رشد 26 درصدی ارزش معاملات بورس انرژی
محمد نظیفی، مدیرعامل بورس انرژی ایران، اعلام کرد مجموع ارزش معاملات این بازار از ابتدای سال جاری تاکنون به 125 هزار میلیارد تومان رسیده است. این رقم نشان‌دهنده رشدی معادل 26 درصد در مقایسه با دوره مشابه سال گذشته است. از این مبلغ، 85 هزار میلیارد تومان به بازارهای هیدروکربوری اختصاص دارد. همچنین بازار برق 26 هزار میلیارد تومان و ابزارهای مالی و گواهی صرفه‌جویی 4200 میلیارد تومان از معاملات را به خود اختصاص داده‌اند.
ابزارهای نوین برای بحران آب و محیط زیست
بورس انرژی ایران با تمرکز بر توسعه پایدار، در حال ایجاد ابزارهای مالی جدیدی است. نظیفی تشریح کرد گواهی صرفه‌جویی آب با همکاری شرکت‌های آب و فاضلاب کشور در دست طراحی و راه‌اندازی است. علاوه بر این، پروژه ایجاد بازار کربن با مشارکت فعال سازمان محیط زیست در حال شکل‌گیری است. این ابزارها در کنار گواهی‌های صرفه‌جویی انرژی در حوزه‌های برق و گاز، نشان از باور بنیادین بورس انرژی به نقش مردم و بنگاه‌ها در مدیریت بهینه منابع دارد.
جزئیات عملکرد بازارها: هیدروکربن‌ها در صدر
بر اساس گزارش عملکرد سال 1403 تاکنون، ارزش کل معاملات بورس انرژی 330 هزار میلیارد تومان ثبت شده است. بازار هیدروکربوری با ارزش 280 هزار میلیارد تومان، بیش از 80 درصد از کل معاملات را به خود اختصاص داده است. از این میزان، حدود 70 درصد معاملات در رینگ بین‌الملل انجام گرفته است. در این رینگ، گاز مایع با 50 هزار میلیارد تومان، نفتای کامل با 35 هزار میلیارد تومان و نفت سفید با 22 هزار میلیارد تومان بیشترین ارزش معامله را داشته‌اند.
عملکرد درخشان در بازارهای برق و آب
در حوزه برق، طی سال گذشته عملکرد قابل توجهی به ثبت رسید. معاملات برق سبز به ارزش بیش از 2600 میلیارد تومان برای 660 هزار مگاوات‌ساعت انجام شد. همچنین 18 میلیون مگاوات‌ساعت برق فیزیکی به ارزش 5400 میلیارد تومان و 99 میلیون مگاوات‌ساعت برق مشتقه با ارزشی بالغ بر 11000 میلیارد تومان معامله شدند. در حوزه آب‌های نامتعارف نیز، 300 هزار مترمکعب آب به فروش رسیده که این بازار در ابتدای مسیر توسعه خود قرار دارد.
تأمین مالی 6 هزار میلیارد تومانی پروژه‌ها
بورس انرژی نقش مهمی در تأمین مالی پروژه‌ها از طریق ابزارهای خود ایفا می‌کند. در سال گذشته، 15 هزار میلیارد تومان تأمین مالی از این طریق انجام شد. این روند در سال جاری نیز ادامه داشته و تا پایان تیرماه، پروژه‌هایی به ارزش 6 هزار میلیارد تومان در این بازار تأمین مالی شده‌اند. انتظار می‌رود با توسعه ابزارهایی مانند اوراق سلف برای پروژه‌های آب‌شیرین‌کنی، این ارقام رشد چشمگیری داشته باشند.
اهداف کلان برای حل ناترازی انرژی
مدیرعامل بورس انرژی ایران، اهداف آینده این نهاد را در راستای حل ناترازی انرژی کشور تشریح کرد. ایجاد مرجعیت قیمتی، افزایش عمق بازار، و توسعه ابزارهای سرمایه‌گذاری از محورهای اصلی است. بهبود زیرساخت‌های فناوری و تقویت تعاملات بین‌المللی نیز در دستور کار قرار دارد. بر اساس برنامه هفتم توسعه، افزایش سهم معاملات برق تا سطح 60 درصد و افزایش عرضه نفت خام در بازار فیزیکی از اهداف کلیدی محسوب می‌شود.
***
بورس انرژی ایران با تمرکز بر ابزارهای نوین مالی، خود را به عنوان یک راهکار ساختاری برای چالش‌های مزمن کشور در حوزه انرژی، آب و محیط زیست معرفی می‌کند. رشد 26 درصدی ارزش معاملات نشان‌دهنده افزایش اعتماد و عمق این بازار است. معرفی قریب‌الوقوع گواهی صرفه‌جویی آب و بازار کربن، گامی هوشمندانه برای قیمت‌گذاری و مدیریت بهینه منابع کمیاب از طریق سازوکارهای شفاف بازار است. این اقدامات نه تنها به حل ناترازی کمک می‌کند، بلکه با ایجاد مرجعیت قیمتی و جذب سرمایه، جایگاه ایران را در نقشه انرژی منطقه تقویت می‌نماید. عملکرد موفق در تأمین مالی پروژه‌ها نیز ظرفیت بالای این بورس برای حمایت از توسعه زیرساخت‌های ملی را اثبات می‌کند.
