چهار شرکت بزرگ آلومینیوم کشور در 5 ماهه نخست سال 1404 موفق به تولید 251,477 تن شمش آلومینیوم شدند. شرکت آلومینیوم جنوب با تولید 103,460 تن، بیشترین سهم را در این دستاورد داشته است. پس از آن، شرکتهای ایرالکو و المهدی به ترتیب با تولید 71,623 تن و 62,888 تن در رتبههای بعدی قرار گرفتند. این آمار نشاندهنده رشد قابل توجه در صنعت استراتژیک آلومینیوم ایران است.
دکتر اردشیر سعدمحمدی، مدیرعامل هلدینگ «ومعادن»، در تحلیلی جامع اعلام کرد که مس عنصر کلیدی در انقلاب انرژی تا سال ۲۰۵۰ خواهد بود. وی با اشاره به اینکه سهم برق از تولید انرژی جهانی تا آن سال به ۵۱ درصد میرسد، بر نقش حیاتی مس در این گذار تأکید کرد. این تحلیل نشان میدهد با وجود اینکه ایران ۵ درصد از ذخایر مس جهان را در اختیار دارد، سهم تولید آن تنها ۱.۷ درصد است که یک شکاف عملکردی بزرگ را آشکار میسازد. در مقابل، رقبای جهانی مانند شیلی و چین سرمایهگذاریهای ۵۰ میلیارد دلاری در این حوزه انجام دادهاند.
شرکت آلومینای ایران در سه ماهه نخست سال ۱۴۰۴ موفق به ثبت رشد چشمگیر ۴۰۰ درصدی سودآوری نسبت به دوره مشابه سال قبل شد. این شرکت با راهاندازی واحد تولید هیدرات ویژه، به جمع معدود تولیدکنندگان جهانی این محصول استراتژیک پیوسته است. مدیرعامل این شرکت همچنین از تأمین قطعی بوکسیت مورد نیاز برای ۲۰ سال آینده و اجرای دو پروژه مهم توسعهای شامل احداث نیروگاه و واحد سود کاسنیک خبر داد. اولویت اصلی شرکت در حال حاضر، تأمین نیاز اسملترهای داخلی با وجود دریافت مجوز صادرات است.
پس از چهار دهه انتظار و عبور از چالشهای متعدد، نخستین کارخانه فرآوری کنسانتره تیتانیوم ایران در شهرستان کهنوج افتتاح شد. این پروژه استراتژیک که از دهه 70 با موانع فناورانه و مالی روبرو بود، سرانجام با مدل مشارکت بخش خصوصی و راهبری دولت به ثمر نشست. این کارخانه با اتکا به ذخیره 150 میلیون تنی معدن مجاور، سالانه 130 هزار تن کنسانتره تولید خواهد کرد. افتتاح این واحد صنعتی نقطه عطفی در تکمیل زنجیره ارزش فلزات استراتژیک و توسعه اقتصادی منطقه محسوب میشود.
در پی افول درآمدهای نفتی و فشار تحریمها، ایران به دنبال جایگزینهای راهبردی برای ارزآوری استراتژیک است؛ فلز مس، که به «طلای سرخ» شهرت دارد، بهعنوان یکی از اصلیترین گزینهها مطرح شده است. ایران با داشتن حدود ۴ درصد از ذخایر جهانی مس و رتبه هشتم در جهان، ظرفیتهای گستردهای برای توسعه تولید، صادرات و جذب سرمایهگذاری دارد. پروژههایی همچون «طرح کیمیا» و معادن بزرگی چون سرچشمه و سونگون، بستر توسعه تولید تا سطح یک میلیون تن کاتد در سال را فراهم کردهاند. با وجود چالشهایی چون تحریمها، فناوریهای محدود و رقابت سنگین از سوی کشورهایی نظیر شیلی و چین، ایران میکوشد با توسعه زیرساختها، ارتقای فناوری و تنوعبخشی به بازارهای صادراتی، به بازیگری مهم در بازار جهانی مس بدل شود. مس میتواند نقطه اتکای اقتصاد غیرنفتی ایران در عصر گذار به انرژیهای پاک باشد.