گزارشهای رسمی شرکت سپردهگذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات) از تداوم استقبال مردم از بازار سرمایه حکایت دارد. در 8 ماه نخست سال 1404، بیش از 615 هزار کد بورسی جدید صادر شده است. ماه آبان با ثبت رشد 18 درصدی نسبت به سال گذشته، نشاندهنده بازگشت رونق نسبی به ورود سرمایهگذاران است. همچنین تغییرات جدید در نحوه احراز هویت کارگزاریها، امنیت اطلاعات سهامداران را دوچندان کرده است.
جهش آماری در هشتمین ماه سال
شرکت سپردهگذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، جدیدترین آمار عملکرد سامانه سجام را منتشر کرد. بر اساس این دادهها، در آبان سال جاری تعداد 85295 سهامدار جدید مراحل ثبتنام خود را تکمیل کردند. این آمار در مقایسه با بازه زمانی مشابه در سال گذشته (آبان 1403) نشاندهنده یک جهش قابل توجه است. دادهها حاکی از آن است که میزان ثبتنامها رشدی معادل 18 درصد را تجربه کرده است. همچنین در بخش احراز هویت که مرحله نهایی ورود به بازار است، تعداد 78699 نفر موفق به تکمیل فرآیند شدند که این شاخص نیز رشد 16 درصدی داشته است.
کارنامه عملکردی سجام از ابتدای سال 1404
بررسی روند 8 ماهه نشان میدهد که بازار سرمایه با نوسانات مختلفی در جذب مخاطب روبرو بوده است. سال 1404 با ثبتنام حدود 83 هزار نفر در فروردین آغاز شد. پس از آن در ماههای گرم سال شاهد افول نسبی بودیم، به طوری که تیرماه کمترین میزان استقبال را به خود اختصاص داد. با این حال، پاییز با یک شوک مثبت همراه بود. ماه مهر با عبور از مرز 214 هزار ثبتنام، رکورد بینظیری را در سال جاری به ثبت رساند. آبان نیز اگرچه نسبت به مهر فروکش کرد، اما همچنان با جذب بیش از 85 هزار نفر، در میان ماههای پرتردد سال قرار گرفت.
جزئیات دقیق ثبتنام و احراز هویت به تفکیک ماه
برای درک بهتر روند ورود نقدینگی حقیقی به بازار، مرور آمار ماهانه ضروری است:
- فروردین: 83648 ثبتنام و 66475 احراز هویت.
- اردیبهشت: 70724 ثبتنام و 67316 احراز هویت.
- خرداد: 40601 ثبتنام و 37931 احراز هویت.
- تیر: 28434 ثبتنام و 28323 احراز هویت (کف آماری سال).
- مرداد: 38608 ثبتنام و 36385 احراز هویت.
- شهریور: 53746 ثبتنام و 45116 احراز هویت.
- مهر: 214166 ثبتنام و 128852 احراز هویت (اوج آماری سال).
- آبان: 85295 ثبتنام و 78699 احراز هویت.
جغرافیای سهامداری؛ پیشتازان و جاماندگان
توزیع استانی سهامداران جدید در آبان 1404 نشاندهنده تمرکز سرمایهگذاری در کلانشهرها و قطبهای صنعتی است. استان تهران با اختلاف فاحش و ثبت 22043 کد جدید، در صدر جدول قرار دارد. پس از پایتخت، استانهای اصفهان با 5808 نفر و خراسان رضوی با 5340 نفر در رتبههای دوم و سوم ایستادهاند. سایر استانهای پیشرو شامل خوزستان (4422)، آذربایجان شرقی (4063)، البرز (3524)، مازندران (3339)، گیلان (3214)، فارس (3194) و آذربایجان غربی (2474) هستند.
در سوی دیگر جدول، استانهایی قرار دارند که کمترین میزان مشارکت را ثبت کردهاند. این موضوع لزوم فرهنگسازی مالی در مناطق کمتر برخوردار را گوشزد میکند. استان ایلام با تنها 335 ثبتنام در قعر جدول است. استانهای کهگیلویه و بویراحمد (433)، خراسان جنوبی (625)، خراسان شمالی (653)، چهارمحال و بختیاری (654)، زنجان (672)، سمنان (742)، بوشهر (913)، یزد (935) و کردستان (949) نیز در ردههای انتهایی قرار دارند.
تحول امنیتی در کارگزاریها با محوریت سجام
یکی از مهمترین تغییرات ساختاری اخیر، ابلاغیه جدید سازمان بورس در خصوص نحوه تعامل کارگزاریها با اطلاعات مشتریان است. طبق دستورالعملهای تازه، مرجعیت دادهها به طور کامل به سامانه سجام سپرده شده است. از این پس، شرکتهای کارگزاری مجاز به ویرایش دستی اطلاعات هویتی یا تماس مشتریان نیستند. آنها موظفند تمامی دادههای مورد نیاز را صرفاً از پایگاه داده سجام فراخوانی و بهروزرسانی کنند. این رویکرد جدید، خطاهای انسانی را به حداقل رسانده و امنیت اطلاعات مالی سرمایهگذاران را در برابر تغییرات غیرمجاز تضمین میکند.
سجام؛ دروازه ورود به خدمات نوین مالی
سامانه جامع اطلاعات مشتریان (سجام)، فراتر از یک سامانه ثبتنامی ساده عمل میکند. این پلتفرم به عنوان زیرساخت ملی مبارزه با پولشویی و شفافیت مالی شناخته میشود. سهامداران با یک بار ثبتنام در این سامانه، از مراجعه مکرر به نهادهای مختلف بینیاز میشوند.
مهمترین خدمات این سامانه عبارتند از:
- دریافت متمرکز سودهای سالانه و رسوبکرده (سنواتی).
- دریافت سود سهام عدالت بدون نیاز به مراجعه بانکی.
- دسترسی به درگاه یکپارچه ذینفعان برای مشاهده داراییها.
- امکان حضور الکترونیکی در مجامع شرکتهای بورسی.
- دریافت گواهیهای سهام و خدمات وثیقهگذاری الکترونیک.
***
آمار ثبتنام 615 هزار نفر در 8 ماه، نشاندهنده پتانسیل بالای بازار سرمایه برای جذب نقدینگی سرگردان است. جهش عجیب آمار در مهرماه و تداوم رشد در آبان، میتواند سیگنالی از تغییر انتظارات تورمی یا جذابیت قیمت سهام باشد. با این حال، شکاف عمیق بین استان تهران و استانهای مرزی در تعداد کدهای صادره، زنگ خطری برای توزیع ناعادلانه سواد مالی در کشور است. تمرکززدایی از دادهها و اجبار کارگزاریها به تبعیت از سجام، گامی مثبت در جهت استانداردسازی و امنیت فضای معاملاتی محسوب میشود.
