دو ابرپروژه ریلی استراتژیک «میانه-اردبیل» و «چابهار–زاهدان» با تکیه بر تولیدات داخلی ذوب‌آهن اصفهان به مراحل پایانی خود نزدیک شده‌اند. ذوب‌آهن اصفهان با تولید ۵۴۵۵۰ تن ریل استاندارد در ۸ ماهه نخست سال، رکورد جدیدی ثبت کرده و تاکنون بیش از ۷۹۰۰۰ تن ریل به این دو پروژه کلیدی تحویل داده است. سرعت ریل‌گذاری در محور شرق کشور به رکوردهای بی‌سابقه ۵۰ کیلومتر در ماه رسیده و اتصال تنها بندر اقیانوسی ایران به شبکه ریلی تا پایان امسال محقق خواهد شد.
رکوردشکنی تولید و تحویل ریل در ذوب‌آهن اصفهان
ذوب‌آهن اصفهان به عنوان تنها تولیدکننده ریل در منطقه غرب آسیا، نقش محوری در پیشبرد طرح‌های زیرساختی ایفا می‌کند. این مجتمع صنعتی موفق شده است با رعایت دقیق استاندارد اروپایی (EN-13674)، رکورد تولید ۵۴۵۵۰ تن انواع ریل را در ۸ ماهه سال جاری به ثبت برساند. طبق آمارهای رسمی، این شرکت برای پروژه راه‌آهن میانه-اردبیل تاکنون ۱۹۰۰۰ تن ریل ۶۰E۱ با گرید R۲۶۰ به شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل تحویل داده است. نکته قابل توجه این است که ۴۰۰۰ تن از این محموله، تنها از خردادماه سال جاری تاکنون تولید و ارسال شده است که نشان‌دهنده شتاب‌گیری روند تأمین تجهیزات است.
تسریع در پیشرفت محور استراتژیک چابهار-زاهدان
در جبهه جنوب شرق کشور، حجم همکاری ذوب‌آهن با قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء بسیار گسترده‌تر بوده است. تاکنون بیش از ۶۰۰۰۰ تن ریل ۶۰E۱ با گرید R۲۶۰ برای ابرپروژه راه‌آهن چابهار-زاهدان تأمین شده است. از این میزان، بیش از ۲۰۰۰۰ تن مربوط به پارت‌های تحویلی در سال جاری است که مستقیماً در سرعت‌بخشی به عملیات اجرایی نقش داشته است. هوشنگ بازوند، مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور، پیشرفت فیزیکی این پروژه حیاتی را بیش از ۸۶ درصد اعلام کرده است که نویدبخش بهره‌برداری قریب‌الوقوع از این کریدور ترانزیتی است.
شمارش معکوس برای افتتاح راه‌آهن میانه-اردبیل
وضعیت در پروژه شمال غرب کشور نیز بسیار امیدوارکننده گزارش می‌شود. راه آهن میانه-اردبیل اکنون به پیشرفت فیزیکی ۹۵ درصدی رسیده است. از مجموع ۱۸۷ کیلومتر ریل‌گذاری طراحی شده برای این مسیر، عملیات اجرایی ۱۷۹ کیلومتر آن به پایان رسیده است که ۱۷۲.۵ کیلومتر آن مربوط به خط اصلی مسیر است. به گفته مقامات مسئول، تنها ۸ کیلومتر تا اتصال نهایی باقی مانده و تیم‌های اجرایی با سرعت متوسط ۴۰۰ متر در روز مشغول ریل‌گذاری هستند تا این پروژه ملی را در کوتاه‌ترین زمان ممکن به خط پایان برسانند.
غلبه مهندسی ایرانی بر دشوارترین مسیر ریلی
اهمیت پروژه اردبیل تنها در اتصال مرکز استان به شبکه ریلی خلاصه نمی‌شود، بلکه اجرای آن یک شاهکار مهندسی محسوب می‌گردد. عباس خطیبی، معاون شرکت ساخت، این مسیر ۱۷۵ کیلومتری را یکی از سخت‌ترین خطوط ریلی کشور توصیف کرده است. وجود ۹۱ دستگاه تونل و گالری به طول ۳۲ کیلومتر و همچنین احداث ۲۹ پل خاص، باعث شده است تا حدود ۲۲ درصد از کل این مسیر را ابنیه فنی پیچیده تشکیل دهد. عبور موفق از این عوارض طبیعی سخت‌گذر با استفاده از ریل ملی، توانمندی فنی مهندسان و کیفیت محصولات داخلی را به اثبات رسانده است.
ثبت رکورد تاریخی ریل‌گذاری در محور شرق
در پروژه چابهار–زاهدان، سرعت عملیات اجرایی رکوردهای تاریخی کشور را جابه‌جا کرده است. تنها در مهرماه امسال، ۵۰ کیلومتر ریل‌گذاری انجام شده که یک رکورد ملی محسوب می‌شود. آمارها نشان می‌دهد در یک سال گذشته ۳۰۰ کیلومتر ریل‌گذاری در این محور انجام شده است، در حالی که میانگین ریل‌گذاری کشور در دو دهه گذشته حداکثر ۲۰۰ کیلومتر در سال بوده است. در حال حاضر، فاصله باقی‌مانده در قطعه خاش به ایرانشهر به کمتر از ۱۰ کیلومتر رسیده و ایستگاه ایرانشهر ظرف یک ماه آینده تکمیل و تا دو ماه دیگر آماده بهره‌برداری خواهد بود.
اتصال بندر اقیانوسی به شبکه سراسری تا پایان سال
پیشرفت در سایر قطعات محور شرق نیز محسوس است؛ محدوده ایرانشهر–نیکشهر به پیشرفت ۷۱ درصدی و مسیر چابهار–نیکشهر به پیشرفت ۸۲ درصدی دست یافته است و تنها ۴۷ کیلومتر تا تکمیل نهایی فاصله دارد. مسئولان وزارت راه و شهرسازی با اتکا به این روند پرشتاب اعلام کرده‌اند که ریل تا پایان سال جاری به چابهار خواهد رسید. این رویداد تاریخی، بندر اقیانوسی ایران را به شبکه ریلی متصل می‌کند و جایگاه کشور را در کریدورهای ترانزیتی بین‌المللی شمال-جنوب به طرز چشمگیری ارتقا خواهد داد.
***
همگرایی توان تولیدی ذوب‌آهن اصفهان با نیازهای عمرانی کشور، مدل موفقی از «اقتصاد مقاومتی» را به نمایش گذاشته است. تأمین ریل پروژه‌های استراتژیک از داخل، ضمن جلوگیری از خروج مقادیر قابل توجهی ارز، ریسک تحریم‌ها در پروژه‌های زیربنایی را خنثی کرده است. تکمیل راه‌آهن چابهار و اردبیل، علاوه بر منافع اجتماعی و محرومیت‌زدایی، ظرفیت ترانزیتی کشور را میلیون‌ها تن افزایش می‌دهد که درآمدی پایدار و ارزی برای اقتصاد ملی به همراه خواهد داشت. رکوردشکنی در سرعت اجرا، نشان‌دهنده بلوغ فنی پیمانکاران و تأمین‌کنندگان داخلی است.
