چهارمین همایش ملی آزمایشگاه‌های زنجیره معدن و فولاد با تمرکز بر نوآوری و توسعه دانش‌بنیان در فولاد خوزستان برگزار شد

*برگزاری همایش با حضور مدیران ملی و مسئولان صنعتی

چهارمین همایش آزمایشگاه‌های زنجیره معدن و فولاد ایران، صبح روز ۲۶ فروردین ماه ۱۴۰۴ با حضور امیر یونسیان، مدیر شبکه‌ی آزمایشگاهی کشور در معاونت علمی و فناوری اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، وحید یعقوبی، معاون اجرایی انجمن تولیدکنندگان آهن و فولاد ایران و جمعی از فعالان شاخص این حوزه در تالار شهید امتی شرکت فولاد خوزستان افتتاح شد.

*حضور گسترده فعالان معدنی و فولادی کشور

این رویداد با استقبال محمد نیکوکار، قائم مقام مدیرعامل در حوزه بهره‌برداری و جمعی از مدیران، مسئولان و کارکنان گروه فولاد خوزستان و همچنین مشارکت شرکت‌های معتبر معدنی، فولادی و دانش‌بنیان کشور همراه بود؛ فراهم آوردن بستری مناسب جهت تبادل تجربیات و گسترش همکاری‌ها میان فعالان صنایع معدن و فولاد از جمله اهداف کلیدی این همایش به شمار می‌رود.

*نقش مؤثر آزمایشگاه‌ها در توانمندسازی فناوری و توسعه صنعت فولاد و معدن

امیر یونسیان، مدیر شبکه‌ی آزمایشگاهی کشور در معاونت علمی و فناوری اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، با اشاره به اقدامات برجسته صورت‌گرفته در حوزه خدمات آزمایشگاهی، اظهار داشت: طی سال‌های اخیر، شبکه‌های آزمایشگاهی کشور شاهد توانمندسازی چشمگیری در بخش‌های مختلف بوده‌اند. وی با تأکید بر اهمیت فناوری‌های نوین، افزود: استفاده از هوش مصنوعی، اجرای برنامه‌های هدفمند برای تامین و ساماندهی خدمات صنعتی و همچنین تمرکز بر استانداردسازی و ارتقای کیفیت خدمات، تحولی مثبت در سطح فعالیت آزمایشگاه‌ها ایجاد کرده است.

وی در ادامه، به نقش آزمایشگاه فولاد خوزستان اشاره کرد و گفت: این مجموعه به عنوان یکی از اعضای شاخص و فعال آزمایشگاه‌های زنجیره معدن و فولاد کشور مطرح است که موفق شده جایگاه قابل توجهی در ارتقای سطح خدمات این صنعت به دست آورد. یونسیان با اشاره به سیاست‌های تازه معاونت علمی بیان کرد: رویکرد نوین این معاونت، دعوت و حمایت از شرکت‌ها برای حضور فعال‌تر در زیست‌بوم فناوری است. به گفته وی، شرکت‌هایی که با ورود به این عرصه نقش‌آفرینی می‌کنند، می‌توانند به نحو ملموسی در بهبود عملکرد و رشد مجموعه خود سهیم باشند و تقویت ارتباط آزمایشگاه‌ها با صنعت و فناوری، آینده‌ای پویاتر برای حوزه معدن و فولاد رقم خواهد زد.

*حرکت آزمایشگاه‌های زنجیره فولاد به سمت تولید کیفی در سایه چالش‌های انرژی

وحید یعقوبی، دبیر انجمن تولیدکنندگان آهن و فولاد ایران، ضمن قدردانی از برگزارکنندگان چهارمین همایش آزمایشگاه‌های زنجیره معدن و فولاد، افزود: برگزاری نمایشگاه جانبی و ارائه مقالات علمی از نقاط قوت این دوره همایش به شمار می‌رود و نسبت به دوره‌های گذشته بر غنای علمی و تعاملات تخصصی افزوده است.

وی با اشاره به فعالیت‌های ثمربخش دوره‌های پیشین و تشکیل کارگروه‌های تخصصی، تأکید کرد: این اقدامات منجر به دستاوردهای ارزنده‌ای در بهبود روندهای آزمایشگاهی و توسعه دانش فنی شده است. یعقوبی با ذکر اهمیت دستگاه آنالیز آهن مستقر در شرکت فولاد خوزستان گفت: یکی از اهداف کلیدی این دوره همایش، حرکت آزمایشگاه‌های کشور به سمت ارتقای کیفی تولیدات آهن و فولاد است تا محصولات نهایی با استانداردهای بالاتر و کیفیت قابل قبول‌تری عرضه شوند.

دبیر انجمن تولیدکنندگان آهن و فولاد ایران همچنین تصریح کرد: صنعت فولاد کشور در مقایسه با سایر بخش‌ها، از معدود صنایعی است که توانسته به اهداف ترسیم‌شده در افق چشم‌انداز ۱۴۰۴ نزدیک شود. با این حال، وی به چالش‌های جدی در زیرساخت‌های انرژی اشاره کرد و گفت: با وجود موفقیت‌های چشمگیر تولیدکنندگان، خصوصاً شرکت فولاد خوزستان که در سال ۱۴۰۱ به رکورد تولید 1.3 میلیون تن دست یافت و ۷ درصد از برق کشور را مصرف کرد، محدودیت‌های انرژی تا سقف ۵۰ درصد باعث شد بخش قابل‌توجهی از ظرفیت تولید و صادرات این حوزه از دست برود.

یعقوبی در ادامه هشدار داد که کاهش توان تولید و صادرات فولاد، پیامدهای ملی در پی خواهد داشت و ظرفیت ارائه خدمات صنعتی و اقتصادی به استان‌ها و کشور را تضعیف خواهد کرد. وی در پایان با اشاره به انتخابات تعیین اعضای هیات رئیسه کمیته، همه فعالان را به مشارکت در این فرآیند دعوت نمود و بار دیگر از تلاش‌های مجموعه اجرایی همایش قدردانی کرد.

*توسعه صنعت فولاد ایران؛ از افزایش ظرفیت تولید تا مدیریت ناترازی انرژی

محمد نیکوکار، قائم‌مقام مدیرعامل شرکت فولاد خوزستان در حوزه بهره‌برداری و توسعه، در چهارمین همایش ملی آزمایشگاه‌های زنجیره معدن و فولاد، با استقبال از رشد فزاینده صنعت فولاد در کشور گفت: اهمیت این صنعت برای اقتصاد و توسعه ملی انکارناپذیر است؛ به گونه‌‌ای که ظرفیت تولید فولاد کشور از ۱/۵ میلیون تن در سال‌های ابتدایی به نزدیک ۵۰ میلیون تن در حال حاضر رسیده است. او با اشاره به روند رشد فنی در این حوزه افزود: ابزارها و روش‌های تولید نیز همگام با افزایش ظرفیت تغییر یافته‌اند، به طوری که فرآیند تولید از روش احیای مستقیم و پروفر به سمت استفاده از فناوری پیشرفته میدرکس سوق پیدا کرده است.

نیکوکار در ادامه، بر اهمیت توسعه همزمان زیرساخت‌ها، منابع انسانی و توان آزمایشگاهی تاکید کرد و گفت: با گسترش تولید، مجهز بودن به آزمایشگاه‌های پیشرفته و کارآمد یک ضرورت انکارناپذیر برای شرکت‌های فولادی به شمار می‌رود و سهم بسزایی در ارتقاء کیفیت تولیدات صنعتی و رقابت‌پذیری این صنعت در سطح جهانی دارد.

وی به یکی از مهم‌ترین چالش‌های کنونی صنعت فولاد اشاره و تصریح کرد: ناترازی و محدودیت‌های انرژی طی سه سال گذشته آسیب‌های جدی به تولید وارد کرده و زیان قابل توجهی را برای فعالان این بخش به دنبال داشته است. نیکوکار با بیان اقدامات شاخص اجرا شده در جهت مدیریت این بحران در شرکت فولاد خوزستان اظهار کرد: به عنوان نمونه، بهره‌برداری از تصفیه‌خانه پساب صنعتی این شرکت، نقش مهمی در کاهش وابستگی و مصرف آب از رودخانه کارون داشته و حرکتی موثر در زمینه حفظ منابع آبی منطقه محسوب می‌شود.

او با ابراز امیدواری نسبت به حمایت‌ بیش‌تر از صنعت فولاد، تاکید کرد: اگر پشتیبانی‌های لازم تداوم داشته باشد، این صنعت می‌تواند به جایگاهی که شایسته آن است، دست یافته و سهم بیشتری در توسعه اقتصادی کشور ایفا کند. نیکوکار در پایان با قدردانی از تلاش تمامی دست‌اندرکاران برگزاری همایش و نمایشگاه آزمایشگاه‌های زنجیره معدن و فولاد اظهار داشت: بدون شک ایجاد چنین بستری زمینه رشد، تعامل و تبادل دانش را میان فعالان صنعت و آزمایشگاه‌ها فراهم می‌آورد و به پیشرفت مضاعف صنعت فولاد ایران منجر خواهد شد.

*هشت سال هم‌افزایی و تعامل؛ فعالیت گسترده کمیته آزمایشگاه‌های زنجیره معدن و فولاد ایران

عبدالرضا جابری، دبیر انجمن آزمایشگاه‌های زنجیره معدن و فولاد ایران، در ابتدای همایش ضمن خوشامدگویی به شرکت‌کنندگان، به معرفی سوابق کمیته آزمایشگاه‌های کشور پرداخت و بیان کرد: این کمیته با سابقه هشت سال فعالیت، از سال ۱۳۹۵ شکل گرفته و هم‌اکنون ۵۰ آزمایشگاه فعال صنعت معدن و فولاد عضویت آن را دارند.

وی با تاکید بر روحیه مشارکت و استفاده جمعی از امکانات، هدف اصلی از ایجاد این کمیته را تشکیل یک «آزمایشگاه خانوادگی» عنوان کرد؛ به طوری که تمامی اعضا بتوانند به صورت مشترک از ظرفیت‌ها و تجهیزات یکدیگر بهره‌مند شوند و هم‌افزایی در سطح علمی و عملیاتی رقم بخورد. جابری همچنین خاطرنشان کرد که هیأت اجرایی این کمیته متشکل از هفت نفر است و وظایف تخصصی آن از طریق پنج کارگروه تخصصی ـ کک و نسوز، نورد و محصولات نهایی، فولادسازی، گندله‌سازی و احیای مستقیم و نیز معدن و کنسانتره ـ پیش برده می‌شود تا پوشش کاملی بر نیازها و مسائل هر بخش از این زنجیره تخصصی ایجاد گردد.

*نقش‌آفرینی هوش مصنوعی در ارتقای آزمایشگاه‌های صنعتی و ضرورت انطباق انسان با تحولات آینده

گرشاسبی، استاد دانشگاه علم و صنعت، در چهارمین همایش آزمایشگاه‌های زنجیره معدن و فولاد با اشاره به مسیر متحول‌شونده آزمایشگاه‌های جهان اظهار کرد: تفاوت عمده میان آزمایشگاه‌های سنتی و مدرن، در استفاده گسترده از هوش مصنوعی و فناوری‌های نوین، افزایش چشمگیر دقت و سرعت فرایندها، یکپارچه شدن داده‌ها و خودکارسازی عملیات فنی و تحلیلی است. او توضیح داد در آزمایشگاه‌های پیشرفته، استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی و سامانه‌های هوشمند کمک کرده تا فرآیند جمع‌آوری، تحلیل و تفسیر داده‌ها با سرعت و کیفیت بسیار بالاتری انجام گیرد و کل چرخه آزمایشگاهی به سمت بهره‌وری و هوشمندی برود.

این استاد دانشگاه در ادامه صحبت‌های خود به برخی از چالش‌های اساسی پیاده‌سازی هوش مصنوعی در آزمایشگاه‌های صنعتی اشاره کرد. وی کیفیت داده‌ها و نیاز به پیش‌پردازش مناسب، مشکلات مربوط به دسترسی و گرد‌آوری داده‌های معتبر و کافی، هزینه‌های بالای جمع‌آوری، ذخیره‌سازی و پردازش داده‌ها و همچنین وجود مقاومت‌های فرهنگی و سازمانی در برابر تغییرات فناورانه را مهم‌ترین موانع توسعه این فناوری‌ها دانست. گرشاسبی با تأکید بر ضرورت سازگاری و تحول در مدیریت آزمایشگاه‌های کشور تصریح کرد: ترویج فرهنگ نوآوری در مجموعه‌ها، تشکیل گروه‌های تخصصی و آموزش‌دیده، بهره‌گیری از ابزارهای روز هوش مصنوعی و طراحی سیستم‌های خودکار و یکپارچه، اصلی‌ترین راهکارهای برون‌رفت از این مشکلات و ورود شایسته به عرصه آزمایشگاه‌های نسل جدید است.

وی با نگاهی به آینده، این نکته را خاطرنشان کرد که نباید نگران جایگزین شدن نیروی انسانی با هوش مصنوعی بود؛ بلکه باید دغدغه واقعی افزایش توانمندی‌های انسانی باشد تا بتوان کارهایی را انجام داد که هوش مصنوعی نیز از عهده آن برمی‌آید. از نظر او، با افزایش دانش، تخصص و نوآوری و همراه‌شدن با موج فناوری، انسان‌ها می‌توانند نقش کلیدی خود را در عصر هوش مصنوعی حفظ کرده و از فرصت‌های نوظهور این حوزه برای پیشرفت و توسعه بهره‌برداری کنند.

*برگزاری انتخابات هیات اجرایی و تقدیر از فعالان برتر در حاشیه همایش آزمایشگاه‌های زنجیره معدن و فولاد

گفتنی است در حاشیه چهارمین همایش آزمایشگاه‌های زنجیره معدن و فولاد، جلسه رای‌گیری برای انتخاب اعضای جدید هیات اجرایی کمیته آزمایشگاه‌های معدن و فولاد ایران برگزار شد. این انتخابات با نظارت بهروز اسماعیلی، عضو انجمن تولیدکنندگان آهن و فولاد ایران انجام گرفت و اعضای هیات اجرایی برای یک دوره دو ساله انتخاب شدند.

همچنین در بخشی دیگر از این مراسم و با حضور چهره‌هایی همچون وحید یعقوبی، معاون اجرایی انجمن تولیدکنندگان آهن و فولاد ایران، امیر یونسیان، مدیر شبکه آزمایشگاهی کشور در معاونت علمی و فن‌آوری اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، محمد نیکوکار، قائم‌مقام مدیرعامل در حوزه بهره‌برداری و توسعه و مهران خرم‌نیا، معاون فن‌آوری فولاد خوزستان، از اعضای فعال کارگروه‌های تخصصی، طرح‌های فناورانه موفق و مقالات برتر تقدیر به عمل آمد و به منتخبین این بخش‌ها، لوح یادبود اهدا شد. این بخش از مراسم با هدف قدردانی از تلاش‌های تخصصی و علمی اعضا و تشویق ایده‌های نوآورانه در راستای ارتقای سطح دانش فنی صنعت معدن و فولاد برگزار شد.