چالش آب صنایع و معادن

شرکت فولاد آلیاژی ایران با تکمیل خط انتقال پساب یزد، برداشت از منابع آب زیرسطحی را به طور کامل متوقف خواهد کرد. مدیرعامل این شرکت اعلام کرد که این مجموعه در دوران ناترازی برق و بحران‌های اخیر، با خرید برق از بازار آزاد، تولید و اشتغال را بدون وقفه حفظ کرد. این شرکت همچنین احداث یک نیروگاه خورشیدی 200 مگاواتی را در دستور کار دارد. این اقدامات، گام‌های مهمی در راستای توسعه پایدار و مدیریت بهینه منابع محسوب می‌شوند.

تأیید نهایی کمیته فقهی برای ابزاری استراتژیک

کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار پس از بررسی‌های کارشناسی، موافقت خود را با تعمیم دارایی پایه در گواهی ظرفیت به انواع حامل‌های انرژی و آب اعلام کرد. این تصمیم در نشست روز چهارشنبه 22 مرداد که در محل بورس انرژی ایران برگزار شد، اتخاذ گردید. در این جلسه چهره‌های برجسته‌ای همچون غلامرضا مصباحی مقدم، ابوالقاسم علی‌دوست، مجید رضایی و شاپور محمدی حضور داشتند. این کمیته با رعایت ملاحظات مصوبه سال 1393، معامله این اوراق را بلامانع دانست.

گواهی ظرفیت چیست و چگونه عمل می‌کند؟

بر اساس تعریف مصوب، گواهی ظرفیت یک ورقه بهادار قابل معامله است. این اوراق بر پایه ایجاد ظرفیت‌های جدید و قابل اتکا در زنجیره انرژی و آب صادر می‌شوند. این زنجیره شامل تولید، تأمین، انتقال، ذخیره‌سازی و توزیع حامل‌های انرژی و آب است. همچنین این گواهی‌ها می‌توانند مبتنی بر کاهش ظرفیت قراردادی مشترکین فعلی صادر شوند و به دارنده خود حق استفاده از ظرفیت معینی را اعطا می‌کنند.

هدف‌گذاری برای حل معضل ناترازی انرژی

اقتصاد ایران با چالش جدی ناترازی در حوزه انرژی مواجه است که نیاز به توسعه زیرساخت‌ها را دوچندان می‌کند. عملیاتی‌سازی ابزارهایی مانند گواهی ظرفیت، در راستای اهداف ماده 38 قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت کشور است. این ابزار اهداف مهمی مانند تأمین مالی برای صنایع انرژی و تضمین بازگشت سرمایه فعالان این حوزه را دنبال می‌کند.

مشوقی اقتصادی برای مقابله با هدررفت منابع

بخش قابل توجهی از منابع انرژی کشور روزانه هدر می‌رود و این اتلاف، معضل ناترازی را عمیق‌تر کرده است. در این شرایط، گواهی‌های ظرفیت به عنوان یک مشوق اقتصادی عمل می‌کنند. این اوراق به تولیدکنندگان انرژی انگیزه مالی لازم را می‌دهند تا به طور جدی برای مقابله با تلفات انرژی اقدام کنند و بهره‌وری را افزایش دهند.

چشم‌انداز سودآوری برای اقتصاد ملی

محمد نظیفی، مدیرعامل بورس انرژی ایران، بر اهمیت بالای این ابزار مالی تأکید کرد. او بیان داشت که بازار گواهی ظرفیت، سودآوری بسیاری برای اقتصاد کشور به همراه خواهد داشت. به گفته نظیفی، مزیت اصلی ایران در حوزه هیدروکربوری است و باید از تمام ظرفیت‌های بازار سرمایه برای توسعه این مزیت اقتصادی راهبردی استفاده کرد.

جمع‌بندی و تحلیل اقتصادی
تصویب گواهی ظرفیت حامل‌های انرژی و آب توسط کمیته فقهی، یک نقطه عطف در پیوند بازار سرمایه با بخش واقعی اقتصاد محسوب می‌شود. این اقدام نه تنها یک ابزار مالی جدید برای سرمایه‌گذاران معرفی می‌کند، بلکه یک راهکار عملیاتی برای مواجهه با بحران ناترازی انرژی ارائه می‌دهد. این اوراق با ایجاد انگیزه اقتصادی برای بهینه‌سازی و توسعه زیرساخت‌ها، می‌توانند سرمایه‌های خصوصی را به سمت پروژه‌های استراتژیک انرژی هدایت کنند. موفقیت این ابزار، گامی مهم در جهت تأمین مالی پایدار و کاهش وابستگی به منابع دولتی در بخش انرژی خواهد بود و می‌تواند به افزایش بهره‌وری کلی اقتصاد ملی کمک شایانی نماید.

در جلسه‌ای با حضور مدیران ایمیدرو و شرکت‌های بزرگ صنعتی، بر لزوم تسریع در تأمین مالی طرح ساماندهی فاضلاب بندرعباس تأکید شد. این طرح ملی که با پیشرفت فیزیکی 75 درصدی همراه است، علاوه بر منافع زیست‌محیطی، پساب باکیفیت را به صنایع مولد هرمزگان منتقل می‌کند. عباس قنبری، معاون ایمیدرو، خواستار اقدام به‌موقع سهامداران برای پرداخت سهم خود شد. شرکت‌ها نیز آمادگی خود را برای تسویه باقیمانده تعهدات مالی خود اعلام کردند.

شرکت معدنی و صنعتی چادرملو با وجود محدودیت‌های انرژی، در 4 ماهه نخست سال جاری به یک رکورد قابل توجه دست یافت. این شرکت ضمن افزایش تولید فولاد، موفق شد مصرف آب را به ازای هر تن تولید حدود 7 درصد و مصرف برق را نزدیک به 9 درصد کاهش دهد. با اصلاح فرآیندها، هدررفت روزانه 600 مترمکعب آب متوقف شده و مصرف برق به ازای هر تن فولاد از حدود 640 به 570 کیلووات‌ساعت رسیده است که نشان‌دهنده افزایش بهره‌وری در این مجتمع صنعتی است.

بورس انرژی ایران با پذیرش نخستین انبار پساب متعلق به شرکت آب و فاضلاب منطقه ۶ تهران، گامی کلیدی برای راه‌اندازی معاملات اوراق گواهی سپرده پساب برداشت. این اقدام که پس از تصویب در جلسه شماره ۲۵۸ هیأت مدیره بورس انرژی صورت گرفت، زیرساخت لازم برای توسعه بازار این کالای استراتژیک را فراهم می‌کند. با تأیید نهایی تضامین توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، معاملات این اوراق جدید به زودی آغاز خواهد شد و به مدیریت بحران آب در کشور کمک می‌کند.

شرکت فولاد مبارکه با ایفای نقشی کلیدی در طرح‌های ملی انتقال آب به استان‌های سیستان و بلوچستان، یزد و خراسان، سودآوری خود را در شرایط رکود بازار تضمین کرده است. این شرکت با تولید حدود 1 میلیون تن ورق فولادی خاص با گریدهای پیشرفته مانند X65 و ST52، نیاز استراتژیک این پروژه‌ها را تأمین می‌کند. تمرکز بر این بازار داخلی ضمن کاهش ریسک صادرات، موجب ایجاد جریان درآمدی پایدار و تقویت جایگاه فولاد مبارکه به عنوان یک رکن اصلی در توسعه زیرساخت‌های کشور شده است.

شرکت فولاد خوزستان در نشستی خبری با حضور 180 فعال رسانه‌ای، از هدف‌گذاری تولید 13.6 میلیون تن فولاد تا سال 1410 معادل 25 درصد تولید کشور خبر داد. امین ابراهیمی مدیرعامل، ضمن اعلام سرمایه‌گذاری 50 هزار میلیارد تومانی در 3 سال گذشته و ایجاد 1500 شغل، از خسارت 8500 میلیارد تومانی صنعت فولاد بر اثر کمبود انرژی انتقاد کرد. وی با هشدار نسبت به کاهش 40 تا 45 درصدی صادرات، بر ضرورت راه‌اندازی نیروگاه سبزوار و احداث 600 مگاوات نیروگاه خورشیدی تأکید کرد. فولاد خوزستان با تولید 90 درصدی از طریق کوره قوس الکتریکی، پیشگام تولید فولاد سبز معرفی شد.

محمد نظیفی، مدیرعامل بورس انرژی ایران، از برنامه‌های توسعه‌ای این بورس برای حل چالش‌های انرژی، آب و محیط زیست از طریق سازوکارهای بازارمحور خبر داد. او اعلام کرد ارزش معاملات این بورس از ابتدای سال جاری با رشد 26 درصدی به 125 هزار میلیارد تومان رسیده است. نظیفی همچنین از راه‌اندازی قریب‌الوقوع گواهی صرفه‌جویی آب با همکاری آبفا و ایجاد بازار کربن با مشارکت سازمان محیط زیست به عنوان ابزارهای نوین مالی خبر داد. این اقدامات در راستای افزایش عمق بازار، جذب سرمایه و تبدیل بورس انرژی به مرجع قیمتی در منطقه صورت می‌گیرد.

معاون وزیر صمت و رئیس هیأت عامل ایدرو، از مراحل پایانی طرح تولید ممبران‌های تصفیه آب خبر داد. این طرح با مشارکت 75 درصدی بخش خصوصی و با سرمایه‌گذاری بیش از 10 میلیون یورو و 180 میلیارد تومان در استان ایلام اجرا می‌شود. این پروژه با ظرفیت تولید سالانه 150 هزار ممبران صنعتی، جهشی فناورانه برای خودکفایی در صنعت آب محسوب می‌شود. این اقدام استراتژیک به دنبال مقابله با بحران کم‌آبی و کاهش وابستگی فناورانه در کشور است.