حامل‌های انرژی

پس از وقفه‌ای 2 ساله، عرضه بنزین ویژه (سوپر) وارداتی از هفته آینده در بورس انرژی ایران آغاز می‌شود. محمد نظیفی، مدیرعامل بورس انرژی، اعلام کرد قیمت این فرآورده بر…

محمد نظیفی، مدیرعامل بورس انرژی ایران، از آغاز عرضه بنزین سوپر وارداتی پس از 2 سال وقفه خبر داد. در مرحله نخست، 10 میلیون لیتر از این محصول در بازار…

بورس انرژی ایران با امضای یک تفاهم‌نامه سه‌جانبه، رسماً مسیر توکن‌سازی حامل‌های انرژی را آغاز کرد. این همکاری استراتژیک با شرکت‌های «توسعه فناوری مالی مزدک» و «یوتاب انرژی سبز» شکل…

علیرضا منصوری، مدیر صادرات فولاد مبارکه، صادرات را قلب تپنده و عامل اصلی توسعه ظرفیت این شرکت از 2.4 به بیش از 11 میلیون تن دانست. او تأکید کرد که…

بورس انرژی ایران در هفته منتهی به 16 مهرماه، شاهد ثبت ارزش معاملات 106 هزار و 410 میلیارد ریالی بود. در این هفته، رینگ بین‌الملل با معاملاتی به ارزش بیش…

وزارت نفت با ابلاغ شیوه‌نامه‌ای جدید، عرضه انحصاری بنزین سوپر وارداتی را از طریق بستر بورس انرژی ایران تعریف کرده است. بر اساس این طرح، شرکت‌های حقوقی واجد شرایط با حداقل 3 سال سابقه مرتبط، می‌توانند مجوز واردات دریافت کنند. هدف اصلی این اقدام، حذف رانت و دسترسی‌های ویژه، ایجاد شفافیت و فراهم کردن امکان مشارکت برای تمام فعالان اقتصادی کشور است. قیمت‌گذاری این فرآورده به صورت رقابتی و بر اساس مکانیسم عرضه و تقاضا در بورس تعیین خواهد شد و دولت در این فرآیند دخالتی نخواهد داشت.

تأیید نهایی کمیته فقهی برای ابزاری استراتژیک

کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار پس از بررسی‌های کارشناسی، موافقت خود را با تعمیم دارایی پایه در گواهی ظرفیت به انواع حامل‌های انرژی و آب اعلام کرد. این تصمیم در نشست روز چهارشنبه 22 مرداد که در محل بورس انرژی ایران برگزار شد، اتخاذ گردید. در این جلسه چهره‌های برجسته‌ای همچون غلامرضا مصباحی مقدم، ابوالقاسم علی‌دوست، مجید رضایی و شاپور محمدی حضور داشتند. این کمیته با رعایت ملاحظات مصوبه سال 1393، معامله این اوراق را بلامانع دانست.

گواهی ظرفیت چیست و چگونه عمل می‌کند؟

بر اساس تعریف مصوب، گواهی ظرفیت یک ورقه بهادار قابل معامله است. این اوراق بر پایه ایجاد ظرفیت‌های جدید و قابل اتکا در زنجیره انرژی و آب صادر می‌شوند. این زنجیره شامل تولید، تأمین، انتقال، ذخیره‌سازی و توزیع حامل‌های انرژی و آب است. همچنین این گواهی‌ها می‌توانند مبتنی بر کاهش ظرفیت قراردادی مشترکین فعلی صادر شوند و به دارنده خود حق استفاده از ظرفیت معینی را اعطا می‌کنند.

هدف‌گذاری برای حل معضل ناترازی انرژی

اقتصاد ایران با چالش جدی ناترازی در حوزه انرژی مواجه است که نیاز به توسعه زیرساخت‌ها را دوچندان می‌کند. عملیاتی‌سازی ابزارهایی مانند گواهی ظرفیت، در راستای اهداف ماده 38 قانون برنامه پنج ساله هفتم پیشرفت کشور است. این ابزار اهداف مهمی مانند تأمین مالی برای صنایع انرژی و تضمین بازگشت سرمایه فعالان این حوزه را دنبال می‌کند.

مشوقی اقتصادی برای مقابله با هدررفت منابع

بخش قابل توجهی از منابع انرژی کشور روزانه هدر می‌رود و این اتلاف، معضل ناترازی را عمیق‌تر کرده است. در این شرایط، گواهی‌های ظرفیت به عنوان یک مشوق اقتصادی عمل می‌کنند. این اوراق به تولیدکنندگان انرژی انگیزه مالی لازم را می‌دهند تا به طور جدی برای مقابله با تلفات انرژی اقدام کنند و بهره‌وری را افزایش دهند.

چشم‌انداز سودآوری برای اقتصاد ملی

محمد نظیفی، مدیرعامل بورس انرژی ایران، بر اهمیت بالای این ابزار مالی تأکید کرد. او بیان داشت که بازار گواهی ظرفیت، سودآوری بسیاری برای اقتصاد کشور به همراه خواهد داشت. به گفته نظیفی، مزیت اصلی ایران در حوزه هیدروکربوری است و باید از تمام ظرفیت‌های بازار سرمایه برای توسعه این مزیت اقتصادی راهبردی استفاده کرد.

جمع‌بندی و تحلیل اقتصادی
تصویب گواهی ظرفیت حامل‌های انرژی و آب توسط کمیته فقهی، یک نقطه عطف در پیوند بازار سرمایه با بخش واقعی اقتصاد محسوب می‌شود. این اقدام نه تنها یک ابزار مالی جدید برای سرمایه‌گذاران معرفی می‌کند، بلکه یک راهکار عملیاتی برای مواجهه با بحران ناترازی انرژی ارائه می‌دهد. این اوراق با ایجاد انگیزه اقتصادی برای بهینه‌سازی و توسعه زیرساخت‌ها، می‌توانند سرمایه‌های خصوصی را به سمت پروژه‌های استراتژیک انرژی هدایت کنند. موفقیت این ابزار، گامی مهم در جهت تأمین مالی پایدار و کاهش وابستگی به منابع دولتی در بخش انرژی خواهد بود و می‌تواند به افزایش بهره‌وری کلی اقتصاد ملی کمک شایانی نماید.

تاکنون بیش از 1.5 میلیارد ورقه گواهی صرفه‌جویی انرژی گاز در 16 مرحله تخصیص یافته است. از این میزان، بالغ بر 1 میلیارد ورقه در بورس انرژی ایران مورد معامله قرار گرفته است. ارزش کل این معاملات تا پایان تیرماه 1404 به بیش از 67 هزار میلیارد ریال رسیده است. این ابزار به عنوان روشی برای مدیریت مصرف حامل‌های انرژی در غیاب مکانیسم قیمت عمل می‌کند.

بورس انرژی ایران در هفته منتهی به 8 مرداد، معاملاتی به ارزش 111 هزار و 673 میلیارد ریال را به ثبت رساند. رینگ بین‌الملل با سهم 70 درصدی از کل ارزش معاملات، نقشی کلیدی در این عملکرد ایفا کرد و میزبان فروش 119 هزار تن حامل انرژی به ارزش 77 هزار و 613 میلیارد ریال بود. در این میان، شرکت ملی گاز ایران با فروش 72 هزار تن گاز مایع به عنوان فروشنده برتر رینگ صادراتی شناخته شد. همچنین، بازار برق با دادوستد بیش از 1.6 میلیارد کیلووات ساعت برق، ارزشی معادل 11 هزار و 361 میلیارد ریال خلق کرد.