فولاد مبارکه با اتخاذ رویکرد «اقتصاد چرخشی» به مقابله فعال با چالش‌های ناترازی انرژی و کمبود آب پرداخته است. محسن ستاری از هدف‌گذاری برای تأمین ۲۰ درصد برق مورد نیاز شرکت از منابع تجدیدپذیر خبر داد که شامل بهره‌برداری از ۱۲۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی و برنامه‌ریزی برای ۲۰۰ مگاوات انرژی بادی است. همچنین، فاز نخست پروژه عظیم انتقال آب به این مجتمع صنعتی ظرف ۲ هفته آینده به بهره‌برداری رسمی می‌رسد.
پایان رویکرد انفعالی در برابر ناترازی انرژی
محسن ستاری، رئیس تولید آب سرد و گرم، دمین و بخار گروه فولاد مبارکه، در پنل تخصصی مدیریت انرژی، استراتژی این شرکت را تشریح کرد. وی تأکید کرد که فولاد مبارکه در مواجهه با قطعی‌های مکرر برق و گاز، سیاست سکوت یا انفعال را کنار گذاشته است. مدیران این مجموعه صنعتی از سال‌ها قبل، برنامه‌ریزی دقیقی را برای خودتأمینی انرژی آغاز کرده‌اند. احداث نیروگاه‌های سیکل ترکیبی پیشرفته کلاس F یکی از اقدامات زیربنایی در این راستا بوده است. این نیروگاه‌ها راندمان تولید برق را افزایش می‌دهند و وابستگی به شبکه سراسری را در اوج بار مصرف کاهش می‌دهند.
تأمین ۲۰ درصد برق از منابع تجدیدپذیر؛ خورشید و باد
بخش مهمی از نقشه راه فولاد مبارکه، حرکت به سمت انرژی‌های پاک بر اساس استانداردهای اقتصاد چرخشی است. ستاری اعلام کرد که این شرکت هدف‌گذاری کرده تا ۲۰ درصد از کل انرژی الکتریکی مورد نیاز خود را از منابع تجدیدپذیر تأمین کند. پروژه احداث نیروگاه خورشیدی ۶۰۰ مگاواتی در کوه‌های اصفهان نماد این تغییر رویکرد است. تاکنون ۱۲۰ مگاوات از این ظرفیت وارد مدار شده و به شبکه برق شرکت متصل گردیده است. علاوه بر انرژی خورشیدی، فولاد مبارکه سرمایه‌گذاری در انرژی بادی را نیز آغاز کرده است. طبق برنامه، احداث یک نیروگاه بادی با ظرفیت ۲۰۰ مگاوات در منطقه بادخیز سنگان در دستور کار اجرایی قرار دارد.
انقلاب آبی؛ از بازچرخانی پساب تا انتقال آب اقیانوس
مدیریت منابع آبی، دیگر محور حیاتی در پایداری تولید فولاد است. ستاری فولاد مبارکه را پیشروترین صنعت کشور در استفاده از پساب‌های شهری دانست. این شرکت با اجرای سیستم‌های تصفیه پیشرفته، بازچرخانی کامل پساب داخلی را محقق کرده است. همچنین خرید و تصفیه پساب شهرهای اطراف، فشار بر منابع آب شیرین منطقه را به حداقل رسانده است. در حوزه تأمین آب پایدار، پروژه انتقال آب در ۲ فاز اصلی تعریف شده است. فاز اول که شامل خط انتقال از مسیر چادرملو و کرمان به سمت اصفهان است، مراحل پایانی را طی می‌کند. انتقال آزمایشی آب در این خط آغاز شده و طی ۱ یا ۲ هفته آینده به بهره‌برداری رسمی می‌رسد. فاز دوم نیز شامل انتقال آب از دریای عمان است که به دلیل اتصال به اقیانوس، چالش‌های زیست‌محیطی شوری آب را حذف می‌کند.
الزامات جهانی کربن‌زدایی و سه رکن اقتصاد چرخشی
چالش انتشار کربن، تهدیدی جدی برای آینده صادرات فولاد محسوب می‌شود. رئیس تولید انرژی فولاد مبارکه با اشاره به سهم ۷ درصدی صنعت فولاد در تولید کربن جهانی، هشدارهای لازم را در خصوص قوانین سخت‌گیرانه اتحادیه اروپا داد. محدودیت‌های وارداتی جدید اروپا برای محصولات کربن‌بر، شرکت‌های ایرانی را ملزم به تغییر سریع فرآیندها کرده است. فولاد مبارکه استراتژی خود را بر ۳ اصل بنیادین اقتصاد چرخشی استوار کرده است: “حفاظت از منابع اولیه”، “کاهش مصرف انرژی در فرآیند تولید” و “بازیافت و استفاده مجدد از ضایعات”. اجرای مستمر این سیاست‌ها، بقای شرکت در بازارهای جهانی را تضمین می‌کند.
تعامل شفاف با جامعه و محیط‌زیست
ستاری در بخش پایانی سخنانش، بر اهمیت مسئولیت اجتماعی و شفافیت عملکرد زیست‌محیطی تأکید کرد. فولاد مبارکه درهای خود را به روی نهادهای نظارتی باز کرده است. همکاری نزدیک با سازمان حفاظت محیط‌زیست، ادارات استانی و سازمان‌های مردم‌نهاد (NGO) بخشی از این تعامل است. برگزاری نشست‌های مشورتی، بازدیدهای دانشجویی و ارائه گزارش‌های منظم، اعتماد ذینفعان را جلب کرده است. مدیران فولاد مبارکه دغدغه‌های محیط‌زیستی را نه مانعی برای تولید، بلکه محرکی برای ارتقای تکنولوژی و کیفیت می‌دانند. حفظ سلامت کارکنان و آرامش جامعه پیرامونی، خط قرمز و اولویت غیرقابل تغییر این سازمان است.
***
اظهارات مدیران فنی فولاد مبارکه نشان‌دهنده گذار این شرکت از یک «مصرف‌کننده صرف» به یک «تولیدکننده خودتامین» در حوزه یوتیلیتی (آب و برق) است. سرمایه‌گذاری‌های سنگین در نیروگاه‌های خورشیدی و بادی و همچنین ابرپروژه انتقال آب، ریسک توقف تولید ناشی از ناترازی‌های ملی را به شدت کاهش می‌دهد. از سوی دیگر، تمرکز بر اقتصاد چرخشی و کاهش کربن، اقدامی هوشمندانه برای حفظ بازارهای صادراتی در برابر قوانین مالیاتی کربن (مانند CBAM) در آینده نزدیک است. این رویکرد، پایداری عملیاتی و اقتصادی بزرگترین فولادساز خاورمیانه را تضمین می‌کند.
