با ثبت و آغاز به کار نخستین پردیس تخصصی صنایع معدنی کشور در شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان، صنعت فولاد ایران گامی اساسی برای ارتقاء نوآوری، توسعه فناوری و تحقق عملی شعار سال «سرمایه‌گذاری برای تولید» برداشت.
در حالی که نام‌گذاری سال ۱۴۰۳ به عنوان «سرمایه‌گذاری برای تولید» بر اهمیت تحول و توسعه زیرساخت‌های دانشی در صنایع کشور تأکید دارد، صنعت فولاد به عنوان یکی از پیشرانان حوزه تولید ملی، فصل نوینی را با تمرکز بر علم، فناوری و نوآوری آغاز کرده است.
بررسی راهبردهای توسعه‌ای اخیر نشان می‌دهد که یکی از مهم‌ترین نیازهای صنعت فولاد، ایجاد پردیس‌های تخصصی به منظور تسهیل بارش ایده‌های نو، حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و تقویت پیوند صنعت و دانشگاه بوده است. در این راستا، پردیس فناوری صنایع معدنی فولاد سنگان با اخذ مجوز از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در مهرماه ۱۴۰۲، به عنوان اولین و تنها پردیس تخصصی صنایع معدنی کشور تأسیس شد.
*اهداف راه‌اندازی پردیس فناوری فولاد سنگان
این پردیس با اهداف زیر به فعالیت خود آغاز کرد:
- فراهم‌سازی بستر استقرار واحدهای فناور و شرکت‌های دانش‌بنیان
- توانمندسازی اقتصادی و افزایش رقابت‌پذیری شرکت‌های فناور در صنایع معدنی و فولادی
- توسعه فناوری و نوآوری و حمایت از ایجاد و توسعه فعالیت‌های دانش‌بنیان
- تجاری‌سازی نتایج تحقیقات و ثروت‌آفرینی مبتنی بر علم و فناوری
- ایجاد ارتباط بین مراکز علمی-پژوهشی و بخش‌های اقتصادی
- انتقال، جذب و کسب دانش فنی و سرمایه‌های داخلی و بین‌المللی
*اقدامات کلیدی و دستاوردهای پردیس در سال گذشته
در سال ۱۴۰۳، پردیس فولاد سنگان اقدامات محوری و اثرگذاری را به انجام رساند که اهم آنها به شرح زیر است:
*1. ثبت رسمی پردیس
پس از دریافت مجوز از شورای گسترش آموزش عالی وزارت علوم، پردیس فناوری صنایع معدنی فولاد سنگان در تاریخ ۲۸ شهریور ۱۴۰۳ به عنوان مؤسسه غیرتجاری به ثبت رسید.
*2. تدوین مقررات و اسناد بالا دستی
آیین‌نامه‌ها و ضوابط مرتبط با فعالیت پردیس، از جمله قرارداد استقرار شرکت‌های فناور، مقررات مربوط به قراردادهای انتقالی و سایر اسناد راهبردی، تهیه و در شورای سیاست‌گذاری تصویب شد.
*۳. ایجاد زیرساخت و اختصاص فضا به شرکت‌های فناور
ساختمان مرکزی پردیس فناوری صنایع معدنی تجهیز و برای استقرار شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور آماده‌سازی شد و تعدادی از شرکت‌ها فعالیت خود را در این فضا آغاز کردند.
*۴. انعقاد قرارداد با شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور
در راستای توسعه کسب‌وکارهای فناور و رفع چالش‌های شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان، طی سال گذشته، قراردادهایی با ارزش بیش از ۳۰۰ میلیارد تومان با ۷ شرکت فناور و دانش‌بنیان امضا شد.
*عناوین پروژه‌های قراردادی شامل موارد زیر است:
- نمونه‌گیر
- پایلوت‌پلنت گندله‌سازی
- پایلوت‌پلنت کنسانتره
- پایلوت‌پلنت احیا
- رطوبت‌سنج و کدورت‌سنج
- سامانه سطح‌سنج
- رصدخانه هوشمند روابط عمومی
- سامانه داهی
- بهینه‌سازی سیستم اتوماسیون
*۵. شناسایی و جمع‌آوری نیازهای پژوهشی و فناورانه صنایع معدنی
یکی از رویکردهای مهم، شناسایی و اعلام مستمر نیازهای فناورانه صنعت، اطلاع‌رسانی عمومی آنها و در اختیار قرار دادن این نیازها به شرکت‌های فناور و فعالان علمی است. در این چارچوب، حداقل ۱۳ عنوان پژوهشی تا پایان سال گذشته گردآوری و برخی وارد فاز اجرایی شد.
*۶. جذب و پذیرش شرکت‌های رشد یافته
در سال ۱۴۰۳، طی چهار جلسه شورای پذیرش، ۱۰ شرکت فناور مورد تأیید قرار گرفت و جذب شد؛ این تعداد دو برابر سهمیه مورد انتظار وزارت علوم بود.
*۷. تولید محصولات دانش‌بنیان و فناورانه
شرکت‌های عضو پردیس موفق به دستیابی و تولید محصولات شاخص و فناورانه زیر شده‌اند:
- میکرو آلیاژی بوردار (1/5596-30MnB4)
- ترکیبات شیمیایی جدید شامل تیتانیوم دی‌اکسید، وانادیم پنتااکسید، سولفات کبالت، سولفات نیکل، هیدروکسی کلرید مس و روی
- آلومینای ذوبی (فیوزد آلومینا)
- سیستم اتوماسیون صنعتی یکپارچه و هوشمند خطوط تولید
- انواع جداکننده‌های مغناطیسی (درام خشک و تر، ریکومگ، بلت، تر شدت بالا (WHIMS)، ادی کارنت)
- تجهیزات ابزار دقیق پیشرفته نظیر دستگاه ویژن سه‌بعدی، رطوبت‌سنج غیرتماسی آنلاین، کدورت‌سنج و سطح‌سنج
- پایلوت پلنت لورگی
- ابرسامانه هوش مصنوعی یونیتا
- دستبند پایش آنلاین سلامت
- انواع گیربکس‌های صنعتی، خط برش طولی کویل، یونیت‌های هیدرولیک، دستگاه پلیسه‌گیر لوله‌های فولادی
- سامانه واقعیت مجازی
- طراحی و تولید الکتروموتور با حجم و وزن کمتر، پوسته‌های جداسازی‌پذیر و خدمات نگهداری پیش‌بین
- طراحی و ساخت پمپ‌های دوغاب افقی و عمودی (اسلاری) و مهندسی معکوس با بهینه‌سازی عملکرد آنها
- محصولات ویژه کاهش مصرف بنتونیت در فرآیندها
*۸. پراکندگی جغرافیایی شرکت‌های عضو پردیس
شرکت‌های عضو پردیس در پنج استان خراسان رضوی (با ۷ شرکت)، تهران، هرمزگان، قزوین و اصفهان مستقر هستند که این امر نشان‌‌دهنده دامنه نفوذ و نقش ملی پردیس فولاد سنگان است.
*۹. تقویت پیوند صنعت و دانشگاه
در این سال، همکاری و تعامل گسترده با دانشگاه فردوسی مشهد صورت گرفت که شامل حمایت از پایان‌نامه‌های تحصیلات تکمیلی و همچنین اعزام اساتید و دانشجویان به بازدیدهای صنعتی در راستای پاسخگویی به نیازهای پژوهشی شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان بود.
*۱۰. حضور در رویدادها و نمایشگاه‌ها
پردیس در سه نمایشگاه معتبر شامل هفته پژوهش تهران، نمایشگاه بومی‌سازی فولاد تهران و نمایشگاه صنعت مشهد شرکت کرد. در این مسیر ضمن حمایت مالی از حضور شرکت‌های فناور عضو در نمایشگاه‌ها، معرفی محصولات، قراردادها و ظرفیت پردیس به شکل ویژه انجام شد.
*۱۱. شبکه‌سازی و ارتباطات فناورانه
ایجاد گروه شبکه شرکت‌های فناور پردیس با حضور بیش از ۱۰۰ نفر از مدیران و کارشناسان صنعت، بستر مناسبی را برای هم‌افزایی و معرفی ظرفیت‌های فناورانه در سطح ملی فراهم کرده است.
*۱۲. آماده‌سازی طرح جامع توسعه پردیس
عملیات تسطیح فضای مورد نیاز و آغاز طراحی‌های اولیه «طرح جامع پردیس» از دیگر اقدامات راهبردی سال گذشته است که زمینه توسعه آتی پردیس را فراهم خواهد کرد.
راه‌اندازی و توسعه پردیس فناوری صنایع معدنی فولاد سنگان نه‌تنها پاسخ به نیاز امروز صنعت فولاد در حرکت به سمت اقتصاد دانش‌بنیان و تحقق شعار «سرمایه‌گذاری برای تولید» است، بلکه الگویی موفق برای تخصصی‌سازی زیست‌بوم نوآوری و فناوری در صنعت کشور محسوب می‌شود. حمایت مستمر از شرکت‌های دانش‌بنیان، تولید محصولات فناورانه و پیوند هرچه عمیق‌تر صنعت و دانشگاه، نویدبخش آینده‌ای درخشان برای صنعت فولاد ایران خواهد بود.
