چالش‌های صنایع و معادن

پروژه تامین و انتقال آب به کارخانه طلای زرشوران با اخذ مجوز تخصیص سالانه 804 هزار مترمکعب آب از سد احمدآباد، وارد فاز طراحی شد. این طرح زیرساختی که طراحی آن توسط شرکت مهندسین مشاور «پارس رای آب» آغاز شده، با هدف ارتقای ظرفیت تولید و تضمین پایداری زیست‌محیطی اجرا می‌شود. عملیات اجرایی این پروژه استراتژیک تا پایان سال جاری آغاز خواهد شد و نقشی کلیدی در تثبیت جایگاه زرشوران به عنوان یکی از بزرگترین معادن طلای کشور ایفا خواهد کرد.

صنعت فولاد ایران که بر پایه مزیت گاز ارزان شکل گرفته، اکنون با بحران جدی مواجه است. افزایش بیش از 3 برابری قیمت گاز در 2 سال گذشته، قطعی‌های مکرر و هزینه‌های پنهان مانند مالیات بر ارزش افزوده، تولیدکنندگان آهن اسفنجی را به مرز زیان‌دهی کشانده است. محمد محیاپور، مدیرعامل توسعه آهن و فولاد گل‌گهر، هشدار می‌دهد این وضعیت به توقف 30 درصدی تولید سالانه آهن اسفنجی، تشدید خام‌فروشی و تهدید جایگاه صادراتی کشور منجر شده است. او خواستار اصلاح فوری قیمت‌گذاری گاز و حذف مالیات برای جلوگیری از فروپاشی این صنعت راهبردی شد.

در تحولی استراتژیک برای صنعت فولاد ایران، قرارداد توسعه میدان گازی “مدار” با سرمایه‌گذاری 600 میلیون دلاری فولاد مبارکه و شرکت ملی نفت ایران امضا شد. این میدان با ذخیره 8.8 تریلیون فوت‌مکعب، روزانه 13 میلیون مترمکعب گاز و 40 هزار بشکه میعانات تولید خواهد کرد. سعید زرندی مدیرعامل فولاد مبارکه اعلام کرد این قرارداد پاسخی به از دست رفتن 5.5 میلیون تن تولید آهن اسفنجی در سال‌های اخیر است. حمید بورد معاون وزیر نفت، این پروژه را معادل نیمی از یک فاز پارس جنوبی دانست که طی 20 سال، 17 میلیارد دلار عایدی خواهد داشت.

شرکت توسعه آهن و فولاد گل‌گهر اختراع جدیدی را برای کاهش مصرف انرژی در تولید آهن اسفنجی به ثبت رساند. این دستاورد با عنوان «فشارشکن جمع‌آوری آب خروجی از خنک‌کننده گازهای میدرکس» به ثبت رسیده است. هدف از این نوآوری، ارتقای فرآیند تولید، افزایش بهره‌وری و بهینه‌سازی عملکرد خطوط تولید است. این اقدام گامی مهم در راستای کاهش هزینه‌ها و تقویت جایگاه رقابتی این شرکت در بازارهای جهانی محسوب می‌شود.

گزارش تحلیلی سازمان بورس نشان می‌دهد مصرف انرژی در صنایع بزرگ بازار سرمایه نوسانات قابل توجهی داشته است. در مردادماه، مصرف گاز 1 درصد افزایش یافت، در حالی که مصرف برق با کاهش شدید 24 درصدی مواجه شد. در مقابل، مصرف آب رشدی 4 درصدی را تجربه کرد. این ناترازی در عرضه و تقاضای انرژی، تهدیدی جدی برای میزان تولید و سودآوری شرکت‌های بورسی محسوب می‌شود و می‌تواند به توقف خطوط تولید منجر گردد.

مجتمع فولاد غدیر نی‌ریز با پیاده‌سازی الگوی نوین «اقتصاد آب»، رکورد کمترین میزان مصرف آب در صنعت فولاد ایران را به ثبت رساند. این مجتمع با اجرای طرح‌های بازچرخانی و بهینه‌سازی، مصرف آب واحد احیاء مستقیم را به 0.79 و واحد فولادسازی را به کمتر از 1 مترمکعب به ازای هر تن محصول کاهش داده است. این ارقام به شکل چشمگیری پایین‌تر از استانداردهای صنعتی است. علاوه بر این، با اتصال به خط انتقال آب خلیج فارس، این مجتمع روزانه 1 میلیون و 600 هزار لیتر آب شیرین‌شده دریافت می‌کند.

فولاد مبارکه در 5 ماهه نخست سال، با کاهش 59 درصدی دریافت برق از شبکه سراسری، وابستگی خود را به حداقل رساند. این شرکت در مقابل، تولید برق از نیروگاه‌های خودتأمین را 144 درصد افزایش داده است. این دستاورد استراتژیک به فولاد مبارکه امکان داده تا در روزهای اوج مصرف تابستان، نیاز برق خود را به طور کامل و مستقل تأمین کند. این رویکرد ضمن کاهش فشار بر شبکه ملی، امنیت تولید این غول صنعتی را در برابر محدودیت‌های انرژی تضمین می‌کند.

ابراهیم شیخ، معاون صنایع عمومی وزارت صمت، هلدینگ خلیج فارس را پیشران اصلی تحقق برنامه‌های توسعه‌ای و مدیریت ارزی کشور معرفی کرد. این گروه با سهمی بالغ بر 50 درصدی در تأمین ارز حاصل از صنعت پتروشیمی، نقشی برجسته در اقتصاد ایفا می‌کند. وی تأکید کرد که حرکت به سمت تکمیل زنجیره ارزش و صنایع پایین‌دستی برای فروش محصولات با ارزش افزوده بالا ضروری است. در همین راستا، این هلدینگ می‌تواند حلقه‌های مفقوده زنجیره ارزش را در چارچوب برنامه‌های هفتم و هشتم توسعه تکمیل کند.

شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران (ایمپاسکو) در واکنش به چالش خشک‌سالی، راهبردهای موثری را برای مدیریت هوشمند منابع آب در معادن و صنایع معدنی کشور به اجرا گذاشته است. این شرکت با تمرکز بر مناطق کمتر توسعه‌یافته، پروژه‌هایی را برای مدیریت تامین و مصرف آب تعریف کرده است. هدف اصلی ایمپاسکو، ایجاد پایداری در عملیات معدنی از طریق مدیریت بهینه این منبع حیاتی و تبدیل این چالش به یک فرصت استراتژیک است.