*جایگاه جهانی؛ ذخایر ۲۷.۳ تریلیون دلاری
به گفته داریوش اسماعیلی، معاون وزیر صمت و رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، ایران با حدود ۲۷.۳ تریلیون دلار ذخایر منابع طبیعی و معدنی، در رتبه پنجم جهان قرار دارد. این جایگاه ایران را پس از کشورهایی چون آمریکا، روسیه، عربستان و کانادا، در میان بزرگ‌ترین مالکان منابع معدنی دنیا قرار داده است و مزیت رقابتی مهمی برای توسعه پایدار اقتصادی محسوب می‌شود.
*ظرفیت بهره‌برداری؛ تنها ۲ درصد از ذخایر شناسایی‌شده
در حالی که سهم ایران از ذخایر جهانی چشمگیر است، تاکنون فقط دو درصد از ظرفیت‌های معدنی به‌طور رسمی شناسایی و کشف شده است. از مجموع ۱۴۰۰ میلیارد دلار ذخایر بخش معادن، تنها حدود ۲۹ میلیارد دلار کشف شده که همین امر اهمیت شتاب‌بخشی به طرح‌های اکتشافی را دوچندان می‌کند. اسماعیلی ابراز امیدواری کرد که در دولت چهاردهم و با راهبری وزارت صمت، سهم شناسایی و اکتشاف مواد معدنی به‌طور قابل توجهی افزایش یابد.
*فرآوری مواد معدنی؛ فرصت خلق ۱۰ هزار میلیارد دلار ارزش
رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور با تاکید بر قابلیت‌های فرآوری مواد معدنی، خاطرنشان کرد اگر ایران بتواند فرآوری مواد معدنی را به سطح استاندارد جهانی ارتقا دهد، امکان دستیابی به بیش از ۱۰ هزار میلیارد دلار ارزش افزوده وجود خواهد داشت. این تحول نیازمند توسعه صنایع پایین‌دستی و نوآوری‌های فناورانه در بخش معدن است.
*نقش ویژه وزیر صمت؛ حمایت برای ورود بخش خصوصی
اسماعیلی، نقش مهندس اتابک وزیر صمت را در شتاب‌دهی به توسعه صنعت معدن حیاتی دانست و تصریح کرد حمایت‌ها و هدایت‌های مدبرانه وزیر، امیدها برای ارتقای جایگاه جهانی ایران را افزایش داده است. تاکنون با تاکیدات ویژه ایشان، مسیر برای حضور بخش خصوصی و استفاده حداکثری از ظرفیت‌های داخلی تسهیل شده و زیرساخت‌های ضروری در حال بهره‌برداری قرار دارند.
*حمایت از سرمایه‌گذاری خصوصی و هم‌افزایی تیمی
معاون وزیر صمت شرط بهره‌برداری حداکثری از ذخایر و دستیابی به توسعه پایدار را ورود مؤثر و گسترده بخش خصوصی و سرمایه‌گذاری هدفمند دانست. به گفته اسماعیلی، همکاری همگرا بین دولت و بخش خصوصی می‌تواند به تسریع اکتشافات، فرآوری و توسعه صادرات معدنی منجر شود.
*تجربه در حوزه مس و اهمیت اکتشاف
اسماعیلی با اشاره به سابقه خود به‌عنوان رئیس هیات تحقیق و تفحص مس در مجلس، عنوان کرد که چالش فرآوری مس ورزقان ناشی از کمبود میزان ماده معدنی، برخاسته از ضعف اکتشاف بوده است. این درس‌آموخته به اهمیت کلان شناسایی دقیق ذخایر برای خلق ارزش اقتصادی اشاره دارد.
*رویکرد جدید در سیستان و بلوچستان؛ فعال‌سازی بزرگ‌ترین معدن مس خاورمیانه
به گفته اسماعیلی، استان سیستان و بلوچستان با رویکرد توسعه‌ای دولت چهاردهم و پیگیری‌های ویژه مهندس اتابک وزیر صمت، شاهد تحولات چشمگیری است. اکنون طرح بهره‌برداری از بزرگ‌ترین معدن مس خاورمیانه در این استان کلید خورده است. این اقدام در حالی صورت می‌گیرد که در آن سوی مرز و در کشور پاکستان، یکی از عظیم‌ترین معادن مس و طلا جهان قرار دارد؛ اما در خاک ایران، سال‌ها به سبب ضعف اکتشاف و برنامه‌ریزی، از این ظرفیت بهره‌برداری نشده بود.
***
ایران با تکیه بر ذخایر سترگ معدنی الهام‌بخش رشد اقتصاد غیرنفتی است. اما روند شناسایی و بهره‌برداری از این ذخایر هنوز با ظرفیت واقعی فاصله معناداری دارد. سیاست حمایت از ورود بخش خصوصی، ارتقای فرآوری و تحرک جدی دولت جدید در مناطق استراتژیک مانند سیستان و بلوچستان، این فرصت را پیش روی اقتصاد ایران می‌گذارد تا هم ارزآوری چشمگیری ایجاد کند و هم موازنه صادرات غیرنفتی را تقویت نماید. ابتکارات مدیریتی وزیر صمت، همراه با تجربیات میدانی مدیران اکتشاف، ترسیم‌کننده آینده‌ای است که ایران را به قطب معدنی ارزش‌آفرین منطقه و جهان بدل خواهد کرد.
