توسعه چشمگیر در صنعت پتروشیمی ایران با بهره‌برداری از پتروشیمی آپادانا خلیج فارس رقم خورد. این مجموعه، یکی از زیرمجموعه‌های مبین انرژی خلیج فارس، توان تولید سالانه ۱.۶۵ میلیون تن متانول را داراست. سرمایه‌گذاری بزرگ و مدیریت هدفمند، جایگاه مبین انرژی را به عنوان یک بازیگر کلیدی در صنایع پایین دستی نفت و گاز مستحکم‌تر کرد و افق صادراتی بلندمدتی برای کشور ایجاد نمود.
*دستاورد کم‌نظیر مبین انرژی: تولید ۱.۶۵ میلیون تن متانول در سال
پتروشیمی آپادانا به عنوان یکی از مهم‌ترین پروژه‌های تحت مالکیت مبین انرژی، توانسته ظرفیت تولید سالانه ۱.۶۵ میلیون تن متانول را به مدار تولید وارد کند. با بهره‌برداری از این پروژه، مبین انرژی توانسته است گام بلندی در تامین داخلی و زمینه‌سازی صادرات مواد پتروشیمی بردارد. این ظرفیت تولید به دلیل نیاز جهانی به متانول، از نظر اقتصادی و صنعتی بسیار حائز اهمیت خواهد بود.
*مالکیت و سرمایه‌گذاری بی‌سابقه در آپادانا؛ گامی استراتژیک برای صنعت پتروشیمی
شرکت پتروشیمی آپادانا خلیج فارس، با مالکیت ۹۹.۹۹ درصد در اختیار مبین انرژی، از سال ۱۳۹۰ برنامه‌ریزی‌های خود را برای احداث این مجتمع آغاز کرد. ارزش سرمایه اولیه این شرکت ۱,۴۰۰ میلیارد ریال بوده که تقریبا تمام این میزان را مبین انرژی خلیج فارس تامین کرده است. در سال ۱۴۰۳ نیز روند افزایش سرمایه به مبلغ ۲۸ هزار و ۵۷۲ میلیارد ریال از محل مطالبات سهامداران انجام شد. این حرکت، نشان‌دهنده عزم جدی مبین انرژی در ایجاد تحولات اساسی در بازارهای پتروشیمی داخلی و صادراتی است.
*ابعاد گسترده سرمایه‌گذاری:
برآورد اولیه هزینه‌های پروژه شامل ۲۷۱ میلیون یورو سرمایه‌گذاری ارزی و بیش از ۱۰۴ هزار میلیارد ریال سرمایه‌گذاری ریالی بوده است. تا پایان نیمه نخست سال ۱۴۰۳، حدود ۲۳۵.۵ میلیون یورو برای تامین تجهیزات خارجی و ۶۷ هزار میلیارد ریال برای تجهیزات داخلی، مهندسی و نصب هزینه شده است. این سرمایه‌گذاری عظیم، ظرفیت عملیاتی پتروشیمی آپادانا را تضمین کرده و ایجاد ارزش افزوده در بخش پتروشیمی کشور را هدف قرار داده است.
*بهره‌برداری از یوتیلیتی و قرارداد با شرکت دماوند
برای تامین منابع گازی و یوتیلیتی مورد نیاز آپادانا، قراردادی ویژه با شرکت دماوند منعقد شده است. این قرارداد تحت حمایت وزارت نفت، مبین انرژی را قادر ساخته تا بخش عمده گاز طبیعی مورد نیاز کارخانه (به مقدار روزانه ۱.۴ مترمکعب) را تامین کرده و با این قرارداد استراتژیک یکی از موانع کلیدی در تامین خوراک پتروشیمی را برطرف نماید.
*پیچیدگی‌ها و چالش‌های اجرایی: مدیریت تحول‌ساز در شرایط سخت
شرکت آپادانا پیمانکاران مختلفی را در مراحل اجرای پروژه تجربه کرد. در ابتدا قرارداد احداث واحد متانول با مشارکت شرکت‌های خارجی HUALU و KT منعقد شد، اما به دلیل تحریم‌های بین‌المللی، این توافق‌ها با اصلاحیه جدید تغییر یافت و شرکت سدین جایگزین سازندگان خارجی شد. در ادامه نیز، پروژه نصب تجهیزات با مدیریت داخلی و قرارداد ۳,۲۹۸ میلیارد ریالی با شرکت دُرریز انجام شد. این تغییرات نشان‌دهنده ظرفیت بالای مدیریت مبین انرژی برای غلبه بر چالش‌های خارجی و داخلی است.
*تامین مالی پروژه: انعطاف‌پذیری در استفاده از منابع
یکی از نقاط قوت این پروژه، تکمیل آن با تکیه بر منابع مالی گسترده شامل تسهیلات بانکی و تامین مالی داخلی از گروه مبین انرژی بود. تسهیلات دریافتی تا نیمه سال ۱۴۰۳ بالغ بر ۵۲ هزار میلیارد ریال بوده و بخش اعظم آن از بانک تجارت با توافق‌های زمانی مختلف تامین شد. همچنین، از منابع داخلی مبین انرژی نیز برای تامین مالی پروژه بهره‌گیری شد که با آغاز فروش محصولات تولیدی، تسویه بدهی‌های شرکت به گروه مادر آغاز خواهد شد.
*تغییر زمان بهره‌برداری: تحلیل دلایل و تطبیق برنامه‌ها
اگرچه بهره‌برداری اولیه در اسفند سال ۱۴۰۲ پیش‌بینی شده بود، اما به دلیل مشکلاتی همچون عدم تخصیص سریع تسهیلات بانکی، شروع عملیات پیش‌راه‌اندازی به خرداد ۱۴۰۳ موکول شد. این تغییر زمان‌بندی با مدیریت هوشمندانه و هماهنگی مدیران طرح‌های توسعه صنایع پتروشیمی خلیج فارس انجام شد که باعث شد پروژه در مسیر اجرای موفقیت‌آمیز قرار گیرد.
***
بهره‌برداری از پتروشیمی آپادانا، نقطه عطف جدیدی در توسعه صنعت پتروشیمی کشور است. این پروژه با ظرفیت بالای تولید متانول، علاوه بر پاسخگویی به نیازهای داخلی، توان صادراتی کشور را نیز ارتقا می‌دهد. سرمایه‌گذاری عظیم، انعطاف‌پذیری در پیمانکاری و مدیریت مؤثر پروژه در شرایط سخت، همگی نشان از استراتژی بلندپروازانه مبین انرژی در ایجاد تحول در صنعت پتروشیمی دارد. با این دستاورد، جایگاه این شرکت به عنوان یکی از رهبران بازار پتروشیمی ایران تثبیت شده و امکان توسعه بیشتر در آینده فراهم خواهد بود.
