*وابستگی اکثریت جمعیت جهان به انرژی وارداتی
مطابق با آخرین دادههای منتشرشده، سهچهارم جمعیت جهان در کشورهایی زندگی میکنند که واردکننده خالص سوختهای فسیلی هستند. این موضوع نشاندهنده نقش حیاتی تجارت جهانی انرژی در زندگی میلیاردها نفر از ساکنان کره زمین است.
*اتکای شدید اقتصادهای صنعتی بزرگ به واردات انرژی
کشورهایی چون آلمان، ژاپن و ایتالیا، که به تنهایی حدود ۲۰ درصد از تولید ناخالص داخلی جهان را تولید میکنند، بیش از دوسوم نیاز انرژی مصرفی خود را از طریق واردات تأمین میکنند. این واقعیت، جایگاه استراتژیک انرژی وارداتی را در اقتصادهای پیشرفته بیش از پیش نمایان ساخته است.
*جهش چشمگیر واردات سوختهای فسیلی طی شش دهه
طی ۶۰ سال گذشته، حجم واردات سوختهای فسیلی رشد خیرهکنندهای را تجربه کرده و ۱۲ برابر شده است؛ به طوری که در سال ۲۰۲۲، واردات این منابع معادل ۳۷ درصد تأمین انرژی اولیه جهان بوده است. روند مذکور بیانگر تشدید تقاضا و توسعه شتابگرفته مصرف سوختهای فسیلی در مقیاس جهانی است.
*چالش واردات انرژی در چین و هند؛ فراتر از تولید داخلی
هرچند چین و هند از تولیدکنندگان بزرگ سوختهای فسیلی جهان به شمار میروند، اما همچنان برای پاسخگویی به نیاز سرسامآور انرژی خود ناگزیر به واردات باقی ماندهاند. این وابستگی درجهان امروز به موضوعی کلیدی در سیاستگذاری انرژی و امنیت اقتصادی این کشورها بدل شده است.
***
تشدید روند وابستگی جهانی به واردات انرژی بهویژه در میان کشورهای صنعتی و جمعیتمحور، پیامدهای اقتصادی و سیاسی قابل توجهی در پی دارد. افزایش حجم واردات، رقابت برای تضمین امنیت انرژی و فشار روی بازارهای جهانی، اقتصادها را در برابر نوسانات قیمتی و بحرانهای ژئوپلتیک آسیبپذیرتر میکند. از سوی دیگر، این روند موجب میشود نقش تولیدکنندگان بزرگ سوختهای فسیلی در تعیین معادلات قدرت و تجارت جهانی بیش از پیش پررنگ شود. در نتیجه، مدیریت هوشمندانه منابع داخلی، سرمایهگذاری در انرژیهای تجدیدپذیر و توسعه فناوریهای نوین، بهعنوان گزینههای راهبردی برای کاهش وابستگی و افزایش تابآوری اقتصادی کشورها اهمیت دوچندانی مییابد.