین از قدرت صادراتی ایران و ظرفیت بالای محصولات دانشبنیان را به تصویر کشید.
*رشد چشمگیر بازار سرمایه و اعتماد سرمایهگذاران
شاخص کل بورس تهران با ثبت عدد تاریخی ۲,۷۱۰,۰۰۰ واحد و رشد کمسابقه ارزش کل بازار، حکایت از افزایش جذابیت برای سرمایهگذاران داخلی و خارجی دارد. روند صعودی دیگر شاخصها از جمله شاخصهای مالی و صنعتی، نشانه بارزی از پویایی بازار و میدان دادن به عرضه اولیه شرکتهای جدید و استقبال پرشتاب سرمایهها است.
*ثبات ارز و نقش برجسته بانک مرکزی
در این فصل، مدیریت بازار ارز به نقطه عطف رسید؛ متوسط نرخ دلار در بازار آزاد و مرکزی به نزدیکی ۵۰۵ هزار ریال تثبیت شد. اتخاذ رویکرد علمی در ذخایر ارزی و مدیریت بانک مرکزی سبب شد تا بازار از نوسانات شدتیافته مصون بماند و اعتماد فعالان اقتصادی به محیط کلان افزایش یابد.
*جهش سرمایهگذاری و نوسازی صنعت
افزایش تشکیل سرمایه ثابت در بخشهای تولیدی و زیربنایی معناگر امید به رونق پایدار بود. این سرمایهگذاریها، بهویژه در صنعت و ساختمان، محرک نوسازی زیرساختها و افزایش ظرفیت تولید شد و پیامی روشن برای آینده اشتغال، رشد پایدار و ارتقای فناوری در کشور ارسال کرد.
*تحول در کشاورزی و تقویت تولید داخلی
رشد ۴.۴ درصدی تولیدات زراعی و ۸ درصدی محصولات باغی، در کنار پیشرفت دامپروری به میزان ۴.۲ درصد، نشان داد که بخش کشاورزی ایران با عبور از رکود سنتی، یکی از وزنههای اصلی افزایش تولید ناخالص داخلی و تامین امنیت غذایی شده است.
*بهبود مصرف و افزایش رفاه خانوارها
پس از یک دوره رکود، روند مصرف خانوارها در زمستان ۱۴۰۳ با رشد ۳ درصدی معکوس شد که نشانهای مثبت از رشد قدرت خرید، بهبود سطح معیشت و بازگشت اعتماد عمومی به سیاستهای اقتصادی است. این امر انعکاسدهنده تأثیر سیاستهای حمایتی دولت و بازار است.
*پویایی بازار کار و جذب نیروهای جوان
نرخ مشارکت اقتصادی با ۴۱.۷ درصد افزایش یافت و نرخ بیکاری، بهویژه در قشر جوانان، کاهش محسوسی را تجربه کرد. این فرآیند، مرهون شکوفایی بخشهای صنعت، خدمات و کشاورزی، همچنین رشد استارتاپها و جذب فارغالتحصیلان بود و آینده روشنی برای نیروی کار کشور ترسیم کرد.
*تقویت زیرساختهای پولی و اعتباری
در زمستان ۱۴۰۳، نظام بانکی کشور با افزایش پایه پولی، رشد شبهپول و کنترل نقدینگی، زمینه حمایت از تولید را فراهم ساخت. تراز مطلوب حسابهای تجاری و ارتقای مبادلات بینالمللی نشاندهنده هماهنگی ارکان پولی و بانکی با نیازهای اقتصاد ملی بود.
***
زمستان ۱۴۰۳ را باید یکی از فصول طلایی اقتصاد ایران دانست؛ دورهای که سیاستگذاری سنجیده، هماهنگی میان دولت و بخش خصوصی و مدیریت هدفمند بانک مرکزی باعث شد بسیاری از معیارهای کلیدی رشد، رکوردهایی نوین رقم بزنند. تکانههای مثبت در حوزه نفت، صادرات غیرنفتی، سرمایهگذاری و بازار پول زمینهای برای تثبیت ثبات و گشایش افقهای تازه پیشرفت اقتصادی بود. این دستاوردها نهتنها فضای داخلی کسبوکار را بهبود داده، بلکه ایران را به عنوان یک بازیگر فعال مجدد در اقتصاد منطقهای و جهانی مطرح کردهاند. آینده اقتصاد ایران اکنون با اتکای به ظرفیتهای داخلی، تحرک بخش خصوصی و راهبردهای هوشمندانه، از فرصتهای نوینی برای پیشرفت و رقابت برخوردار است.