معاون وزیر صمت، وجیه‌الله جعفری، با تأکید بر اینکه ایمنی معادن زغال‌سنگ خط قرمز این وزارتخانه است، از تدوین «قانون ارتقا و توسعه معادن زغال‌سنگ» با همکاری مجلس خبر داد. او اعلام کرد معادنی که نواقص ایمنی را رفع نکنند، با تعطیلی یا سلب صلاحیت مواجه خواهند شد. جعفری همچنین بر لزوم تنوع‌بخشی به مواد اولیه و جایگزینی خوراک صنایع معدنی برای کاهش فشار واردات و پایداری تولید تأکید کرد و از حمایت دولت از طرح‌های نوآورانه در این حوزه خبر داد.
ایمنی معادن؛ خط قرمز وزارت صمت
وجیه‌الله جعفری، معاون امور معادن و فرآوری وزارت صمت، ایمنی در معادن را خط قرمز این وزارتخانه توصیف کرد. او تصریح نمود که هیچ‌گونه اغماضی در این حوزه پذیرفته نخواهد شد. این اظهارات در مراسم کلنگ‌زنی مینی‌پلنت SMR و تصفیه‌خانه پساب مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران و پس از حادثه اخیر معدن زغال‌سنگ طبس بیان شد.
نظارت مستمر و برخورد با معادن ناایمن
معاون وزیر صمت از اجرای چندین دوره بازدید نظارتی ویژه از معادن زغال‌سنگ با همکاری سازمان نظام مهندسی خبر داد. او افزود که قراردادهای جدیدی برای پایش مستمر ایمنی در حال اجرا است. به گفته جعفری، معادلاتی که نتوانند نواقص ایمنی شناسایی‌شده را برطرف کنند، با اقدامات جدی مانند تعطیلی یا سلب صلاحیت روبرو خواهند شد.
قانون ارتقای معادن زغال‌سنگ در راه صحن مجلس
یکی از مهم‌ترین اقدامات برای تقویت این بخش، تدوین «قانون ارتقا و توسعه معادن زغال‌سنگ کشور» است. این قانون با همکاری کمیسیون صنایع و معادن مجلس و فعالان بخش خصوصی آماده شده است. جعفری اعلام کرد این طرح به‌زودی برای بررسی و تصویب نهایی در صحن علنی مجلس شورای اسلامی مطرح خواهد شد. هدف اصلی این قانون، ارتقای سطح ایمنی و فراهم کردن زمینه توسعه پایدار معادن زغال‌سنگ است.
تنوع‌بخشی به مواد اولیه؛ یک راهبرد کلیدی
جعفری یکی از محورهای راهبردی وزارتخانه را تنوع‌بخشی به مواد اولیه و جایگزینی خوراک صنایع معدنی عنوان کرد. او توضیح داد که ذخایر سنگ‌آهن مگنتیتی محدودیت‌های مشخصی دارند. برای تضمین پایداری زنجیره تولید فولاد، حرکت به سمت فناوری‌ها و نوآوری‌های جایگزین ضروری است.
چالش واردات و لزوم سرمایه‌گذاری در فرآوری داخلی
معاون وزیر صمت به چالش‌های تأمین بوکسیت و نفلین‌سینیت در صنایع آلومینیوم نیز اشاره کرد. وی اظهار داشت: «امروز ناچار به واردات پودر آلومینیوم هستیم». او تأکید کرد که با سرمایه‌گذاری در فرآوری ذخایر داخلی می‌توان بخش قابل توجهی از این نیاز را تأمین و وابستگی ارزی کشور را کاهش داد.
حمایت از نوآوری و طرح‌های دانش‌بنیان
وزارت صمت از طرح‌های نوآورانه و فناورانه در بخش معدن حمایت کامل می‌کند. جعفری با اشاره به تجربیات ناموفق گذشته در تبدیل هماتیت به مگنتیت، عنوان کرد که روش‌های جدیدی در حال آزمایش هستند که می‌توانند مسیری پایدارتر ایجاد کنند. او افزود سازمان توسعه و وزارت صمت آماده حمایت از این طرح‌ها و اتصال آن‌ها به دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان هستند. برای افزایش انگیزه، معافیت‌هایی در حوزه حقوق دولتی برای نوآوران پیش‌بینی شده است.
***
سیاست‌گذاری جدید وزارت صمت نشان‌دهنده یک چرخش راهبردی دوگانه در بخش معدن است. از یک سو، با تدوین قانون اختصاصی و تشدید نظارت‌ها، این وزارتخانه به دنبال افزایش ضریب ایمنی و استانداردسازی معادن پرخطر زغال‌سنگ است که می‌تواند به پایداری تولید در زنجیره فولاد کمک کند. از سوی دیگر، تأکید بر تنوع‌بخشی مواد اولیه و حمایت از فرآوری ذخایر داخلی مانند هماتیت و بوکسیت، یک رویکرد هوشمندانه برای کاهش وابستگی به واردات و مقابله با محدودیت منابع استراتژیک محسوب می‌شود. موفقیت این برنامه‌ها به میزان سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و پیوند موثر صنعت با دانش فنی نخبگان بستگی دارد و می‌تواند امنیت تأمین مواد اولیه صنایع معدنی را در بلندمدت تقویت کند.
